3 Asosiy qism bob. Graduonimiya haqida ma’lumot

Kurs ishning maqsadi: Ilmiy ishning asosiy maqsadi o’zbek tilidagi fe’llarning darajalanish hodisasini ko’rsatish va hali o’rganilmagan yechiminikutayotgan muammolarga bir qadar oydinlik kiritish.
Kurs ishning vazifalari. Tadqiqot oldiga qo’yiladigan vazifalar quyidagilardan iborat:

• 
  O‘zbek tili lug’aviy tizimida shu vaqtgacha maxsus o’rganilmagan so’z ma’noviymunosabatlariorasidagraduonimik lug’aviyqatorlarniajratish.
  
• 
  Fe’l so’z turkumining ham o’zaro ichida graduonimik munosabati mavjudligini ko’rsatish
  
• 
  Graduonimik munosabatlarda turgan fe’llar qatorlarining sinonomik, antonomikmunosabatlardaturganso’zlarninigaloqasivafarqiniko’rsatish
  
• 
  Uslubiybo’yoqma’nolaridadarajalanishhodisalarinio’rganish²
  

Ishning ilmiy yangiligi. Graduonimik qatorlarning bir lug’aviy ma’no guruhi ichida so’zlarning bitta yetakchi so’z atrofida birlashishini belgilash; ma’lum bir belgining turli darajalanishi asosida zidlanuvchi so’zlar
sirasida ularning mavjudligini ko’rsatish; graduonimik qatorlarning sinonimiya, antonomiya masalasini qo’yish.
Ishning amaliy ahamiyati. Mazkur ish o’zbek tili leksikografiyasi va semasiologiyasi bo’yicha yoziladigan zamonaviy qo’llanmalar tuzishda material bo’lib xizmat qiladi. Lug’aviy darajalanishning ilk bosqichidagi tadqiqi graduonimik munosabatlarning so’zlar doirasi bilan cheklanmasligi, balki ular butun lisoniy tizimni qamrab olishi haqida aytishimiz mumkin.
Ishning tuzilishi. Ushbu bitiruv malakaviy ishimiz kirish, to’rtta faslni o’z ichiga olgan ikki bob, umumiy xulosalar, adabiyotlar ro’yxatidan iborat.
Kurs ishining maqsadi. Ona tili darsliklarida qo’llaniladigan bo’g’nning umumiy ifodalanishini o‘rganish ushbu kurs ishining asosiy maqsadidir.
Kurs ishining tuzilishi va hajmi. Kurs ishi kirish, har biri ikki faslni o‘z ichiga olgan ikki asosiy bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxatidan iborat³.