3-mavzu. Talab va taklif tahlili asoslari

 

 

 

 

 

3.7-rаsm. Resurslar narxi o`zgarishi tasirida tаklifning o`zgаrishi 

 

Taklif  chizig`idagi  (S)  o`zgarishni  tahlil  qilishdan  boshlaymiz.  3.7-rasmdan 

ko`rinib  turibdiki,  narx  P

1

  bo`lganda,  ishlab  chiqariladigan  va  sotiladigan  mahsulot 

miqdori  Q

1

 

ga  teng.  Endi  xomashyo  narxi  pasaydi  deb  faraz  qilaylik.  Bu  taklifga 

qanday ta′sir qilishi mumkin? 

Xomashyo  narxining  pasayishi,  mahsulotni  ishlab  chiqarish  xarajatini 

kamayishiga olib keladi. Xarajatning kamayishi esa ishlab chiqarish samaradorligini 

oshib, ko`proq foyda olish imkoniyatini yaratadi. Bu o`z navbatida ishlab chiqarishni 

rivojlantirishni rag`batlantiradi va ilgari foyda ko`rmagan firmalar uchun bozorga o`z 

tovarlari  bilan  kirib  kelish  imkonini  yaratadi.  Demak,  resurslar  narxining 

arzonlashuvi  tovarning  narxi  o`zgarmagan  taqdirda  bozordagi  mahsulot  taklifini 

ilgaridagiga  nisbatan  oshiradi  va  natijada  taklif  egri  chizig`i  o`ngga  suriladi.  Bunda 

P

1

  narxga  Q

1

  emas  Q

2

  hajmdagi  mahsulot  miqdori  to`g`ri  keladi.  Bu  holatda 

mahsulot  ishlab  chiqarish  hajmining  oshishi  tovarning  narxiga  bog`liq  emas.  Shu 

sababli taklif egri chizig`i (S) o`ngga (S

′ 

holatga) suriladi (3.7-rasm).