3-мавзу Счетлар тизими ва иккиёқлама ёзув

ДЕБЕТ “Счёт номи ёки рақами” КРЕДИТ
Ташқи кўриниши бўйича счётлар икки устундан иборат бўлган жадвал шаклида бўлади. Счётнинг номи жадвалнинг юқори қисмида ёзилади. Юқоридаги жадвалнинг чап қисми “Дебет” (Дт), ўнг қисми “Кредит” (Кт) деб аталади.

“Дебет” ва “Кредит” сўзлари бухгалтерия ҳисобига унинг ривожланиш даври бошланишида киритилган бўлиб, бу сўзлар 12-13 асрларда сотувчи ва банкир ўртасидаги ҳисоб-китоб ҳамда кредит муносабатларини акс еттирган.

• “Дебет” ва “Кредит” сўзлари бухгалтерия ҳисобига унинг ривожланиш даври бошланишида киритилган бўлиб, бу сўзлар 12-13 асрларда сотувчи ва банкир ўртасидаги ҳисоб-китоб ҳамда кредит муносабатларини акс еттирган.
• Ушбу сўзлар лотинча бўлиб , “Дебет” сўзи “у қарздор”, “Кредит” сўзи эса “ишонди” деган маънони билдираган.

Дафтар ёки жадвалнинг чап қисми “Дебет” , ўнг қисми “Кредит” деб шартли равишда белгилаб одинади. Бу ерда яъни счётнинг ўнг ва чап томонларини белгилаб олинганда “Дебет” ва“Кредит” атамалари ўз маъносида ишлатилмайди.

2. Бухгалтерия ҳисобининг счетларининг тузилиши

• Счётлар ёрдамида хўжалик маблағлари ва хўжалик муомалаларининг жорий эттирилиши ва, шу билан бир вақтда, йиғма кўрсаткичларни олишни таъминловчи ҳисобнинг бир турдаги объектларини иқтисодий гуруҳлаш амалга оширилади.

Бухгалтерия счетларининг умумий тузилиши

Дебет	Кредит

Счётдаги умумий суммани ҳисоблаб чиқишни осонлаштириш учун маблағларни кўпайишини уларнинг камайишидан алоҳида ажратиб кўрсатиш қулайроқ, шунинг учун счёт икки қисмга бўлинади:

• Счётдаги умумий суммани ҳисоблаб чиқишни осонлаштириш учун маблағларни кўпайишини уларнинг камайишидан алоҳида ажратиб кўрсатиш қулайроқ, шунинг учун счёт икки қисмга бўлинади:
• чап ва ўнг томонга.
• Унинг бири (чап томони) дебет,
• бошқаси (ўнг томони) кредит деб номланади.
• Ҳисобнинг ҳар бир объекти ҳамда маблағлар ва манбаларнинг ҳар бир тури учун алоҳида счётлар очилади.