3 ahmad yassaviy III bob. O'Zbek mumtoz adabiyoti 3 ahmad yassaviy hikmatlar. Yassaviy hikmatlari haqida
Download 456.5 Kb.
|
10 sinf adabiyot
|
B) 1, 3, 4 C) 1, 2, 3, 5 D) 2, 3, 4, 5 76. «Boburnoma»da kotib tomonidan yozilgan ma'lumotga ko'ra, Bobur tomirdan ko'rib, tashxis qo'yadigan qaysi tabibni Xurosondan chaqirib olgan edi?
A) Surx Vadoiyni C) Mullo Baqoiyni 77. «Boburnoma»da Bobur kimning adolati haqida gapirar ekan, Xitoy karvoni Andijonning sharqiy tarafidagi togʻlarda qor bosib qolganda muhassillar (xiroj oluvchilar)ni yuborib, «Samarqand va Xurosondin vorislarini tilab kelturub, mollarini solim (omon, sog'-salomat) topshur»ganini yozadi? A) otasining C) ona tomondan bobosining B) Sulton Muhammad ko'sani D) Mavlono Yusufiyni B) amakisining D) ota tomondan bobosining 6-6. ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR 78. «Boburnoma»da musiqa ustalaridan kimlar faxr va iftixor bilan tilga 95 A) Shohquli G'ijjakiy, Kamoliddin Behzod, Shoh Muzaffar B) Shoh Muzaffar, Qul Muhammad Udiy, Shayxi Noyiy C) Shayxi Noyiy, Qul Muhammad Udiy, Shoh Muzaffar olinadi? OQul Muhammad Udiy, Shayxi Noyiy, Shohquli G'ijakiy 79. «Boburnoma»ga ham tadbiq qilish mumkin bo'lgan quyidagi biografik gissalar haqida bildirilgan fikrlar muallifi kim? Soddalikka erishmoq va soddalikni saqlab qolmoq. Faqat ma'nodor cahnalani sur'atni tezlashtirib tasvirlamoq kerak.. Fuqarolar urushi tarixini yaxlitligicha tasvirlash kerak emas... Ortiqcha nomiarni tilga olishdan gochish kerak. Biron tomonning yonini olishdan saqlanish kerak. biryoglamalikdan va bag'ritoshlikdan qochish kerak. Nafrat emas, vayrixohlik va dardkashlik uyg'otmoq lozim. G'ussani tasvirlaganda haddan oshib ketish yaramaydi, tuyg'ular tasvirida lofga berilmang. Muallifni bir chetga chiqarib qo'yish kerak, hikoya oʻz-o'zicha oqaversin». A) Viktor Hyugo C) Gi de Mopassan B) Irving Stoun D) Jyul Vern 80. «Boburnoma» asarida nomlari keltirilgan Ko'histon (Kishm daryosining yuqori qismidagi joy nomi) beklari kimlar? A) Sayyid Afzal va Sulton Muhammad B) Muborakshoh va Zubayr C) Nosir mirzo va Jahongir mirzo D) Vali xazinachi va Davlat Qadam garovul 81. «Boburnoma»dan olingan quyidagi parchada kim haqida gap ketyapti? «Uning gina-kudurati Muzaffar mirzodan edi, ya'ni: «U podshoh boʻlganda, men ganday gilib uning goshiga boraman?!» - derdi. Shunday bir paytda barcha og'a-ini bir yerda yig'ilib, ittifoq bolib, Shayboniyxondek g'anim ustiga azm-u jazm qilib yurayotganida ana shunday bemaza ginaxonligini gilib kelmadi. Uning bu kelmaganini hozircha ginaxonlikka yo'yarlar, holbuki, barcha buni nomardlik deb o'yladi». A) Ibn Husayn mirzo C) Badiuzzamon mirzo B) Kepak mirzo D) Muhammad Burunduq barlos 82. «Boburnoma»da Bobur Hirotdan ketguncha kimning uyida turganligini aytadi? A) Alisherbekning C) Badiuzzamon mirzoning B) Poyanda Sultonbegimning nezbon unga bir kamar shamshir, bir goʻzi po'stin, bir bo'z toychoq beradi? A) Sulton Abusaid mirzoning o. «Boburnoma»da keltirilishicha, Bobur kimning uyida mehmon bo'lganda B) Abulmuhsin mirzoning D) Muzaffar mirzoning C) Ibni Husayn mirzoning 84. «Boburnoma»da Bobur gayerdan ketish sababini quyidagicha izohlaydi? ... na qishlovlik yerni muhayyo gildilar, na bir epaqadagi qishloy yemi ko'rsata oldilar. Oxiri zarurat bo'ldi, ochiq ayta olmadik. Qishlov bahonasi bilan .. dan sha'bon oyining yettinchisida chiqib, Bodgis yerlarida, toki viloyatlarga narsa yig'ish va ish-kuch to'plash uchun ketganlar kelib go'shilsinlar deb, har yurtda bir kun-ikki kun toxtab ko'char edik». A) Hirotdan 6-5. ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR 96 D) Balxdan C) Kobuldan B) Agradan 85. «Boburnoma»da Bobur va lashkari Kobulga yetib borishgach, Mirzoxon o'tirgan hovliga kirgan Boburning to'rt odamidan kimni chopib yiqitishadi. biroq u boshini kesish payti-da qutulib ketadi? A) Sherqulini C) Do'st Saripuliyni B) Qanbar Ali Qosimbekni D) Sulton Sanjar barlos 86. «Boburnoma»da Bobur Ismoil Shayboniyxonni Marvda yenggan mahali, kimga barcha navkarini topshirib, tug'ilib o'sgan yeri Andijon viloyatiga xon qilib yuboradi? A) Do'st Saripuliyga C) Sulton Saidxonga B) Muhammad Husayn mirzoga 87. «Boburnoma»da «To'qqiz yuz o'ttiz oltinchi (1529) yil voqealari»ning boshlanmasida Shihobiddin Xisrav bilan Shayx Muhammad G'avs Gvaliyardan kimning gunohini so'rab Boburning oldiga keladilar? A) Muhammad Ali Jang-jangning C) Rahimdodning B) Mullo Muhib Alining D) Raana Sangaaning 88. «Boburnoma»da Humoyunning o'g'il farzand ko'rib, unga qaysi ismni qo'ygani va bu ismning Boburga yoqmaganligi haqida qaydlar bor? A) Ma'ruf B) Al'amon C) Iskandar D) Askar 89. Boburning aruz va qofiya ilmiga bag'ishlangan risolasini toping. A) «Mufassal» B) «Harb ishi» C) «Volidiya» D) «Mubayyin» 90. «Boburnoma»da kotib tomonidan yozilgan ma'lumotga ko'ra, Bobur tab ahllari - shoir va san'at ahlining suhbatidan uzoglashmasdi, ayniqsa, ular ichida kim haqida: «Juda o'tkir tab'i bor edi, nazm va inshoda zavqi baland edi, Humoyun podshoh zamonida amirlik ham qildi», - deyiladi? A) Zayniddin Xavofiyning nabirasi Shayx Zayn haqida B) Shayx Zayn Xavofiyning otasi Shayx Abulvohid Forig'iy haqida C) Mir Alisherning musohiblaridan Sulton Muhammad ko'sa haqida D) Mir Alisherning musohiblaridan Mavlono Shihob Muammoyi haqida 91. «Boburnoma» - o'zbek nasrining go'zal namunasi hisoblanib, ungacha kimning qaysi asari muqaddimasida nasr namunalari uchrar edi? A) Yusuf Xos Hojibning «Qutadg'u bilig» asari muqaddimasida B) Ahmad Yugnakiyning «Hibat ul-haqoyig» asari muqaddimasida C) Muhammad Xorazmiyning «Muhabbatnoma» asari muqaddimasida D) Anbar Otinning «Risolayi falsafayi siyohon» asari muqaddimasida 6-6. ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR 97 o'simliklar va hayvonot olami haqidagi nodir 92. «Boburnoma»da ma'lumotlar ham jamlangan, jumladan, adib Afg'onistondagi Dashti Shayxda necha turdagi bir-birini takrorlamaydigan lola turlari haqida gapiradi? A) o'ttiz uch xildagi C) yigirma besh xildagi 93. «Boburnoma»da «To'qqiz yuz o'ttiz to'rtinchi yili» kimning olamdan B) o'n sakkiz xildagi D) qirq bir xildagi o'tgani yoziladi? A) Xon mirzoning C) Mahmudxonning 4 «Boburnoma»dan olingan quyidagi parchada kim haqida gap ketyapti? .mirzoni bunday xunuk va tuban harakatga qadam qo'ygani, bunday g'avg'o va fitna ishlarga bosh qo'shgani uchun burda-burda gilsam o'rinli edi. Orada, har holda, qarindoshchilik bor edi: mening tug'ishgan xolam Xo'b Nigorxonimdan o'g'il-qizlari bor edi. Bu huquqni eslab, .. ni ozod gildim. Xuroson