3 O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

Qarz majburiyatlarini ifodalovchi qimmatli qog‟ozlar 

Obligatsiyalar 

Obligatsiya  (lotincha  obligatio  so‘zidan,  majburiyat)  –  obligatsiyani  saqlovchining 

obligatsiyaning  nominal  qiymatini  yoki  boshqa  mulqiy  ekvivalentini  obligatsiyani  chiqargan 

shaxsdan obligatsiyada nazarda tutilgan muddatda olishga, obligatsiyaning nominal qiymatidan qayd 

etilgan  foizni  olishga  bo‘lgan  huquqini  yoxud  boshqa  mulqiy  huquqlarini  tasdiqlovchi  emissiyaviy 

qimmatli qog‘oz. 

Soddaroq  qilib  aytganda  bu  uning  egasi  qarz  berganligidan  guvohlik  beruvchi  va  unga  ushbu 

qimmatli  qog‘ozning  nominal  qiymatini  unda  ko‘rsatilgan  muddatda  belgilangan  (qat‘iy)  foiz 

to‘langan holda qoplash majburiyatini tasdiqlovchi qimmatli qog‘ozdir. 

Aktsiyadan  farqli  ravishda  obligatsiya  emitentning  mol–mulkiga  nisbatan  mulk  unvoni 

hisoblanmaydi.  U  ovoz  berish  va  boshqarish  xuquqini  bermaydi.  Obligatsiya  –  bu  bir  shaxsning 

(sarmoyador  –  kreditorning)  boshqa  bir  shaxsga  (emitent  –  qarzdorga)  mablag‘larni  yilinchalik 

foydalanish  uchun  berganligi  (kredit)  haqidagi  guvohnomadir.  Obligatsiyalar  ma‘lum  muddatga 

chiqariladi  va  so‘ndirilishi  shart.  Emitentning  faoliyati  tugatilgan  yilda  ularning  egalari  qimmatli 

qog‘ozlar boshqa turlarining egalariga qaraganda an‘anaviy tarzda ustunlikka ega bo‘ladi. 

Emitentning  xususiyatiga  ko‘ra  obligatsiyalar  quyidagi  uchta  katta  guruhga  bo‘linadi:  davlat