3 -ma’ruza. Fagoцitoz. Reja

3 -MA’RUZA. FAGOЦITOZ.
Reja
1.Fagotsitoz haqidagi ta’limotning yaratilish tarixi.
2. Fagotsitoz va complement tizimi.
3.Fagotsitoz jarayonining bosqichlari.
4. Yallig`lanish.
Tayanch iboralar: Fagotsitoz, Lizosoma, Nospesifik rezistentlik, Limfoid to`plamlari,tug`ma va gumoral immunitet
Fagotsitoz - qadimiy himoya omillaridan biri bo`lib, organizmga tushgan patogen mikroorganizmlar yoki boshqa antigenlarni fagotsitlar (yun phagos - yeyish, oziqlanish va sytos – hujayra) tomonidan tezda qamrab olib, ularni parchalab yo`q qilishdir. 1882-yili rus olimi I.I. Mechnikov birinchi bo`lib qon va to`qimalarda organizmni tozalab fagotsitoz qiluvchi hujayralar borligini aniqlab, hujayraviy immunitet nazariyasiga asos solgani uchun 1908 yili, gumoral immunitet nazariyasini yaratgan olim P.Erlix bilan birga Nobel mukofotiga sazovor bo`lgan. Fagotsitoz bir hujayrali va ko`p hujayrali sodda hayvonlarga xos bo`lib, ularda oziqlanish, yuqori tuzilgan hayvonlarda esa himoya vazifasini bajarishi tasdiqlangan. Barcha fagotsitoz qiluvchi hujayralarni I.I.Mechnikov mikrofag va makrofaglarga bo`ladi. Mikrofaglarga neytrofil, eozinofil va bazofillardan tashkil topgan qonning polimorf o`zakli granulotsitlari;
Fagotsitlar uch xil vazifani bajaradi:
1) infektsion agentlar, to`qimaning parchalanish mahsulotlari va boshqa omillardan organizmni tozalaydi;
2) fagotsit membranasida antigen epitoplari to`g`risidagi axborotni immun hujayralarga yetkazib beradi;
3) lizosomal fermentlar va immunogenezda katta ahamiyatga ega bo`lgan monokinlarni ishlab chiqaradi.
Fagotsitozning quyidagi ketma-ket bosqichlari tafovut qilinadi
1. Xemotaksis - fagotsitlarning xemoattraktantlar (limfokinlar(limfositlarda ishlab chiqariladi), komplementning esa, S5a komponentlari) ta`sirida yallig`lanish o`chog`iga qarab harakatlanishi. Xemotaksis bu - kontsentrlangan kimyoviy moddalar tomonga harakatlanish