3-lekciya. Materiallıq noqat dinamikası Reje

Elastiklik kúshi
Elastiklik kúshi materiallıq noqattıń teń awırlılıq jaǵdayınan kóshiwine  proporcional  hám  teń awırlılıq  awhali tárep ónalgan boladı (9 -súwret) :
, (7.4)
bul jerde   -deneniń teń awırlılıq jaǵdayınan jılısıwın belgileytuǵın radıus-vektor bolıp tabıladı. 
a-deneniń elastiklik qásiyetine baylanıslı bolǵan proporcionallıq koefficienti.

9 - súwret. Prujinagaosilgendenenińteń awırlılıqjaǵdayınanjılısıwı
Súykelisiwkúshi
Súykelisiw kúshi deneniń basqa dene sirtında sırpanıshine qarsılıq kórsetetuǵın kúsh bolıp,  denenińsirtinenormalboyınshabergenbasımkúshineteńbolıptabıladı. 


,  (7.5)
k-dene sirtınıń jaǵdayına baylanıslı bolǵan ishqalish koefficienti. R_n-dene sirtine normal boyınsha baǵıtlanǵan basım kúshi.
Qarsılıq kúshi
Qarsılıq kúshi gaz hám suyıqlıqlardıń ilgerilemeli háreketlerinde payda bolatuǵın kúsh bolıp tabıladı. 
Gaz hám suyıqlıqlarda háreketleniwshi hár qanday dene qarsılıqka ushraydı hám bul ilgerilemeli háreketti susaytirishga alıp keledi. Bul kúsh háreketleniwshi deneni háreket tezligine kúshli baylanısıwda boladı:
,  (7.6)
bul jerde  k₁-wortalıqtı xarakterlewshi turaqlı  (may,  suw,  jabısatuǵın suyıqlıqlar) . 
Bul kúsh suyıqlıq yamasa gazniń háreket tezligine proporcional kúsh bolıp,  kishi tezlikler ushın orınlı boladı. Úlken tezliklerde bolsa formula biroz basqasha kórınıske iye bolıp,  kúsh tezliktiń kvadratına proporcional boladı.
,