3. Аҳамияти пайванди кимиёвӣ

Мавӯъ: Усулҳои ба даст овардани алканҳо

Нақша:

1. Гирифтани алканҳо
2. Истифодаи алканҳо
3. Реаксияи Фишер-Тропш

Сарчашмаҳои асосии табиии алканҳо нафт ва гази табиӣ мебошанд. Компоненти асосии гази табий метан мебошад, ки дар таркиби он %. Гази табиӣ инчунин этан, пропан, бутан ва изобутан дорад. Гази ба ном ботлоқ, ки дар натиҷаи пӯсидаи боқимондаҳои наботот ва ҳайвонот бидуни дастрасӣ ба ҳаво дар поёни обанборҳо ба вуҷуд меояд, дорои метан аст. Алканҳои газӣ як қисми гази ҳамроҳ буда, дар ҷойҳои конҳои нафт пайдо мешаванд. Нефт манбаи алканҳои моеъ ва сахт мебошад, ки ҳангоми коркарди он ҷудо мешаванд. Алканҳои олӣ низ як қисми мумҳо мебошанд.

Гирифтани алканҳо

Манбаи асосии алканҳо дар саноат гази табиӣ ва нафт мебошанд. Инчунин усулҳои синтетикӣ барои ба даст овардани алканҳо мавҷуданд.

1. Камшавии оксиди карбон () дар њарорат дар њузури катализатор боиси пайдоиши омехтаи алканњо мегардад (синтези Фишер-Тропш):

2. Метанро бо рохи синтези бевосита аз моддахои содда гирифтан мумкин аст:

3. Гидрогенизатсияи карбогидридҳои сернашуда ва циклоалканҳо дар ҳузури катализаторҳо дар асоси платина, палладий, никел:

Барои намуна:

Пропан циклопропан

4. Метанро дар лаборатория дар натичаи гидролизи карбиди алюминий ба даст овардан мумкин аст:

5. Ҳангоми гарм кардани галоалканҳо бо натрий алканҳоро ба даст овардан мумкин аст (реаксияи Вюртс), ки дар натиҷа шумораи атомҳои карбон дар молекулаи карбогидрид ду маротиба зиёд мешавад:

Ҳангоми таъсири мутақобила бо ду галоалканҳои гуногун омехтаи се алканҳои гуногун ба вуҷуд меоянд.

6. Омезиши намакҳои кислотаҳои карбон бо сілтҳо ба ҳосил шудани карбогидридҳо (на танҳо алканҳо) оварда мерасонад, ки дар таркибаш як атоми карбон аз намаки аввала камтар хоҳанд буд (ин атоми карбон ба карбонати натрий дохил мешавад):

7. Дар ваќти электролизи намакњои кислотањои карбон (усули Колбе) дар анод нисбат ба радикалњои карбогидридї, ки ба таркиби кислота дохил мешаванд, карбогидрид хориљ мешавад, ки шумораи атомњои карбон ду маротиба зиёд аст:

Масалан, электролизи ацетат натрий дар анод этан мебарорад:

8. Барќароркунии йодалканњо дар муњити туршї:

9. Гидролизи реагентҳои Гринард: