3 ahmad yassaviy III bob. O'Zbek mumtoz adabiyoti 3 ahmad yassaviy hikmatlar. Yassaviy hikmatlari haqida
Download 456.5 Kb.
|
10 sinf adabiyot
|
28 3-5. AHMAD YASSAVIY III BOB. O'ZBEK MUMTOZ ADABIYOTI 3-5. AHMAD YASSAVIY Hikmatlar. Yassaviy hikmatlari haqida. (Darslikda 49-57-betlar) 1. Ahmad Yassaviy meroslari jamlangan asarda qancha she'r bor? A) 120 dan ortiq B) 240 ga yaqin C) 180 dan ortiq D) 310 ga yaqin 2. Qaysi hukmdor Ahmad Yassaviyga alohida hurmat bilan qarab, Turkistonda uning gabri o'rnida muhtasham maqbara qurdiradi? A) Amir Temur C) Zahiriddin Muhammad Bobur D) Abulqosim Bobur 3. Ahmad Yassaviy she'riyatidagi gaysi obrazlar bevosita tasavvuf bilan bog'langan? 1) pir; 6) zohid; A) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10 C) 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10 2) darvish; 7) ishq;
3) oshiq; 8) rabot; 4) obid; 9) karvon; B) 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10 D) 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9 4. Ahmad Yassaviy Buxoroga borib kimning qo'lida tahsil oladi? 5) oqil;
10) tolib. A) Yusuf Hamadoniy C) Ibrohim B) Arslonbobo D) Ofoqxoja 5. Mutasavvuf shoir Ahmad Yassaviy qayerda tug'ilgan? A) Yassi yaqinidagi Saroy shahrida B) Karki yaqinidagi Saroy shahrida C) Yassi yaqinidagi Sayram shahrida D) Karki yaqinidagi Sayram shahrida 6. Quyidagi fikrlar mallifi kim? «Xoja Ahmad Yassaviy- Turkiston mulkining shayx ul-mashoyixidur. Maqomati oliy va mashhur, karomoti matavoliy (hayratlanarti) va nomahsur
ermish. Imom
Yusuf Hamadoniyning (chegarasiz) as'hobidindur (suhbatdoshi)». A) Alisher Navoiy C) Bobur B) Ahmad Yugnakiy D) Turdi Farog'iy 7. Ahmad Yassaviy hikmatlariga qanday taxalluslar qo'yilgan? 1) «Qul Xoja Ahmad»3; 3) «Ahmad ibn Ibrohim»; 5) «Ibrohim ibn Ahmad»; 7) «Xoja Ahmad»; 2) «Xoja Ahmad Yassaviy»3B 4) «Sulton Xoja Ahmad Yassaviy»; 6) «Miskin Yassaviy»; 8) «Ahmad»; 9) «Ahmadiy»; 11) «Miskin Ahmad»; A) 1, 2, 4, 7, 8, 10, 12 C) 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 8. Ahmad Yassaviyning otasining ismi nima va u kim bo'lgan? A) Ahmad, Turkistonning taniqli shayxlaridan biri B) Ibrohim, Turkistonning taniqli shoirlaridan biri C) Ahmad, Turkistonning taniqli shoirlaridan biri D) Ibrohim, Turkistonning taniqli shayxlaridan biri 9 Ahmad Yassaviy dastlab qaysi yirik mutasavvuf olim qo'lida tarbiyalanadi? A) Yusuf Hamadoniy B) Arslonbobo C) Ibrohim 10) «Qul Ahmad»3; 12) «Yassaviy miskin Ahmad». B) 1, 2, 3, 4, 5, 6 , 9, 11, 12 D) 1, 2, 3, 4, 6, 7,8, 9, 10, 11, 12 29 D) Ofoqxoja 10. Quyidagi fikrlar qaysi asardan olingan? «Xoja Ahmad Yassaviy - Turkiston mulkining shayx ul-mashoyixidur. Maqomati oliy va mashhur, karomoti matavoliy (hayratlanarli) va nomahsur
(chegarasiz) ermish.
