3-laboratoriya ishi mavzu: Jismlarning chiziqli o‘lchamlarini mikrometr yordamida aniqlash
Download 339.15 Kb. Pdf ko'rish
|
ox24gY5B3t8X329UExXdZBkNHm7wcbb7
- Bu sahifa navigatsiya:
- Kerakli asbob va qurilmalar
3-LABORATORIYA ISHI Mavzu: Jismlarning chiziqli o‘lchamlarini mikrometr yordamida aniqlash Ishning maqsadi: Mikrometrdan to`g`ri foydalanishni, bilvosita va bevosita o`lchash usulida absolyut va nisbiy xatoliklarni hisoblashni o`rganish. Kerakli asbob va qurilmalar: mikrometr,chizgich o`lchanadigan jismlar. 1.NAZARIY QISM.
Mikrometr- yordamida 0-25 mm chamasidagi jism 0,01 mm aniqlikda o`lchanadi. Mikrometrning asosiy qismi mikrovint bo`ylab harakatlanuvchi M–
barabandan iborat. Mikrovintning qadamini qiymatiga qarab, baraban ma'lum bo`laklarga bo`lingan shkalaga ega. Bu shkala bo`limining qiymati 0,01 mm ga teng. O`lchanadigan jism mikrovintning a, oyoqchalari orasiga 2-chi rasmda ko`rsatilgandek mahkamlanadi. Hisob barabandagi shkalalar orqali quyidagicha hisoblanadi: L=
+ k n
- barabanning qirrasigacha bo`lgan masofa. k- shkaladagi bo`laklar soni. -shkaladagi eng kichik bo`lakchaning qiymati mm hisobida. n-baraban shkalasining umumiy soni. Jismlarning chiziqli o‘lchamlarini mikrometr yordamida aniqlash Kerakli asbob va materiallar: 1. Mikrometr. 2. Turli yo‘g‘onlikdagi simlar. 3. Turli qalinlikdagi plastinkalar. 4. Geometrik shaklga ega bo‘lgan qattiq jismlar. Noniusli chiziqli o‘lchov asboblaridan biri mikrometr bo‘lib, uning tuzilishi 7- rasmda kelti
rilgan. U jismlarning chiziqli o‘lchamlarini 0,01 — 0,02 mm gacha aniqlikda o‘lchashga imkon beradi. Mikrometrning ishlash prinsipi tiskining ishlash prin- sipiga o‘xshash bo‘lib, o‘lchanadigan jism bu tiskining A vint-sterjeni va Etayanchi orasiga Ggilzani burab qisib qo‘yiladi. A vintning uchi jism sirtiga me’yorida tegishi bilan M moslama o‘ziga xos tovush chiqaradi. Vintning qadami, odatda, 1 mm yoki 0,5 mm bo‘ladi. A vintning sterjeniga С baraban kiygizilgan bo‘lib, bu barabanning sirtida 50 yoki 25 bo‘limli shkala bor. Mikrometr ishga sozlangan bo‘lsa, A sterjen E tayanchga me’yorida tegib turadi. Shu bilan birga asosiy shkalaning nolinchi chizig‘i G gilza qirrasi bilan, noniusning nolinchi
chizig’i esa shkala ustidagi o‘q chizig‘i bilan ro‘parama -ro‘para tushishi kerak.
Ishni bajarish tartibi Mikrometrning ishga yaroqligiga ishonch hosil qilgach, uning A sterjeni bilan E tayanchi orasiga o‘lchana- digan jism (sim, plastina, geometrik shaklga ega bo‘lgan jismlar) ni joylashtirib, G gilzani M moslama orqali tovush chiqquncha burab, asosiy shkala va noniusdan foydalanib, jismning chiziqli o‘lchamlari (simning diametri, plastinaning uzunligi, balandligi, eni) aniqlanadi. Har bir jism uchun o’lchashlar bir necha marta takrorlanadi va o‘lchanayotgan kattaliklarning o'rtacha qiymati hisoblanadi.
1.
Mikrometrning tuzilishi va ishlash prinsipini tushuntirib bering. 2.
Mikrometrning qadaini deganda nimani tushunasiz? 3.
Shtangensirkul bilan mikrometrning orasida qanday farq bor? Download 339.15 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling