3- mavzu yog’ochlarni ishlov berishda rejalash

Shu chiziqlar (diametrlar) kesishgan nuqta izlangan markazdir.

• Shu chiziqlar (diametrlar) kesishgan nuqta izlangan markazdir.
• Sirkul (11-rasm, m) o‘lchamlarni taxtalar, zagotovkalar va detallarga ko‘chirish hamda aylana shaklidagi rejalarni chizish uchun xizmat qiladi.
• Nutromer (11-rasm, n) teshiklarning diametrlarini o‘lchashda ishlatiladi.

Metr-ruletkalar (11-rasm, o) har xil kenglikdagi detallarni eniga va uncha uzun bo‘lmagan detallarni bo‘yiga o‘lchash va rejalashda ishlatiladi. Ular metall g‘ilofga spiral tarzida joylangan millimetr, desimetrlarga bo‘lingan po‘latlentadan iborat.

• Metr-ruletkalar (11-rasm, o) har xil kenglikdagi detallarni eniga va uncha uzun bo‘lmagan detallarni bo‘yiga o‘lchash va rejalashda ishlatiladi. Ular metall g‘ilofga spiral tarzida joylangan millimetr, desimetrlarga bo‘lingan po‘latlentadan iborat.

Daraxt o‘lchash asboblari

• Daraxt o‘lchash asboblari
• —o‘lchov lentasi, o‘lchov tayoqchasi, o‘lchov vilkasi, ikki dioptrli Faustman o‘lchov asbobi, eklimetr va b.lar. 5—10 m uzunlikdagi o‘lchov len­tasi (ruletka) santimetrlarga bo‘lingan. Bu yiqitilgan daraxt tanasini kesilgan joyi-dan to uchigacha o‘lchashda qo‘llanadi. O‘lchov tayoqchasi — uzunligi 3 m bo‘lib, 10 sm larga bo‘lingan, yiqitilgan daraxt tanasi, uzunligini o‘lchashda ishlatiladi.

‘lchov vilkasi — bir necha xili bor, bundan daraxtning balandligi va yo‘g‘onligini o‘lchashda foydalaniladi. Daraxt yo‘g‘onligi yerdan 1,3 l yuqorisidan o‘lchanadi, balandligini o‘lchash uchun taxminan shu daraxt bo‘yiga teng masofada turib vilkaning ko‘rsatkich qismi bilan da­raxt tepasiga qaraladi va shkala yordamida daraxtning aniq balandligi topiladi. Ikki dioptrli Faustman o‘lchov asbo­bi 10X15 sm kattalikdagi oyna va plastinkadan yasalgan, o‘ng va chap tomoni raqami shkalalarga bo‘lingan, daraxt balandligini aniqlashda ishlatiladi

• ‘lchov vilkasi — bir necha xili bor, bundan daraxtning balandligi va yo‘g‘onligini o‘lchashda foydalaniladi. Daraxt yo‘g‘onligi yerdan 1,3 l yuqorisidan o‘lchanadi, balandligini o‘lchash uchun taxminan shu daraxt bo‘yiga teng masofada turib vilkaning ko‘rsatkich qismi bilan da­raxt tepasiga qaraladi va shkala yordamida daraxtning aniq balandligi topiladi. Ikki dioptrli Faustman o‘lchov asbo­bi 10X15 sm kattalikdagi oyna va plastinkadan yasalgan, o‘ng va chap tomoni raqami shkalalarga bo‘lingan, daraxt balandligini aniqlashda ishlatiladi