Yusuf Hamadoniyning Imom
as'hobidindur (suhbatdoshi)». A) «Hibat ul-haqoyiq» C) «Majolis un-nafois» 11. Ahmad Yassaviy she'riyatidagi qaysi obrazlar bevosita og'zaki ijod an'analari bilan aloqador holda yuzaga kelgan? 1) ummat; 5) rabot; A) 2, 3, 5, 7 B) «Muhabbatnoma» D) «Nasoyim ul-muhabbat» 2) yo'l; 6) rasul; B) 1, 4, 6, 8 3) karvon; 7) o'q: C) 2, 3, 5, 7 4) imon; 8) shayton. D) 1, 3, 6, 8 12. Ahmad Yassaviyning onasi gaysi nom bilan mashhur? A) Bibijon otin C) Qorasoch momo B) Qora buvi D) Rogiya momo 13. Ahmad Yassaviy merosini jamlagan asarni toping. A) «Miskin Ahmad» C) «Hibat ul-haqoyiq» B) «Hikmat» D) «Ahmadiy» 14. Ahmad Yassaviy merosini jamlagan asar xalq orasida qanday nom bilan mashhur bo'lgan? A) «Qul Xoja Ahmad» C) «Qul Ahmad» B) «Ahmad ibn Ibrohim» D) «Devoni hikmat» asosiy bosqich mohiyatini she'riy misralariga singdirganligi bois shu yo'nalishda katta shuhrat qozondi? 15. Ahmad Yassaviy - mutasavvuf shoir hisoblanib, tasaVvufdagi qaysi to'rt A) ibodat, shariat, ma'rifat, haqiqat B) shariat, tariqat, ma'rifat, haqiqat 16. Ahmad Yassaviy she'riyatidagi qaysi obrazlar bevosita tasavvuf bilan C) shariat, shahodat, ibodat, ma'rifat D) adolat, shariat, tariqat, itoat bog'langan? 1) ummat3; 5) rabot; A) 2, 3, 5, 7 2) yo't;
6) rasul; B) 1, 4, 6, 8 3) karvon; 7) oʻq;
C) 2, 3, 5, 7 4) imon;
8) shayton. D) 1, 3, 6, 8 3-§. AHMAD YASSAVIY 17. Ahmad Yassaviyning yoshligi ancha qiyin kechgan bo'lib, juda erta, 30 bolaligida qaysi yaqin insoni vafot etgan? A) akasi C) onasi
D) otasi B) buvisi 18. Ahmad Yassaviyning quyidagi she'rida qo'llanilgan «muqir» so'zi qanday O'zim faqir, qildim muqir, bo'ldim haqir, Qanot gogar uchar qushdek koʻnglim mening. A) girot qiluvchi, qiroatxon C) qanoat hosil qilmoq ma'noni anglatadi? B) faqirona hayot kechirmoq D) igror bo'lmoq, bo'yniga olmoq 19. Ahmad Yassaviy hikmatlarida ishq va oshiq mavzusi boshqa mumtoz adabiyot namoyandalaridan farqli – o'ziga xos tarzda tasvir etilib toZ ishqni haqiqiy sanaydi? A) Allohga bo'lgan ishqni B) ma'naviy jihatdan yetuk qizga bo'lgan ishqni C) jonli tabiatga bo'lgan ishqni D) onaday aziz Vatanga bo'lgan ishqni 20. Ahmad Yassaviyning ishq muhokamasiga doir qaysi hikmatida: «Nafsni tepib dargohiga loyiq bo'lg'il», - deb ta'kidlanadi? A) «Rabbim yodi ulug' yoddur aytur bo'lsam» misrasi bilan boshlanuychi hikmatida B) «Turlik ayshim, turlik ishim, munglig boshim» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida C) «Ishq da'vosin manga qilma, yolg'on oshiq» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida D) «Zohid bo'lma, obid bo'lma, oshiq bo'lg'il» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida 21. Ahmad Yassaviy har doim nimaga insonning kamolotiga xalaqit beradigan yovuz va yaramas kuch sifatida baho beradi va unga «shum» sifatini beradi? A) axloqsizlikka B) nafsga 22. Ahmad Yassaviyning quyidagi she'rida qo'llanilgan «mouman» so z qanday ma'noni anglatadi? C) nodonlikka D) ilmsizlikka Rohat tashlab jon mehnatin xushlaganlar, Saharlarda jonin qiynab oshlaganlar, Hoy-u havas moumanni tashlaganlar, Chin oshiqdir, hargiz oni yolg'oni yoʻq. A) manmanlik B) muammo C) masala 23. Ahmad Yassaviy qaysi hikmatida ishq gavharini ishqsiz, nafs qutqusiga uchragan «har nomardga sotib» bo'lmasligini ta'kidlaydi? D) malomat A) «Rabbim yodi ulug' yoddur aytur bo'lsam» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida B) «Turlik ayshim, turlik ishim, munglig' boshim» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida C) «Ishq da'vosin manga qilma, yolg'on oshiq» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida 3-ş. AHMAD YASSAVIY 31 D) «Zohid bo'lma, obid bo'lma, oshiq bo'lg'il» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida 24. Ahmad Yassaviy «Ishq da'vosin manga qilma, yolg'on oshiq» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida ishqni nimaga o'xshatadi? A) bebaho gavharga cj olovida kuydiruvchi quyoshga B) ko'zni oluvchi qizil gulga D) yetib bo'lmas oydin oyga 25. Ahmad Yassaviy qaysi hikmatida ishq dardiga uchragan odamni bamisoli o'tga tushgan odam holiga qiyoslaydi, shu bilan birga, sham tegrasida aylanib kuygan, axgar (laxcha cho'g') bo'lgan kapalakka ham o'xshatadi? aRabbim yodi ulug' yoddur aytur bo'lsam» misrasi bilan boshlanuychi BI «Ishg da'vosin manga qilma, yolg'on oshiq» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida ClKTushim uzor, Buroq to'zor, ketsa bozor» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida DI «Ichdim sharob, bo'ldum xarob, aslim turob» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida 26. Alisher Navoiyning ishq tavsifiga bag'ishlab yozilgan dostonini toping. A) «Farhod va Shirin» c) «Saddi Iskandariy» 27. Ahmad Yassaviy qaysi hikmatining har bandida ichki qofiyalarni qo'llab, o'z ichki kayfiyati, holini o'ynoqi bir uslubda bayon qilar ekan, shu mamnuniyat sabablarini ham «nafsim qochdi» deb o'z nafsini yengganiga olib borib bog'laydi; o'zini tuproqqa tenglashtiradi? A) «Rabbim yodi ulug' yoddur aytur bo'lsam» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatining B) «Ishq da'vosin manga qilma, yolg'on oshiq» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatining C) «Tushim uzor, Burog toʻzor, ketsa bozor» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatining D) «Ichdim sharob, bo'ldum xarob, aslim turob» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatining B) «Layli va Majnun» D) «Hayrat ul-abror» 28. Ahmad Yassaviyning hayoti va ijodi bilan bog'liq to'g'ri ma'lumotlarni toping. 1) Ahmad Yassaviy she'riyatidagi obrazlar tuzilishi ham tasavvuf ta'limoti bilan, ham ogʻzaki ijod an'analari bilan chambarchas bog'lanib ketgan;
2) Ahmad Yassaviy hikmatlari bir gadar murakkablik kasb etib, xalqchillikdan yiroqdir; 3) Xalq orasida «Madinada Muhammad, Turkistonda Xoja Ahmad» degan naql yuradi3; 4) Ahmad Yassaviy hikmatlarida hamma vaqt nafsdek baloyi azimni yenga olmagan odamga achinadi, unga tanbeh beradi; 5) Ahmad Yassaviy she'riyatining keng tarqalishi va xalq orasida sevib oʻqilishining asosiy sabablaridan biri uning xalq og'zaki ijodiga nihoyatda yaqinligidadir; 3-5. AHMAD YASSAVIY 6) «Shariatsiz tariqatga kirib bo'lmas», «Tariqatga shariatsiz kirganlarni Shayton kelib imonini olur ermish» yoki «So finaqsh bo'lding valek hargiz musulmon bo'lmading» kabi misralarida shariatni yaxshi bilish zarurligini uqtiradi. A)1, 3, 4, 5, 6 32 C) 1, 2, 4, 5, 6 D) 3, 4, 5, 6 B) 1, 2, 3, 5 29. Ahmad Yassaviy «Ishq da'vosin manga qilma, yolg on oshiq» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida kimlarni «ham joni yo'q, imoni yo'q» deya ta'riflaydi? A) o'liklarni B) ishqsizlarni C) oshiqlarni D) nodonlarni 30. Ahmad Yassaviyning qaysi hikmati «Otim Ahmad, Turkistondur elim mening» satrlari bilan yakunlanadi? A) «Rabbim yodi ulug' yoddur aytur bo'lsam» misrasi bilan boshlanuvchi hikmati B) «Turlik ayshim, turlik ishim, munglig' boshim» misrasi bilan boshlanuvchi hikmati C) «Ishq da'vosin manga qilma, yolg'on oshiq» misrasi bilan boshlanuvchi hikmati D) «Zohid bo'lma, obid bo'lma, oshiq bo'lg'il» misrasi bilan boshlanuvchi hikmati 31. Ahmad Yassaviyning barcha hikmatlariga xos xususiyatlardan birini Buido B) nafsga qarshi kurash masalasi C) ko'ngilni har narsadan ustun qo'yish masalasi D) omonatga xiyonat qilmaslik masalasi 32. Quyidagi satrlar Ahmad Yassaviyning qaysi hikmatidan olingan? Rohat tashlab, jon mehnatim xushlag'anlar, Saharlarda jonin qiynab ishlag'anlar, Hoy-u havas, moumonni tashlag'anlar Chin oshiqdir, hargiz oni yolg'oni yo'q. A) «Rabbim yodi ulug' yoddur aytur bo'lsam» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatidan B) «Ishq da'vosin manga qilma, yolg'on oshiq» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatidan C) «Tushim uzor, Buroq to'zor, ketsa bozor» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatidan D) «Ichdim sharob, bo'ldum xarob, aslim turob» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatidan A) majoziy ishqdan voz kelish masalasi 33. Ahmad Yassaviyning quyidagi she'rida qo'llanilgan «irdi» va «yozuq so'zlari qanday ma'nolarni anglatadi? Turlik ayshim, turlik ishim, munglig' boshim, Irdi jonim, ketdi hushim, oqdi yoshim, Yozuq bilan toʻldi tugal, ichim-toshim, Beniyozim ocha bersun yo'lim mening. A) «irdi» - eridi, «yozuq» - peshonaga yozilgani, taqdir B) «irdi» – ogʻridi, «yozuq» – gunoh, ayb, xato SAVIY C) «irdi»- sevindi, «yozuq»- peshonaga yozilgani, taqdir Dj «irdi» - eridi, «yozuq» - gunoh, ayb, xato 33 34. Qaysi shoir ishq dardi haqida o'z she'rlaridan birida «bu dardni bedavo derlar» deb yozgan edi? A) Ogahiy 25. Ahmad Yassaviy qaysi hikmatida arabcha «muqir» so'zidan foydalanih faqatgina faqir-u haqirligiga emas, balki Yaratguvchiga banda ekaniga ham B) Mashrab yana bir bor iqror bo'ladi? A) «Rabbim yodi ulug' yoddur aytur bo'lsam» misrasi bilan boshlanuychi hikmatida B) «Ichdim sharob, bo'Idum xarob, aslim turob» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida C) «Tushim uzor, Burbq to'zor, ketsa bozor» misrasi bilan boshlanuychi hikmatida D) «Ishq da'vosin manga qilma, yolg'on