27-Maruza. Ish joylarini mehnat sharoitlari bo’yicha attestasiyadan o’tkazish tartibi

Ish o‘rinlarini attestatsiya qilishning huquqiy-me’yoriy

asoslari
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1993 yil 29 iyuldagi
378-son qarori bilan tasdiqlangan “Mehnat shart-sharoitlari davlat ekspertizasi
to‘g‘risida”gi nizom ishlab chiqarishda mehnat sharoitini baholash va mehnat
sharoiti bo‘yicha ish o‘rinlarini attestatsiya qilish bo‘yicha asosiy hujjatlardan biri
hisoblanadi. Ish o‘rinlarida attestatsiya o‘tkazish shu hujjat talablari asosida
olib boriladi.
Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligining “Mehnat shart-
sharoitlari davlat ekspertizasi” deb nomlanuvchi tarkibiy bo‘linmasi attestatsiya
o‘tkazish jarayonini boshqaradi. Bu bo‘linma o‘z faoliyatida O‘zbekiston
Respublikasi Konstitutsiyasiga va qonunlariga, Prezident farmonlariga, Vazirlar
Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza
qilish vazirligining buyruqlari va farmoyishlariga, shuningdek, nomi yuqoridagi
keltirilgan Nizomga amal qiladi va davlat nazorat organlari bilan o‘zaro
hamkorlikda ishlaydi.
Mehnat shart-sharoitlari davlat ekspertizasining asosiy vazifalari
quyidagilardan iborat:

• 
  idoraviy bo‘ysunishidan va mulkchilik shaklidan qat’i nazar, korxonalar,
  tashkilotlar va muassasalarda noqulay mehnat sharoitlarida ishlaydigan
  mehnatkashlarni ijtimoiy himoya qilish choralarini ishlab chiqish va amalga
  oshirish;
  
• 
  ishlab chiqarishda mehnat sharoitlari, noqulay mehnat sharoitlarida
  ishlaganlik uchun imtiyozlar va kompensatsiyalar berilishi ustidan davlat
  

nazoratini amalga oshirish;

• 
  noqulay mehnat sharoitlari uchun beriladigan imtiyoz va
  kompensatsiyalami tartibga soluvchi me’yoriy-uslubiy asoslami ishlab
  chiqish va mukammallashtirish.
  

Mehnat shart-sharoitlari davlat ekspertizasi o‘ziga yuklatilgan vazifalarga
muvofiq:

• 
  mehnat shart-sharoitlari bo‘yicha ish joylarini attestatsiya qilishning sifati
  hamda imtiyozli nafaqa, qo‘shimcha ta’til va qisqartirilgan ish kuni
  belgilanadigan ro‘yxatlar va ko‘rsatkichlaming to‘g‘ri qo‘llanilishi ustidan
  davlat nazoratini amalga oshiradi;
  
• 
  korxonalar, vazirliklar va idoralaming takliflari asosida imtiyozli nafaqa,
  qo‘shimcha ta’til va qisqartirilgan ish kuni belgilanadigan ro‘yxatlarga
  o‘zgartirishlar kiritish haqida xulosalar tayyorlaydi;
  
• 
  korxonalaming buyurtmalariga ko‘ra, attestatsiya asosida ish joylaridagi
  mehnat shart-sharoitlarini ekspertiza qiladi;
  
• 
  o‘z vakolati doirasiga kiruvchi masalalar bo‘yicha ma’muriyat va korxonalar
  xodimlari o‘rtasidagi nizolami ko‘rib chiqadi;
  
• 
  mehnat sharoitlarini baholash, ish o‘rinlarini attestatsiyadan o‘tkazish
  usullarini va mehnat sharoitlarini ekspertiza qilish uchun me’yoriy asoslami
  ishlab chiqadi va yangilaydi;
  
• 
  mehnat sharoitlarini baholash, ish o‘rinlarini attestatsiyadan o‘tkazish
  masalalari bo‘yicha ilmiy-tadqiqot ishlari o‘tkazilishini tashkil etadi.
  

