3-amaliy ish Mavzu: Sementbeton qoplamasini qurish texnologik xaritasini tuzish. Sementbeton qoplamalarini qurishda sifat nazorati. Yo‘l qurilishi ishlarini tashkil etish va uning chiziqli-kalendar grafigini qurish. Ishdan maqsad

3-amaliy ish
Mavzu: Sementbeton qoplamasini qurish texnologik xaritasini tuzish. Sementbeton qoplamalarini qurishda sifat nazorati. Yo‘l qurilishi ishlarini tashkil etish va uning chiziqli-kalendar grafigini qurish.


Ishdan maqsad: Talabalarga berilgan topshiriqga asosan sementbeton qoplamasini qurish texnologik xaritasini tuzishni o‘rganadilar.

Yo‘l to‘shamasini sementbeton qorishmasidan qurish uchun mashina-mexanizmlarning ish unumdorligini aniqlangandan keyin materillarga bo‘lgan talab hisoblab chiqilgandan so‘ng, texnologik haritani chizishga kirishiladi. Yementbeton qoplamali yo‘l to‘shamasini ko‘ndalang kesimi va texnologik haritani tuzishda ShNQ 2.05.02-07 va ShNQ 3.06.03-08 talablariga rioya qilinadi.

Texnologik xaritada mashina-mexanizmlarni ish jarayonlari, qamrov uzunligi, texnologik jarayonlarning nomi va materiallar sarfi, texnologik jarayonlarni sifat nazorati va texnika xavfsizligi kabi jarayonlar chizmada aks ettiriladi.

Sementbeton qoplamalarini qurishda sifat nazorati.
Nazariy qism:
Sementobeton qorishma tayyorlaganda quyidagilar nazorat qilinadi:
-Doimo beton qorishma tayyorlashning texnologik uskunalariga rioya qilish;
-smenada kamida bir marta GOST 10181.0-81, GOST 10181.1-81, GOST 10181.2-81, GOST 10181.3-81 talabi bo‘yicha:
-yutilgan havoning hajmi;
-beton qorishmaning yaxshi joylashishi;
-ish qorishmasi kimyoviy qo‘shilmalar tartibi;
-betonning siqilishga mustaxkamligi - uchta namunasini sinash;
-GOST 10180-90 ga binoan namuna tayyorlash va uni saqlash;
-GOST 8269-3 7 va GOST 8735-75 ga binoan to‘lg‘azuvchilarni namligi (shu qatorda yog‘ingarchilik bo‘lganda) qorishmalarning sifati o‘egarganda {yaxshi joylashishi, yutilgan xavoning va boshqalar) - beton qorishmasidagi tarkiblarni me’yorlashni beton qo-rishtirgichga zavod tayyorlovchi tomonidan yuborilgan ko‘rgazmaga asosan nazorat tortish, qum, chaqiq tosh yoki shag‘alning GOST 10268-80, GOST 8269-76 va GOST 8735-75 bo‘yicha sifati bir qvadratida bir marotaba GOST 10060-76 ga binoan betonning muzlashga chidamliligi.
Sementni, to‘lg‘azuvchilarni, qo‘shimchalarni va suvni me’yorlovchilar ishini tekshirishni o‘rnatilgan qoydaga asosan bajarish. Betonning mustahkamligini baholashni statistik qo‘llanmadan foydalanmasdan aniqlanadi. Egilishdagi chuzilishga qarshi musgaxkamlik GOST 13015-81 bo‘yicha, qisilishga qarshi mustahkamlik O‘zRST 742-96 va GOST 18105.2-80 bo‘yicha.
Qoplamalar va asoslarni monolit betonlardan qurilganda, quyidagilar nazorat qilinadi:
-donmo betonlashning texnologik jarayoni va uni parvarishlashning talabiga rioya qilish;
-choklarni tayyorlash va germetizatsiyalash;
-armaturalarni va qistirmalarni chokka to‘g‘ri qo‘yish;
-qoplama yuzining bir tekislikdaligi va chet qiyalarining mustahkamligi;
-betonlashni boshlashdam oldin tortigan sim va relsqoliplarni to‘g‘ri o‘rnatilganligi:
-smenada 1 marta va beton yotqizilayotgan joydagi qorishmaning sifatini o‘zgarishini;
-betonning musgahkamligini uchta nazorat namuna-balka tayyorlab sinash; yaxshi joylashish va 12.57 band talabiga asosan yutilgan havoning hajmm, hamda yangi yotqizilgan betonni parvarishlash nshlariii iarda yaratuvchi maternallar bilan 20x20 sm o‘lchamdagi qoplama qismining sifatini (beton yuzida kasallangan pardani suv bilan yuvish, qolgan suvni olib tashlash, 10% tuzli kislota yoki 1% li fenolftalin qorishmani quyish, 100 sm² parda yuzasida ko‘pi bilan ikki nuqtada ko‘chirish yoki qizdirish nazorat etiladi).
Qattnq beton qorishmasining katok bilan zichlagandagi zichlanishini, xar bir kilometrda 3 ta namunani 7.36 band talabnga javob berishini nazorat qilinadi.
Har sekundda qoplamaning va asosni tekisligini ularni qurishda tekshiriladi.
Yig‘ma temirbeton qoplamalar qurilganda, 1.13 banddga ko‘shimcha tekshirilishi lozim.
-doimo taxtalarning (plitalar) va birlashish elementlari kurinishdagi butunligi ulanishdasi payvandlashning va choklarni to‘ldirilish sifati, qurilishdagi texnologik usulga rioya qilish; har smenada kamida bir marta - taxtalarning asos bnlan birlashishi (tekislovchi qatlam) ni 100 yotqizilgan taxtada birini ko‘tarib, yonma yon yotgan taxtalarning (plita) qirralarini bir biridan yuqori yoki pastligi bo‘ylama chokda 3 ta ko‘ndalang kesimda, ko‘ndalang choklarda esa 1 km da 10 ulanishda.


Yo‘l qurilishi ishlarini tashkil etish va uning chiziqli-kalendar grafigini qurish.
Chizikli kalendar grafigi qurilayotgan yo‘lning butun uzunligi bo‘yicha chiziladi. Unda ish boshlanishi va tugallanish kunlari, bajariladigan barcha jarayonlar, ishtirok etuvchi mashina mexanizmlar ko‘rsatiladi. Ordinata o‘qi bo‘yicha kun, oy va yil joylashtiriladi, abssissa o‘qi bo‘yicha esa piket va kilometrlar ko‘rsatiladi. Grafikning o‘ng tarafida ishchi kuchi va mashina mexanizmlarga bo‘lgan talab epyurasi chiziladi.

2-rasm. Yo‘l poyini chiziqli kalandar grafigi