oshiq» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida 36. Ahmad Yassaviy qalamiga mansub quyidagi hikmatda ohangdoshlikni kuchaytirib, o'quvchiga estetik zavq bergan narsani toping. Zohid bo'lma, obid bo'lma, oshiq bo'lg'il, Mehnat tortib ishq yo'lida sodiq bo'lg'il, Nafsni tepib, dargohiga loyiq bo'lIg'il, Ishqsizlarni imoni yo'q ham joni yo'q. A) barmoq vaznida yozilganligi C) og'zaki ijodga yaqinligi 37. Ahmad Yassaviy «Ishq da'vosin manga qilma, yolg'on oshiq» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida gaysi ishqiy obrazlarni keltirib o'tadi? A) Bahrom va Dilorom C) Farhod va Shirin B) so'zlar takrori D) mubolag'a B) Vomiq va Uzro D) Majnun va Laylo 38. Ahmad Yassaviy «Ishg da'vosin manga gilma, yolg'on oshiq» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida ganday insonning «mahshar kunida armoni» bo'lmasligini ta'kidlaydi? A) ota-onasini rozi gilgan insonning B) pok niyatli qalb egasining C) ilmni sevgan insonning D) sabrli ishq egasining 39. Quyidagi satrlar muallifi kim? Nafs yo'lig'a kirgan kishi rasvo bo'lur, Yo'ldan ozib, toyib, to'zib gumroh bo'lur. Yotsa, go'psa shayton bilan hamroh bo'lur, Nafsni tepkil, nafsni tepkil, ey badkirdor. A) Abdurahmon Jomiy B) Alisher Navoiy C) Sa'diy Sheroziy D) Ahmad Yassaviy 20. Ahmad Yassaviy «Ishg da'vosin manga qilma, yolg'on oshiq» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida gaysi taxallusni qo'llagan? 3-§. AHMAD YASSAVIY 34 A) Ahmadiy C) Qul Xoja Ahmad B) Xoja Ahmad Yassaviy D) Miskin Yassaviy 41. Ahmad Yassaviy «Ishq da'vosin manga qilma, yolg'on oshiq» misrasi bilan boshlanuvchi hikmatida chin oshiqning sifatlariga diqqat qaratib, uning qanday bo'lishi lozimligini tasvirlab o'tadi? 1) «Alloh debon ichga nur»ni to'ldirishi; 2) butun tanadagi tomir-u suyaklar larzaga kelgan holda «Haq zikri»ni qilishi; 3) «Pok qalb, pok til bilan ko'ngil qo'yishi»; 4) niyatni xolis qilgan holda «Yaratganni suyishi»; 5) rohat va farog'atdan kechishi. A)3, 4, 5 C) 1, 2, 5 B) 1, 2, 3 D) 2, 4, 5 42. Ishq xususiyatlari ta'riflangan quyidagi satrlar muallifi kim? «Buni ko'rmagan kishi bilmas va bunga yetmagan kishi bovar (ishonch) qilmaskim, hijron-u firoq mundin iboratdur...» A)Alisher Navoiy C) Ahmad Yassaviy B) Atoyi
D) Bobur 43. Ishq xususiyatlari ta'riflangan quyidagi satrlar qaysi asardan olingan? «Buni ko'rmagan kishi bilmas va bunga yetmagan kishi bovar (ishonch) qilmaskim, hijron-u firoq mundin iboratdur...» A) «Mahbub ul-qulub» asaridan C) «Majolis un-nafois» asaridan B) «Devoni hikmat» asaridan D) «Taviz ul-oshiqin» asaridan 44. Yassaviy hikmatlari, asosan, qanday shakllarda bitilgan? A) to'rtlik va murabba' shakllarida B) murabba' va musaddas shakllarida C) tasne' va musamman shakllarida D) muxammas va to'rtlik shakllarida YILLARGA DOIR TESTLAR 45. Nechanchi yillarda Ahmad Yassaviyning Turkistondagi qabri o'rnida hozir ham qad rostlab turgan muhtasham maqbara qurdiriladi? A) 1391-1394-yillarda c) 1395-1397-yillarda B) 1393-1394-yillarda D) 1397-1399-yillarda 46. Ahmad