sari ruxsat berildi». A) Muhammad Husayn mirzo haqida B) Do'st Saripuliy haqida C) Sulton Saidxon haqida B) Chin Temur Sultonning D) Mediniy Ravning D) Sulton Sanjar barlos haqida 95. «Boburnoma»dan olingan quyidagi parchada Bobur va lashkarining qayerda o'tkazgan tunlari haqida gap ketadi? «Ko'p mashaqqat va uqubat bilan u tunni o'tkazdik. Ko'p kishining goʻl-oyog'ini sovuq urdi. Kepakning oyog'ini, Suyunduk turkmanning qoʻlini, yana Axiyning oyogʻini oʻsha kecha sovuq oldi». A) Ko'hi Sof yaylovida C) Gunbazak dovonida B) Zarrin dovonida D) Dandonshikan dovonida 96. «Boburnoma»da Alisher Navoiyning yashaydigan uyi qanday nom bilan tilga olinadi? A) «Qudsiya» B) «Unsiya» C) «Xalosiya» D) «Ixlosiya» 97. «Boburnoma»da gayerlar haqida: «...to'polonchi va janjalkashlar makoni edi, turk, moʻg'ul, aymoq, afg'on va hazoradan tashkil topgan xil-ma-xil el va ulus shu yerlarda yig'ilgan edilar», - fikrlari bildiriladi? A) Mashhad va Hirot C) Mashhad va Dahona B) Kobul va G'azni D) Hirot va Dahona Quyidagilardan gaysi biri jugʻrofiy jihatdan nisbatan umumlashgan nom boʻlib, turli davrlarda Hirotdan G'arbiy Erongacha bo'lgan hududlarni qamrab Tan và hozirgi paytda poytaxti Mashhad bo'lgan viloyatni bildiradi hamda Turkmaniston bilan chegaradosh hisoblanadi? A) Turkiston 99. «Boburnoma»da qayerning xalqi «past ovozda, nozik va muloyim qilib (hamvor)» kuylashlari haqida to'xtalib o'tiladi? A) Kobulning B) Kobul C) Movaraunnahr D) Xuroson D) Hirotning C) Balxning B) G'aznining 98 100. «Boburnoma»dan olingan quyidagi parchada keltirilgan nuqtalar o'rniga mos ismni qo'ying. «Necha martalab zamona notinchligidan va davron murosasizligidan. taxt va mamlakat, navkar va savdardan ayrilib, ularga iltijo etdim. Onam ham bordi, hech qanday hurmat-e'tibor va shafqat ko'rmadik. Mening ukam Mirzoxonning va onasi Sulton Nigorxonimning o'z ma'mur viloyatlari bor edi. Men va onam, hali viloyat nari tursin, bir kent va bir necha qush egasi bo'la olmadik. Mening onam - Yunusxon qizi va men - nabirasi emasmidim? U tabaqadan kim mening dargohimga tushsa, qoʻlimdan kelgancha qarindoshlik Chunonchi, .. keldilar, Kobulning a'lo yerlaridan Pamg'onni berdim...» A) Xo'b Nigorxonim C) Habiba Sultonbegim 6-§. ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR va yaxshilikni joyiga keltirdim. B) Shohbegim D) Ma'suma Sultonbegim 101. «Boburnoma»da keltirilishicha, Raana Sangaaga yordam bergan kishilarning lashkari bilan hisoblab chiqilsa, dushman qancha otliq edi? A) ikki ming lak C) to'rt ming lak B) o'n ikki ming lak D) o'n to'rt ming lak 102. «Boburnoma»da varaqlarni qoralovchi - kotib tomonidan Boburga xos bo'lgan nechta sifat sanab o'tiladi? A) 5 sifat B) 9 sifat C) 6 sifat D) 8 sifat 103. Boburning o'g'illarini toping. 1) Muhammad Humoyun; 4) Mirzo Askariy: A) 3, 4, 6 2) Mirzo Komron%3B 5) Mirzo Hindol; C) 1, 2, 4, 5 104. «Boburnoma»da kotib tomonidan yozilgan ma'lumotga ko'ra, Boburning atrofidagi tab' ahllari ichida kim «Maxzan ul-asror» vaznida podshohga 3) Abulqosim Bobur; 6) Mirzo Shohruh. D) 1, 2, 3, 5 B) 1, 5, 6 bag'ishlab masnaviy bitgan? A) Surx Vadoiy C) Mullo Baqoiy B) Sulton Muhammad ko'sa D) Mavlono Shihob Muammoyi 105. «Boburnoma»dan olingan quyidagi fikrlar Boburning qaysi yaqin insoni haqida?
«Bisyor saxovati bor erdi. Xulgi dog'i saxovaticha bor erdi, xushxulq và harrof (tez gapiradigan, so'zamol) va fasih va shirin zabon kishi erdi, shujo' (shijoatli) va mardona kishi edi». A) otasi
C) ona tomondan bobosi B) onasi
D) ota tomondan bobosi 106. «Boburnoma»da Bobur kim hagida gapira turib: «...tab'i nazmi bor edi. devon tartib qilib edi, vale she'ri bisyor sust va bemaza edi. Andoq shel aytqondin aytmog'on yaxshiroqdur», - deydi. A) Hasan Ya'qub haqida C) Sayfiy Buxoriy haqida B) Mullo Muhammad Badaxshiy haqida D) Yusuf Badiiy haqida 6-5. ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR 107. «Boburnoma» asarida keltirilishicha, Bobur Xurosonga yuborilgan qaysi 99 shaxslarning maktublaridan Sulton Husayn mirzo vafotining xabarini eshitadi va Xurosonga qarab jo'naydi? A) Sayyid Afzal bilan Sulton Muhammad do'ldoyning maktublaridan B) Muborakshoh va Zubayrning maktublaridan CI Nosir mirzo va Jahongir mirzoning maktublaridan DL Vali xazinachi va Davlat Qadam qarovulning maktublaridan 108 «Boburnoma» asarida muallif qayerda kiyik ko'p boʻlishini aytadi? A) Ko'hi Sof yaylovida C) Gunbazak dovonida 109. «Boburnoma»da keltirilishicha, Bobur Husayn Boyqaroning qaysi o'g'li unga ta'zim qilmagani uchun Muhammad Burunduqbek va Zunnunbek orgali quyidagi fikrlarni ayttirib yuboradi va «ta'zim ko'ngildagidek» qilinadi? «Garchi yoshim kichik bo'lsa-da, martabam ulug'dir. Ota taxti, Samarqandni, ikki bora jang bilan olib o'tiribman. Bu xonadon uchun yot- dushman bo'lganlar bilan qancha jang-u jadal qilganman, shu bois mening ta'zimimda bo'lmaslik asossizdir». A) Muzaffar mirzo C) Badiuzzamon mirzo B) Zarrin dovonida D) Dandonshikan dovonida B) Abulmuhsin mirzo D) Ibni Husayn mirzo 110. «Boburnoma»da Bobur kim haqida: «Bazmini ko'p ta'rif qilar edilar», - deydi? A) Ibni Husayn mirzo haqida C) Abulmuhsin mirzo haqida B) Badiuzzamon mirzo haqida D) Muzaffar mirzo haqida 111. «Boburnoma»da Bobur Kobulga borganida Husayn Boyqaroning qaysi o'g'li Ulug'bek mirzo solgan Bog'i Bihishtda edi? A) Muhammad Husayn mirzo C) Abulxayr mirzo B) Ibni Husayn mirzo D) Mirzoxon 112. «Boburnoma»dan olingan quyidagi parchada bitilgan voqeadan so'ng Bobur qaysi baytni keltiradi va duoni o'qiganligi sabab Tangri taolo ushbu falokatni daf qilganligini aytadi? «...piyoda qilich yalang'ochlab kirib keldi. U Kobulda mardonaligi tufayli hurmat-e'tibor topgan, o'sha yerda Kobulda soqchi dasta boshlig'i mansabiga goʻyilçan edi. U menga tik garab bostirib kelardi. tortinmay yalang bilagimga gilich soldi. Tangri inoyati edi. Qil uchicha ta'sir qilmadi». A) Har nek-u badeki dar shumorast, To darnigari salohi korast. (Mazmuni. Har bir yaxshi-yomonlikni mulohaza qilib ko'rsang, hayot uchun xayrli ishlarga sabab bo'ladi.) ) Charxning men koʻrmagan javr-u jafosi qoldimu? Xasta ko'nglim chekmagan dard-u balosi qolidimu? C) Agar tig'i olam bijunbad zi joy, Naburrad rage to naxohad Xudoy. (Mazmuni. Agar olam tig'i qo'zg'alsa ham, Xudo xohlamasa hin tomirni kesolmaydi.) D) Tu bad kunandayi xudro ba ro'zgor supor, Ki ro'zgor turo chokarest kinaguzr. (Mazmuni. Sen o'zingga yomonlik qilganni hayot izmiga topshie Bil: hayot qasoskor mulozimingdir.) 6-5. ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR 100 113. «Boburnoma»da Bobur kimni: «Haqiqatda, suhbatda tengi yo'g edi va agar komil inson deyish mumkin bo'lsa, u o'sha edi»,- deydi? A) Mirzo Hindolni C) Sulton Saidxonni B) Komronni D) Humoyunni 114. «Boburnoma»da keltirilishicha, Humoyun ogʻ'ir dardga chalinganida kim bilan birga boshqa yaqinlar: «Muhammad Humoyun sihat topadi, siz nega bu so'zni tilingizga keltirasiz?». «Maqsad shuki, dunyo molidan yaxshisini sadaqa qilish kerak. Bas, o'sha Ibrohim bilan bo'lgan urushda go'lga kiritilgan olmosni Muhammad Humoyunga in'om qilgan edingiz, o'sha olmosni sadaqa qilish kerak», - deyishadi? A) Mir Abdulqosim C) Ibrohim B) Xoja Xalifa D) Hindubek kitobi
115. «Boburnoma»da kotib nomlanganligini aytadi? A) «Mufassal» Boburning masnaviy qanday
B) «Harb ishi» C) «Volidiya» D) «Mubayyin» 116. «Boburnoma» asari haqidagi to'g'ri ma'lumotlarni toping. 1) Asarda tarixning Bobur yashab o'tgan davri voqealari ifodalangan; 2) Asardagi voqealar Andijon, Samarqand, Xo'jand, Hirotdan boshlab Kobul va Agragacha bo'lgan qamrovga ega; 3) Asarda O'rta Osiyodan boshlab Hindistongacha bo'lgan masofadagi deyarli 70 yillik voqealar haqqoniy ifoda va bahosini topgan; 4) Asarda Amir Temur, Umarshayx, Mirzo Ulug'bek, Husayn Boyqaro, Shayboniyxon, Badiuzzamon, Muzaffar mirzo boshliqlarining siyosiy-ijtimoiy faoliyatlariga baho berilganB 5) Asarda o'simliklar va hayvonot olami hagidagi nodir ma'lumotlar ham jamlangan bo'lib, adib Afg'onistondagi Qunduz shahri atrofida o'ttiz uch xildagi bir-birini takrorlamaydigan lola turlari haqida gapiradi. A) 1, 3, 5 singari davlat B) 1, 2, 4 C) 2, 4, 5 117. «Boburnoma»da Bobur mirzo qurdirgan imoratga gaysi hukmdor oʻzining saf tortishlari-yu janglari tasvirini chizdirganligi aytiladi? A) Badiuzzamon mirzo C) Mironshoh mirzo 118. «Boburnoma»dan olingan quyidagi parchada kim haqida gap ketyapt? «Jahongir mirzoning bir xonandasi bor edi. Qo'shiqni baland, qo'pol va notekis aytardi. Jahongir mirzo kayf ustida unga ashula aytishni buyurdi. U g'alati, baland, dag'al va bemaza qie D) 1, 2, 3 B) Husayn Boyqaro D) Abusaid mirzo ismli. Samarqandlik edi. Download 456.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|