Shaxsning yo’l-yo’riqlari. psixologiyada shaxsning yul-yuriklari uning u yoki bu extiyoji kondirilishiga yordam berishi mumkin bulgan faoliyatga tayyorligining, moyilligining uzi tomionidan anglanilmaydigan xolatini belgilaydi. Yul-yurik ob'yektni aynan muayyan tarzda idrok etish, tushunib yetish va anglab olish yoki u bilan ish kurishga utmishdagi tajribada shallangan shaylik va moyillikdan iboratdir. D.N.Uzdanze va uning xodimlari utkazgan ajoyib tadkikotlar shaxs xulk-atvorini belgilaydigan kayd etlgan yul- yuriklarning shakllanish jarayonini kursatib berdi.
Masalan birinchi sinf ukuvchilarining muallimaga nisbatan uning xar kanday kursatmasini bajarishga shayligi shaklida namoyon buladigan yul-yuriklar ana shundaydir.
Bunda muallimaning xar kanday xatti-xarakatlari, shu jumladan, biron bir boshka kishida namoyon bulganida bolalarning karshi xarakatini kuzgatishi mumkin bulgan xatti- xarakatlariga nisbatan xam xech kanday tankidiy yondashish bulmaydi.
Kupgina yul-yuriklarning moxiyatini tashkil etadigan noxolislik yo kishining shaxsiy tajribasidagi ba'zi faktlardan shoshilinch va yetarli darajada asoslanmagan xulosalar chikarilishini okibati xisoblanadi, yoxud bu tafakkur stereotiplarining- muayyan ijtimoiy guruxda kabul kilingan standartlashtirilgan muloxazalarning natijasi buladi.
Ijtimoiy xayotning turli faktlari (xodisalar, odamlar va boshkalar)ga nisbatan yul- yuriklar ijobiy bulishi xam (vrachning barcha kursatmalarini bajonidil va anik bajaradigan bemor umuman tibbiyotga va kolaversa, uni davolayotgan doktorga nisbatan ijobiy munosabatga asoslanadigan yul-yurikka amal kiladi) va notugri tushuncha tusini olgan xolda salbiy bulishi xam mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |