3– Amaliy mashg‘ulot Qаrshilik usulidаgi elektr texnologik qurilmаlаrning boshqаrish tizimlаri stаtik tаvsiflаrini hisoblаsh vа grаfiklаrini qurish

Mustaqil yechish uchun masala
O’lchamlarga asoslangan xolda xarakatdagi pechning futerovkasi orqali issiqlik isroflarini aniqlang. Pech qoplamasini yuza yig’indisi 40 m², undan F₁= 10m², xarorati 120⁰S, F₂= 12m² xarorati 80⁰S, F₃= 18m² xarorati 60⁰S; Xaroratlarga ko’ra solishtirma issiqlik berish koeffitsiyenti quyidagilarga teng: q₁= 1,46 kVt/m², q₂= 0,8 kVt/m², q₁= 0,482 kVt/m².


4– Amaliy mashg‘ulot
Uzluksiz ish rejimidа ishlаydigаn elektr texnologik qurilmаlаrning stаtik tаvsiflаrini hisoblаsh vа grаfiklаrini qurish.
Nazariy malumotlar: Elektr pechining qizdiruvchi va qurutuvchi elementlari yuqori issiqlikka chidamli materiallardan tayyorlanadi. Ular yuqori temperaturalarda okisslanishga bardosh bera olishi, katta solishtirma elektr qarshilikka va kichik temperatura koeffitsientiga ega bo’lishi kerak. Ular vaqtning o’tishi bilan o’zining xususiyatlarini yo’qotmasligi zarur, yani tez eskirmasligi kerak.
Xrom-nikel yoki xrom-alyumin qotishmalaridan tayyorlangan simli va lentali qizdirish elementlari keng qo’llaniladi, ular sektsiyalar ko’rinishida tayyorlanadi.

4.1- rasm: Simli va lentali qizdirish va quritish elementlari:
a) simli zugzag shaklida, b) lentali zigzag shaklida, v)- g)- d)- simli spiral shaklida.
Simli qizdirgichlar kryuklar yordamida pechning shipi va devorlariga osiladi, pechning pastki qismiga ular fasonli g’ishtlar ustiga joylashtiriladi. Past temperaturali pechlarda spiralli qizdirish elementlari 1 keramik vtulkalarga(v),
2 keramik trubkalarga (g) osiladi yoki pech futerovkasining tokchalariga joylashtiriladi. Orta xaroratli pechlada spiralli qizdirgichlar pech futerovkasining 3 uyalariga o’rnatiladi(d). Lentali qizdirish elementlari ham yuqoridagi usul bo’yicha joylashtiriladi.
Simli va lentali gizdirish elementlari quyidagi qotishmalardan tayyorlanadi:
X13YU4 – temir-xrom-alyuminiy, past temperaturali pechlar uchun;
OX23YU5A va OX27YU5A – 1000 ⁰C gacha temeraturali pechlar uchun;
X23H18, X25H20 – temir-xrom-nikel(nixrom), 1050 ⁰C gacha temeraturali pechlar uchun;
X15H60, X15H80T – 1150 ⁰C gacha temeraturali pechlar uchun;
Qizdiruvchi elementlrning davomiy rejimda xizmat qilish vaqti 10000 soatni tashkil etadi.
Ishchi temperaturasi 1100-1150 ⁰C dan yuqori bo’lgan pechlarda qizdirish elementlari nometall materiallardan tayyorlanadi, ular sterjrnlar shaklida bo’ladi.
Qizdiruvchi va qurutuvchi elementlrni iste’mol qiladigan elektr quvvati bo’yicha elektr pechlar quyidagilarga bo’linadi:

• 
  Kamerali pechlar – 8 dan 160 kVt gacha;
  
• 
  Shaxtali pechlar – 25 dan 160 kVt gacha;
  
• 
  Elktrotexnik buyumlarni quritishga mo’jjallangan kamerali pechlar – 20 dan 1000 kVt gacha;
  
• 
  Barabanli pechlar – 10 dan 150 kVt gacha;
  
• 
  Itaruvchi pechlar – 90 dan 270 kVt gacha;
  
• 
  Konveyerli pechlar – 6 dan 800 kVt gacha.
  

Agar elektr pechlari sovutish tizimi bilan jihozlangan bo’lsa ularning iste’mol quvvati 1400 kVt gacha bo’lishi mumkin.