Mehnat shart-sharoitlari davlat ekspertizasiga quyidagi huquqlar beriladi:

• 
  o‘z xizmat vazifalarini bajarayotganda korxonalarga, ulaming qaysi idoraga
  bo‘ysunishidan va mulkchilik shaklidan qat’i nazar, belgilangan
  namunadagi guvohnomani ko‘rsatib qonun hujjatlarida belgilangan tartibda
  kirish;
  
• 
  korxonalardagi mehnat sharoitlarini ekspertiza qilish va ma’muriyatga
  maxsus shaklda xulosa berish;
  
• 
  ekspertiza o‘tkazish uchun olim va mutaxassislami belgilangan tartibda haq
  

to‘lash bilan jalb etish;

• 
  korxonalardagi xodimlarga imtiyozli nafaqalar, qo‘shimcha ta’tillar va
  qisqartirilgan ish kuni belgilash hujjatlarini, shuningdek, jamoa
  shartnomalarida ko‘zda tutilgan mehnat shart-sharoitlarini yaxshilash
  bo‘yicha tadbirlaming bajarilishini tekshirish, aniqlangan kamchiliklami
  bartaraf etish uchun maxsus shaklda yozma ko‘rsatma berish;
  
• 
  korxona ma’muriyatiga uning imtiyozli nafaqalar, qo‘shimcha ta’tillar va
  qisqartirilgan ish kuni belgilash bo‘yicha amaldagi qonunlarga muvofiq
  kelmaydigan qarorlarini to‘xtatish to‘g‘risida maxsus shaklda taqdimnoma
  berish;
  
• 
  korxonalar va tashkilotlaming mansabdor shaxslarini mehnat me’yorlari va
  qoidalarini buzganlik uchun amaldagi qonunlarga muvofiq javobgarlikka
  tortish;
  
• 
  vazirliklar, idoralar, korxonalar va tashkilotlardan mehnat shart-sharoitlari
  bo‘yicha zarur ma’lumotlarni olish;
  
• 
  mehnat shart-sharoitlari bo‘yicha ish joylarini nazorat tariqasida
  attestatsiyadan o‘tkazishni tashkil etish, buning uchun shartnoma asosida
  zamr bo‘lgan tashkilotlar va mutaxassislami jalb etish;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasida ко‘rib chiqishga
  taqdim etish uchun Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligiga
  imtiyozli nafaqalar, qo‘shimcha ta’tillar va qisqartirilgan ish kuni
  belgilanadigan ro‘yxatlami to‘ldirish, aniqlash bo‘yicha takliflar kiritish;
  
• 
  davlat, jamoat va halqaro tashkilotlarda o‘z vakolatiga kiruvchi masalalar
  bo‘yicha Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi nomidan
  vakillik qilish.
  

Mehnat shart-sharoitlari davlat ekspertizasi o‘z vazifalarini bajarayotgan
paytda tekshirilayotgan korxona ma’muriyati unga yordam berishga majburdir.
Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligining Mehnat shart-
sharoitlari davlat ekspertizasi tarkibiga quyidagilar kiradi:

• 
  Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi markaziy apparatining
  Mehnat shart-sharoitlari davlat ekspertizasi organi;
  
• 
  Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi huzuridagi Mehnat
  shart-sharoitlari davlat ekspertizasi respublika markaziy laboratoriyasi;
  
• 
  Mehnat shart-sharoitlari davlat ekspertizasining hududiy organlari o‘z
  laboratoriyalari bilan, shuningdek, tuman va shahar mehnat birjalari
  huzuridagi organlar;
  

Mehnat shart-sharoitlari davlat ekspertizasini moliyaviy ta’minlash
respublika va mahalliy budjetlar hisobidan amalga oshiriladi.
Mehnat shart-sharoitlari davlat ekspertizasiga rahbarlik qilish, tegishli
ravishda Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi, viloyatlar va
Toshkent shahar mehnat, aholini ish bilan ta’minlash va ijtimoiy himoya qilish
Bosh boshqarmalari, tumanlar va shaharlar birjalari tomonidan amalga oshiriladi.
Mehnat shart-sharoitlari davlat ekspertizasi o‘z nomi yozilgan shtampga ega.

“