3 – Мавзу Янги ва энг янги давр фалсафаси

ПОЗИТИВИЗМ
Позитивизм сохта билимдан ҳақиқий билимни ажратишга ҳаракат
қилувчи ижобий билимнинг фалсафий доктринасини англатади.
Бундай ижобий билимлар айрим фанларни билиш билан
тенглаштирилади: позитивизмга дунѐқараш муаммола-
рини ўз ичига олувчи анъанавий фалсафага нисбатан ўта
салбий муносабат хосдир.
Позитивизмнинг биринчи тарихий шакли XIX асрнинг 30-40-йил-
ларида вужудга келган. Унга француз файласуфи О.Конт асос солган.

---

75
Позитивизм – замонавий фалсафий йўналиш, асосини фалсафасини мустаҳкам
илмий асосга қуришга уриниш ташкил қилади. Позитивизм фалсафий фикрнинг
йўналиши сифатида 19-асрнинг 30-40 –йилларида пайдо бўлди, катта эволюцияни 
босиб ўтди (махизм, непозитивизм, постпозитивизм ва ҳоказо). Ҳозирги кунда
кенг тарқалган. Позитивизм асосчиси француз олими, Сен-Симоннинг ўқувчиси
Огюст Конт (1798-1857) саналади. Позитивизм пайдо бўлиши ва ривожланишига 
Жон Милль (1806-1873) ва Герберт Спенсер (1820-1903) катта ҳисса қўшган. 
Огюст Конт фалсафаси
Позитив (илмий) билим – фалсафа асоси
сифатида (ҳам материализм ва ҳам 
идеализмдан воз кечиш)

Фалсафий билим мутлоқ аниқ ва ишончли бўлиши керак;

Бунга етишиш учун фалсафа билишда илмий методни
қўллаши ва бошқа фанларнинг ютуқларига таяниши керак;

Фалсафада илмий билимни олишнинг асосий йўли –
эмпирик кузатиш;

Фалсафа фақатгина далилларни тадқиқ қилиши керак, 
уларнинг сабаби, оламнинг ички моҳияти ва бошқа
фандан узоқ муаммоларни эмас;

Фалсафа тадқиқотларда қадриятлардан йўналишидан
ва баҳоловчи характердан озод бўлиши керак;

Фалсафа “фанлар маликаси”, юқори фан, алоҳида
умумназарий дунѐқараш бўлишга интилмаслиги керак;

У айнан илмий (бошқача эмас) воситалар арсеналига
асосланувчи аниқ фан бўлиши ва бошқа фанлар 
ичида ўз ўрнини эгаллаши лозим.