3. Diqqatning xususiyatlari Odamga xar bir daqiqada atrof-muxitdan juda kup narsa va xodisalar ta’sir etib turadi. Lekin odamga ta’sir etayotgan bu narsa va xodisalaryaing hammasi bir xil aniqlikda aks ettirilmaydi

Ixtiyoriy diqqat deb, oldindan belgilangan qatiy bir maksad asosida va ongli ravishda diqqatimizni ma’lum bir narsa va xodisalarga qaratnshimizga aytiladi.
Odamning ko’pchilik faoliyatlari asosan ixtiyoriy diqqatning ishtiroki bilan amalga oshiriladi. SHuning uchun barcha faoliyat turlarida, ya’ni uqish, o’yin va mexnat faoliyatlarida ixtiyoriy diqqatning roli juda kattadir. Ixtiyoriy diqqat ixtiyorsiz diqqatga nisbatan uzoq vaqt mobaynida davom etadigan diqqat turi bo’lib, u zo’r berishlikni, ya’ni irodaviy kuch sarf kilishlikni talab etadi.
Diqqat xususiyatlari
Odamning diqqati bir qancha xususiyatlarga ega bo’lib, ulardan asosiylari - diqqatning kuchi va barqarorligi, diqqatning ko’lami, diqqatning bo’linuvchanligi va diqqatning ko’chuvchanligidan iboratdir. Diqqatning kuchi va barqarorligiga kura odamlarning diqqatlari o’zining kuchi va barqarorligi jixatidan bir-biridan farq kiladi. Ayrim odamlarning diqqati kuchli va barqaror bo’lsa, boshqa bir odamlarning diqqati kuchsiz va beqaror bo’ladi.
Diqqatning kuchi va barqarorligi deb, odam o’z diqqatini biror narsa yoki xodisaga uzoq muddat davomida muttasil karatib tura olishiga aytiladi. Diqqatning kuchi va barqarorligi inson xayotida juda katta ahamiyatga ega. Chunki diqqatni ma’lum muddat biror narsaga muttasil, ya’ni uzluksiz tarzda karatib odam ishlay ham olmaydi, o’qiy ham olmaydi va xatto uxlay ham olmaydi.
Diqqatni jamlash
Diqqat (psixologiyada) - bu ma'lum bir ob'ekt yoki hodisani maqsadga muvofiq qabul qilish. Bu ichki va tashqi omillar tomonidan sezilishi mumkin bo'lgan juda o'zgaruvchan hodisa ekanligini tushunish muhimdir.
Diqqat, psixologiyada, insonning u bilan aloqada bo'lgan ob'ektga bo'lgan munosabatining bir turi. Bunga nafaqat aqliy va psixologik xususiyatlar, balki shaxsning ma'lum narsalar bilan ishlashga bo'lgan qiziqishi ham ta'sir qilishi mumkin.
Aytish mumkinki, diqqatning barqarorligi mutlaqo har qanday sohada muvaffaqiyatli faoliyat yuritishning eng muhim shartlaridan biridir. Ushbu turkum tufayli insonning atrofdagi olamni va unda sodir bo'layotgan jarayonlarni idrok etish ravshanligi aniqlanadi. Asosiy ob'ektga diqqatni jamlashda hamma boshqalarga o'xshab ketganday tuyulishiga qaramay, diqqat doimiy ravishda o'zgarishi mumkin.
Olimlar diqqatni o'rganishga ko'p vaqt ajratadilar, uni o'zini o'zi etarli psixologik hodisa yoki jarayon deb hisoblash mumkin emas. U boshqa ko'plab hodisalar bilan uzviy bog'liqdir va faqat boshqa xususiyatli jarayonlardan biri bo'lgan boshqa hamrohlik jarayonlari bilan yaqin aloqada ko'rib chiqiladi.