3. Innovatsion loyihasi samaradorligi va uni baholash

Investitsiya oldi bosqichi
Innovatsion mahsulotlarni bozorga chiqarish, odatda, investitsiyalarni talab qilishi tufayli, pul mablagʻlarini tikish maqsadga muvofiqligini va innovatsiyalardan foyda olish imkoniyatini asoslash kerak. Loyihaning tadqiqot qismining muhim vazifasi — bu gʻoya nafaqat innovatsion ekanligi, balki bozor tomonidan ham qabul qilinishini isbotlash.
Innovatsion loyihani ishlab chiqish gʻoyani izlashdan boshlanadi.
Innovatsion loyiha uchun gʻoyalarni izlash quyidagilar asosida amalga oshirilishi mumkin:

• 
  Soʻnggi ilmiy ishlanmalar va tadqiqotlar asosida;
  
• 
  Isteʼmol talabini tahlil qilish (marketing tadqiqotlari, isteʼmolchilar soʻrovi).
  
• 
  Innovatsion loyiha uchun gʻoyalarni izlash ijodiy vazifa, koʻpincha bu maqsadlar uchun TRIZdan foydalaniladi.
  

Gʻoyaning hayotiyligi koʻplab omillarga bogʻliq:

• 
  Loyihaning noyobligi, raqobatchilar va shunga oʻxshash loyihalar mavjudligi;
  
• 
  Ushbu loyiha boʻyicha ilmiy ishlanmalar va tadqiqotlar mavjudligi;
  
• 
  Isteʼmolchi uchun innovatsion mahsulotdagi aniq manfaat (foyda) mavjudligi;
  
• 
  Mahsulotga boʻlgan ehtiyoj, isteʼmolchi portreti, bozor hajmi mavjudligi;
  
• 
  Loyihani amalga oshirish xarajatlari va tijorat taʼsirining nisbati;
  
• 
  Boshlangʻich kapital yoki kredit/kredit olish imkoniyatining mavjudligi;
  
• 
  Loyiha koʻlami, ijro va oʻz-oʻzini qoplash muddatlari, qoʻshimcha investitsiyalarga boʻlgan ehtiyoj;
  
• 
  Marketing strategiyasi, mahsulotni pozitsiyalash variantlari;
  
• 
  Loyiha ijrochilarining professionalligi va shaxsiy manfaati darajasi;
  

Loyihaning yuridik jihatdan himoyalanganligi — qonunchilikka muvofiqligi, sertifikatlar, litsenziyalar olish zarurligi, patentlar, mualliflik huquqi, davlat tomonidan yordam (subsidiyalar, imtiyozlar) olish imkoniyati mavjudligi.⁷
Ushbu omillarni tahlil qilish natijasida investitsiya qilish boʻyicha dastlabki qaror qabul qilinadi. Shundan soʻng hujjatlarni ishlab chiqish — ilmiy tadqiqotlar va texnik-iqtisodiy asoslash, ularni muvofiqlashtirish va tasdiqlash boshlanadi.
Innovatsion loyiha va investitsiyalashni amalga oshirishning maqsadga muvofiqligi toʻgʻrisida qaror qabul qilish birinchi bosqichning mantiqiy yakuni hisoblanadi.