3-amaliy mashg‘ulot: husnixat darslarini tashkil etish texnologiyasi husnixatga o’rgatishning grafik asoslari hozirgi yozuv shriftiga tavsif

3-AMALIY MASHG‘ULOT: HUSNIXAT DARSLARINI TASHKIL ETISH TEXNOLOGIYASI


HUSNIXATGA O’RGATISHNING GRAFIK ASOSLARI
Hozirgi yozuv shriftiga tavsif. Lotin yozuviga asoslangan o’zbek alifbosida 26 ta harf va 3 ta harf birikmasi mavjud. Bu harflar turli xil katta va kichik yozma va bosma shakllarga ega. Yozma harflar quyidagi xususiyatlarga ega.

• 
  harflar bosmasdan yozishga mo’ljallangan;
  
• 
  harflar qo’l uzmasdan tutash yoziladi.
  

O’zbek alifbosidagi harflar yozilishiga ko’ra quyidagi guruhlarga ajratiladi.
Yozma kichik harflar:

1. 
   Ikki chiziq oralig’iga yoziladigan harflar:
   

a, e, i, m, n, o, r, s, u, v, x, o’, sh, ch.

2. 
   Ikki chiziqning yuqorisiga ko’tarilib yoziladigan harflar:
   

b, d, k, l, t, h.

3. 
   Chiziqdan pastga tushib yoziladigan harflar:
   

q, g, j, p, y, g’, ng.

4. 
   chiziqdan yuqori va pastga tushurib yoziladigan harf:
   

f.
Yozma kichik harflar tutashtirilishiga ko’ra 3 guruhga bo’linadi.

1. 
   Yuqori qismidan tutashtiriladigan yozma kichik harflar:
   
2. 
   Pastki qismidan tutashtiriladigan yozma kichik harflar:
   

3. 
   O’rta qismidan tutashtiriladigan yozma kichik harflar:
   

Eslatma: s harfi qo’shimcha yordamchi chiziq bilan pastidan tutashtiriladi.
Kichik yozma harflar o’z navbatida 2 guruhga bo’linadi.

1. 
   qator oralig’ining ustki ustki chizig’idan boshlanadigan harflar.
   

i, j, m, n, p, t, u, v, y, ng.

2. 
   qator oralig’ining ustki chizig’ining pastidan boshlab yoziladigan harflar.
   

a, g, o, q, r, s, x, z, g’, o’, sh, ch, b, d, e, h, k, l
Hozirgi alifbodagi harflarni quyidagi unsurlari asosida guruhlash mumkin:

• 
  y g g’ j
  
• 
  b f h k l
  
• 
  a q g o’ g’ ch e
  
• 
  y m n v k
  
• 
  a r u y
  
• 
  n m i
  
• 
  t d u m
  
• 
  r f b t p
  
• 
  j h k y g g’
  
• 
  x p