221. Mashg’ulotga qat’iy qiziqishni shakllantirish 222=228 Ommaviy sport tadbirlari

229. Koordinatsion qobiliyatlarini tarbiyalash vositalari
Koordinatsiya qobiliyatlarini tarbiyalashda turli-tuman jismoniy mashqlarni vosita sifatida qoMlash mumkin, lekin bu mashqlar har xil koordinatsiyaon harakatlar murakkabligi bilan bogMiq boMib, uni yengish talablariga egadir. Umuman, mashqlar texnikasini o‘zlashtirish jarayonida har xil qiyinchiliklami enga olishga to‘g‘ri keladi. Shuni ham aytish kerakki, bu mashqlarni o‘rganishda ular mustahkamlanadi va murakkabligi yo‘qolib boradi. Demak: koordinatsion harakat qobiliyatini oshirish uchun koordinatsion-harakatlar faoliyatini murakkabligini o‘zgartirib borish maqsadga muvoffiqdir.
Koordinatsion qobiliyatlarni tarbiyalash vositalari
Panja va qoM mus- haklarining kuchlarini tarbiyalashga oid mashqlar.
1 .joydan uzun sakr ko‘p sakrash vazi- fa asosida sakrash. 2.ko‘rsatilgan ba- landlik asosida sakrash. 3.ko‘rsatilgan masofaga va nishonga koptokni otish to‘ldirma to‘plar tennis koptogi, v/b b/b va h.k.
Fazo sezgini tarbiyalashga oid mashqlar.
1. buyumlar bilan qoMlarni (oyoq- larni) ko‘rsatilgan burchakkacha ko‘- tarish: 30, 45, 60, 90, 120, vah.K. 2. berilgan vazifalar bo‘yicha maso- fani qadamlab o‘tish (10, 20, 30, 50, 60, 100m va h.k.) Burilishlar.
Vaqt sezgini Muvozanatni tarbiyalashga oid saqlashga oid mashqlar. mashqlar.
1. Qat’iy belgi- 1. bir oyoqda langan vaqt da­ ko‘zni yumgan va vomida yurish, ochgan holda yugirish, sak­ turish. rash, irgMtish, 2. har xil harakatURM . li 0‘yinlar sport, 2. belgilangan o‘yinlaridan vaqt ichida erkin so‘ng bir oyoqda harakatni baja­ va ikki oyoqda rish. muvozanat saqlab 3. mashqlarni qolish. ko‘p marta 3. turli buyumlar takroriy ba- va buyumlarsiz/ jarilishi tezlik-ka gimnastika, deaniqlikka. vorda gimnastika va h.k.
Koordinatsion harakat qobiliyatlarini tarbiyalashda keng qoMlaniladigan vositalarga: harakatli va sport o‘yinlari, gimnastika, akrobatika kiradi. (jadval 15) Shuning uchun ham bu mashqlar o‘quvchilarning jismoniy tarbiyalashda katta o‘rin egallaydi. Bu vositalar umumiy chaqkonlikni rivojalanishiga ko‘maklashadi. Masxsus chaqkonlikni tarbiyalashda xarakteri va yo‘nalishi bo‘yicha musobaqaviy mashqlarga yaqin tayyorlov mashqlardan foydalaniladi. Chaqqonlik kichik va o‘rta sinf o‘quvchilarda yaxshi tarbiyalanadi. Bu yoshdagi o‘quvchilarda harakat, ko‘rish, eshitish va boshqa analizatorlar shiddatli rivojlanishi kuzatiladi. Trenirovka mashg‘uloti va dars jarayonida chaqkonlikni tarbiyalashga yo‘naltirilgan mashqlar tayyorlov qismida va asosiy qismini boshlanishida beriladi, chunki charchash sharoitida chaqqonlikning rivojlanishi past boMadi.
ms
Tarbiyalash vositalariga panja va ko‘l mushaklarining kuchianishiga oid mashqlar: 1. Turgan joydan uzunlikka sakrashlar, ko'p sakrashlar, ko"rsatma- vazifalar asosida sakrashlar. 2. Ko'rsatilgan balandlik asosida sakrash. 3. Ko‘rsatilgan masofaga va nishonga koptokni otish
Fazo sezgini tarbiyalashga oid mashqlar: 1. Buyumlarsiz va buyumlar bilan qoMlarni, oyoqlarni ko‘rsatilgan burchakkacha koMarish (30, 45, 60, 90, 120 va h.k.) 2. Berilgan vazifalar bo‘yicha masofani qadamlab oMish (10, 20, 30, 50, 60, 100 va h.k.) burilishlar. Vaqt sezgini trabiyalashga oid mashqlar: 1. Qat’iy belgilangan vaqt davomida yurish, yugurish, sakrash, irgMtish, umumrivojlantiruvchi mashqlar (masalan: 30 soniya yurib erkin holda to‘xtash) 2. Belgilangan vaqt ichida erkin harakatni bajarish. 3. Mashqlarni ko‘p marta takroriy bajarilishi (tezlikka, aniqlikka, kuchga va h.k.) Muvozanatni saqlashga oid mashqlar: 1. Bir oyoqda ko‘zni yumgan va ochiq holatda turish. 2. Turli buyumlar va buyumlarsiz bilan (gimnastik devorida, gimnastik skameykada, gimnastik hodada va h.k.) da mashqlar. 3. Har xil harakatli o‘yinlar, sport o‘yinlaridan so‘ng bir oyoqda va ikki oyoqda muvozanat saqlab qolish. 4. Belgilangan masofani ko‘zni yumib o‘tish. Koordinatsion qobilitlarnig tarbiyalash metodikasining asoslari. Koordinatsion qobiliyatlarni tarbiyalashda asosiy maqsad yangi harakatlar kocnikmasi va malakalarini egallashga qaratilgan boMadi. Bu sifatni tarbiyalashda har xil qoMlanmalar ishlatiladi. Chaqqonlikni rivojlantirishga yo‘naltirilgan jismoniy yuklanishning o‘zgarishi shug‘ullanuvchilar yengilaoladigan koordinatsion qiyinchiliklarni oshirish yoMi bilan sodir boMadi. Bu qiyinchiliklar asosan: 1. Harakat aniqligiga; 2. Ularning o‘zaro moslashuviga; 3. Muhitning birdan o‘zgarishiga boMgan talablaridan kelib chiqadi. Chaqqonlikni tarbiyalash jarayonida harakat koordinatsiyalarining yanada yuqoriroq aks ettiruvchi turli metodik usullaridan foydalaniladi. (jadval 16)