2–ish. Bolg‘achali maydalagichlar bolg‘achasi tebranish markazining joylashishini tekshirish va uning F. I. K. aniqlash Ishdan maqsad

4. Bolg‘acha F.I.K. ni aniqlashni o‘rganish
Bolg‘achaning tebranish markazi aniqlangandan keyin uning F.I.K.ni bolg‘achaning og‘irlik markazidan urish nuqtasigacha bo‘lgan masofa orqali va grafoanalitik usullarda chiqaziladi.
a) haqiqiy F.I.K. ni aniqlaniladi:
,
bu yerda S – bolg‘achaning og‘irlik markazidan urish nuqtasi (A) gacha bo‘lgan masofa, mm;
- bolg‘achaning og‘irlik markazidan osilish markazi (C) gacha bo‘lgan masofa, mm.
b) grafoanalitik hisoblangan F.I.K. ni aniqlaniladi:

bu yerda - grafoanalitik hisoblab topilgan bolg‘achaning og‘irlik markazi
(O) dan osilish markazi (C₁) gacha bo‘lgan masofa, mm.
v) haqiqiy F.I.K. bilan grafoanalitik hisoblangan F.I.K. solishtiriladi va natijasiga baho beriladi.


O‘RGANGANLAR ASOSIDA BAJARISH KERAK
1. Bolg‘achali maydalagichlar umumiy sxemasi va bolg‘achalari shakllarini o‘rganish.
2. Har xil shakldagi bolg‘achalardan birining (o‘qituvchi tavsiyasi bilan) tebranish markazining joylashishini tekshirish bajarish.
3. Bolg‘acha F.I.K. ni aniqlash.
Nazorat savollari

1. 
   Bolg‘achali maydalagichlarda bolg‘acha vazifasi nimadan iborat?
   
2. 
   Bolg‘acha figuralarining har hil bo‘lishining sababi nimadan iborat?
   
3. 
   Bolg‘achalarning osish nuqtasi bolg‘acha F.I.K.ga qanday ta’sir etadi?