3-maвзу. Пул, инфляция. Пул-кредит сиёсати пулнинг келиб чиқиши, моҳияти ва вазифалари

13-MAВЗУ. ПУЛ, ИНФЛЯЦИЯ. ПУЛ-КРЕДИТ СИЁСАТИ
1

• Пулнинг келиб чиқиши, моҳияти ва вазифалари

2

• Инфляция, унинг моҳияти ва турлари.

3

• Пул-кредит сиёсатининг мақсадлари, воситалари ва кўринишлари. Депозитларни мажбурий заҳиралаш нормаси.

Режа:
1. Пулнинг келиб чиқиши, моҳияти ва вазифалари
Пулнинг вужудга келиши бўйича турли илмий концепциялари
Эволюцион концепция
Пул ижтимоий меҳнат тақсимоти, товар ишлаб чиқариш ва айирбошлашнинг ривожланиши натижасида вужудга келган.
Рационалистик концепция
Пулнинг келиб чиқишини кишилар ўртасидаги битим, келишув натижаси сифатида изоҳлайди
Қиймат шаклларининг ривожланиш босқичлари
оддий ёки тасодифий
кенгайтирилган
умумий
пул шакллари
Умумий эквивалент ролининг нодир металларга, жумладан олтинга юклатилиш сабаблари қуйидагилар орқали изоҳланади:
1

• сифат жиҳатдан бир хил ўлчамга келтириш мумкинлиги;

2

• зангламаслиги ва узоқ муддат сақлаш мумкинлиги;

3

• бўлинувчанлиги ва бўлгандан кейин яна яхлит ҳолга келтириш мумкинлиги;

4

• бўлинганда ҳам ўз қийматини сақлаб қола олиши;

5

• табиатда нисбатан камёблиги;

6

• озгина миқдордаги ва оғирликдаги нодир металлнинг қиймати анча юқорилиги.

Пул – бу ҳамма товарларни сотиш ва сотиб олиш мумкин бўлган, умумий эквивалент ролини ўйновчи махсус товардир.
Энди товарлар дунёси иккига – бир томондан, нафлиликнинг ифодаси бўлган товарларга ва, иккинчи томондан, қийматнинг моддийлашган ифодаси бўлган пулга ажралади:
Товарлар дунёси
Товарлар
Пуллар
Пул тўғрисида турлича назариялар
Металлистик назария
Номиналиситик назария
Миқдорий назария