Yassaviy qachon vafot etgan? A) 1143-yilda C) 1178-yilda B) 1166-yilda D) 1124-yilda 4-5. ATOYI 4-§. ATOYI G'azallar. Shoir lirikasi haqida. (Darslikda 58-71-betlar) 1. Atoyi nechanchi asrda yashab ijod qilgan? A) XIV asrda B) XV asrda C) XVI asrda D) XVII asrda 2. Atoyi qaysi temuriy hukmdor saroyida xizmat qilgan? A) Abulqosim Bobur C) Shohruh Mirzo B) Mirzo Ulug'bek D) Husayn Boyqaro 3. Atoyi nima uchun taxallusini «Ato» («Ota») deb olgan? A) mashhur shayx xizmatida bo'lib, uni o'ziga pir deb bilgani uchun B) mashhur shayx ota-bobolariga ishora qilganligi uchun C) mashhur temuriy hukmdorni o'ziga ota deb bilgani uchun D) mashhur shoir bo'lib, o'zini yosh ijodkorlarga ota deb bilgani uchun 4. Atoyining «Netti, ne bo'ldi?» radifli g'azalining ruknlar tartibini toping. A) faulun / faulun / faulun / faul B) mafoiylun/ mafoiylun / mafoiylun /mafoiylun C) foilotun / foilotun / foilotun / foilun D) mafuvlu / mafoiylu / mafoiylu / fauvlun 5. Atoyi devoni qancha g'azalni o'z ichiga olgan? A) 260 g'azalni B) 180 g'azalni C) 310 g'azalni D) 130 g'azalni 6. Atoyi qaysi tillardagi adabiyotlarni chuqur o'rgangan? A) uyg'ur, turk, fors C) turk, fors va arab B) fors, arab va so'g'd D) turk, uyg'ur va arab 7. Atoyi qayerda tug'ilgan? A) Buxoroda B) Chunorda C) Hirotda D) Balxda 8. Atoyi ijodi bizgacha to'la yetib kelmagan bo'lib, shoir devoni taxminan nechanchi asrda ko'chirilgan? A) XV asrda B) XIV asrda C) XVI asrda D) XVII asrda 9. Atoyi devonining qo'lyozma nusxasi hozirda qayerda saqlanadi? A) Moskvada C) Sankt-Peterburgda B) Londonda D) Parijda 10. Atoyi qayerlarda yashagan? A) Samarqand, Buxoro va Balxda B) Konibodom, Samarqand, Buxoroda C) Xorazm, Buxoro va Balxda D) Sayram, Chimkent va Hirotda 4-5. ATOYI 36 11. Atoyi tug'ilgan shahar hozirda qaysi davlatdagi ko'hna shaharlardan u hisoblanadi? A) Shimoliy Afg'onistondagi C) Janubiy Turkmanistondagi B) Sharqiy Qozog'istondagi D) G'arbiy Tojikistondagi 12. Atoyi kimlarning avlodlaridan hisoblanadi? A) Ahmad Yugnakiylar nasabiga mansub bo'lgan Ibrohim o avlodlaridan B) Ahmad Yassaviylar nasabiga mansub bo'lgan Ibrohim Ota avlodlaridan C) Ahmad Yugnakiylar nasabiga mansub bo'lgan Ismoil Ota avlodlaridan D) Ahmad Yassaviylar nasabiga mansub bo'lgan Ismoil Ota avlodlaridan 13. Atoyi qaysi tillarda ijod qilgan? A) turk va fors tillarida C) turk va arab tillarida B) arab va fors tillarida D) uyg'ur va arab tillarida 14. Hozirda qayerda Atoiyga nisbat berilgan qabr bor? A) Qirg'izistonning Turbat qishlog'ida B) Qozog'istonning Turbat qishlog'ida C) Afg'onistonning Balx qishlog'ida D) O'zbekistonning Balx qishlog'ida 15. Atoyi qaysi o'ziga xos tasvir vosita va usullaridan unumli foydalangan? A) tazod, tashbeh C) husni ta'lil, ishtiqoq B) iyhom, tanosub D) tajohil ul-orif, laff va nashr 16. Atoyi g'azallari orasida vazni yengil, misralari qisqa, so'zlari oddiy, uslubi sodda va ravon bo'lgan aruzning qaysi bahrida yozilganlari ko'proq? A) hazajda B) ramalda C) solimda D) mutaqoribda 17. Navoiy qaysi asarida Ismoil ota Ahmad Yassaviyning inisi Ibrohim otaning o'g'li ekanini aytadi? A) «Majolis un-nafois» («Nafis majlislar») asarida B) «Nasoyim ul-muhabbat» («Muhabbat shabadalari») asarida C) «Munshaot» («Xatlar») asarida D) «Lison un-tayr» («Qush tili») asarida 18. Atoyi hayoti va ijodi haqidagi quyidagi fikrlar qaysi asardan olingan? «Mavlono Atoyi Balxda boʻlur erdi. Ismoil ota farzandlaridindur, darveshvash va xushxulq, munbasit (ochiq chehrali) kishi erdi. Oz zamonida she'ri atrok (turkiy tilda soʻzlovchilar) orasida ko'p shuhrat tutl. Bu matla' aningdurkim: Ul sanamkim suv yaqosinda paritek o'lturur, G'oyati nozuklukindin suv bila yutsa bo'lur. ... Mavlono ko'p turkona (sodda, ravon) aytur erdi...»- deydi? A) «Nasoyim ul-muhabbat» C) «Hibat ul-haqoyiq» B) «Boburnoma» D) «Majolis un-nafois» 4-5. ATOYI 19. Atoyi devoni qo'lyozmasining oxiridagi «Devoni Shayxzoda Atoyi» degan gayd nimadan dalolat beradi? A) Atoyining shayxlar oilasidan kelib chiqqanligidan B) Atoyi devonining turkiy tilda yozilganligidan C) devonni Atoyining o'zi tartib bermaganligidan D) Atoyining shayx va shoirligini bidirib, devon forsiy tilda bitilganligidan 0 Atavi jjodida Umar Xayyom ruboiylari va Hofiz g'azallaridagi kabi hayot zavqi, uning barcha go'zalliklari va lazzatlari qaysi timsolda vasf etiladi? A) mayxona Kibos
D) may wol ()
21 Atovining «Ey do'st» radifli g'azalidan olingan quyidagi baytda qaysi zid ma'noli so'zlarning keltirilishi oshiq iztiroblarining mohiyatini ham, darajasini ham ko'rsatib turibdi? Sensiz bu jahon ayshi alamdur manga, ey do'st, Shodlig'i ham mehnat-u g'amdur manga, ey do'st. A) «aysh» va «alam» C) «shodlik» va «aysh» 22. Atoyining «Jamoling vasfini qildim chamanda» deb boshlanuvchi g'azali aruzning qaysi bahrida yozilgan? A) hazaji musaddasi mahzuf B) ramali musammani mahzuf C) mutaqoribi musammani mahzuf (maqsur) D) hazaji musammani axrabi makfufi mahzuf B) «mehnat» va «g'am» D) «mehnat» va «jahon» 23. Atoyining qaysi janrda yozilgan bir she'rida go'zal yor xokisor oshiqning yuziga oyoq bosar ekan, oyog'i og'riydi, «yuzing buncha bo'yradek dag'al bo'lmasa» deb nozlanadi? A) ruboiy B) murabba C) muxammas D) g'azal 24. Atoyining bir she'rida yorini sogʻingan oshiqning ko'zidan yosh emas, daryo oqayotgani va uning nimalardan sol yasab, shu daryoda suzayotgani manzarasi chiziladi? A) tomirlaridan B) qobirg'alaridan C) sochlaridan D) kipriklaridan 25. Mumtoz adabiyotdagi ko'plab qissalarda go'zallik timsoli sifatida tasvirlangan shaxs kim? A) Ya'qub D) Shirin C) Layli 26. Quyidagi baytlar ichidan real yor, dunyoviy ishq, ya'ni insonning insonga bo'lgan muhabbati tasvirlangan baytni toping. A) Bu kun vaslingni tark aylab, tilar jannatni zohidlar, Berurlar nasyag'a naqdni, bu ne nodon xaloyiqtur? B) Manga sensiz tirilgandin o'lim yuz qatla ortuqdur. Bu so'zda, haq bilur, ko'nglum tilim birla muvofiqtur. C) Jannatdakim, el onda bo'lur zindai jovid, Sensiz oni g'amgoh degumdur dag'i o'lgum. Download 456.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|