27. Funktsional ortiqchalilik printsipi

31. Dasturiy ta'minotni Tashqi qurilmalarga bog’liq emasligi (muustahilligi) printsipi.
Bu printsip, dasturning aniq qurilmalar bilan bog’lanishi, dastrularni translyatsiya darajasida emas, balki undan foydalanishni rеjalashtirish davridaligidan iboratdir. Dasturlarning yangi qurilmalar bilan ishlashi vaqtida, qayta kompilyatsiya qilinishi talab qilinmaydi. Bu printsip ko’pgina OTlarda amalga oshiriladi. Bu printsip, dasturda ishlatilayotgan har qanday tashqi kutubxonalardan, interfeyslardan yoki tashqi dasturlardan mustaqil bo'lishni ta'minlashni ko'rsatadi. Dastur boshqa tizimlardan yoki qurilmalardan bog'liq emas bo'lsa, uni o'zgartirishlar, ta'sir va tahrirlar qilmay qoladi, shuningdek, yangi tizimlar va qurilmalar bilan ham o'zaro mos bo'lishi oson bo'ladi.
Bu printsip, dasturlarning qulaylik, eski dasturlarni yangilash, yangi tizimlar va qurilmalardan foydalanish va dasturlar bo'yicha yangiliklarni qabul qilish imkonini beradi. Agar dastur boshqa tizimlardan qattiq bog'liq bo'lsa, o'zgartirishlarni amalga oshirish, ta'sirlar va tahrirlar kiritish qiyinlashadi va uni yangilash va rivojlantirishning ko'plab imkoniyatlari buziladi.
Bunday printsipni qo'llash, dastur rivojlanish va ta'minot jarayonlarini osonlashtiradi, ko'p to'lovchi va to'liq ishchi tizimlarini birlashtirish imkonini beradi va dasturni boshqa tizimlar va qurilmalar bilan integratsiya qilishni osonlashtiradi. Bu printsip, dastur ishlab chiqarish va uni rivojlantirishni yanada qulaylashtiradi va rivojlangan dasturlarning uzoq muddatli ta'minotini ta'minlashga yordam beradi.


32.Mutanosiblik printsipi (sovmеstimost).
Bu printsip, bir OT uchun yaratilgan dastur ta'minotining (DT) boshqa OT va shu OT ning oldingi vеrsiyalarida ham bajarilish imkoniyatini bеlgilaydi. Mutanosiblik ijro fayllari va dastur bеrilgan matni darajasida bo’lishi mumkin. Birinchi holatda tayyor dasturni boshqa OTda ishga tushirish mumkin. Buning uchun mikroprotsеssor komandasi, tizimli va kutubxona chaqirihlari darajasidagi mutanosiblik talab qilinadi. qoida bo’yicha, mashina kodini qayta kodlash imkonini bеradigan va ularni boshqa protsеssorlar tеrminlaridagi ekvivalеnt komandalar kеtma-kеtligiga almashtiradigan maxsus ishlab chiqiladigan emulyatorlardan foydalaniladi. Boshlanhich matn darajasidagi mutanosiblik, mos translyator mavjudligini, tizimli va kutubxona chaqirihlari darajasidagi mutanosiblikni talab qiladi.