30-bilet Marketing innovatsiyalari

30-bilet
1.Marketing innovatsiyalari
1)Dunyodagi o'zgarishlar innovatsiyalar uchun sharoit yaratadi. Innovatsion marketing maqsadi bu o'zgarishlarni o'z vaqtida ushlashdir. Bu marketing va xizmatlarni, boshqaruv strategiyasida innovatsiyalarni o'z ichiga oladi. Ushbu biznesga yo'naltirilgan asosiy vazifalar bu innovatsion jarayonning bosqichiga bog'liq bo'ladi.
Biroq, marketing innovatsiya funktsiyasi faqat bozorga mutlaqo yangi mahsulotni targ'ib qilishda ekanligiga ishonish noto'g'ri. Buyuk Britaniyaning Warwick universiteti professori, Piter Doyl, 10 ta innovatsiya matbuotining atigi ikkitasi innovatsiyadir, qolgan sakkiztasi allaqachon ma'lum mahsulotlardan foydalanish, so'nggi segmentlar yoki tadbirkorlik faoliyatining yangi usullari va xizmat ko'rsatish sohasidagi o'zgarishlaridir. Ushbu maqolada biz ushbu sohaning asosiy xususiyatlarini ko'rib chiqamiz.
Marketing innovatsiyalari turlari
-yangi eski mahsulotlar. Ushbu innovatsiya taniqli mahsulotning taniqli iste'molchidan foydalanishning yangi usullarini o'z ichiga oladi.
-yangi bozorlar. Yangi xaridorlarning yangi guruhini qidirishdir.
-tijorat faoliyati uchun yangi strategiyalar. Ushbu turdagi innovatsiyalar eski mahsulotlarni etkazib berishning yangi usullarini qidirishni anglatadi.
Innovatsion marketing ob'ektlari quyidagilardan iborat:

1. 
   Innovatsion faoliyatni, xususan, qonunlar, ko'rsatmalar, qoidalarni boshqarish bo'yicha davlat va jamoat hujjatlari.
   
2. 
   Intellektual mulkni tasdiqlash: mualliflik, patentlar va boshqalar.
   
3. 
   Innovatsion tovarlar uchun litsenziyalar, sertifikatlar.
   
4. 
   Innovatsion loyihalar.
   
5. 
   Innovatsion kompaniyalar va aktsiyalarning aktsiyalari.
   
6. 
   Innovatsion imkoniyatlar.
   
7. 
   Innovatsion jarayonlar sub'ektlari o'rtasida bitimlar va bitimlar.
   

Innovatsion marketingni boshqarish:
Innovatsion marketingning butun marketing jarayoni to'rtta asosiy blokka bo'linishi mumkin. Birinchidan, bozor innovatsion imkoniyatlarini bashorat qilish va tahlil qilish amalga oshiriladi. Ushbu jarayon tahlil maqsadlarining o'ziga xos xususiyatlarini, marketing sohasi, axborot tizimini o'rganish, ilmiy va texnologik taraqqiyotning innovatsiyalari bo'yicha tadqiqotlar olib borishni o'z ichiga oladi. Keyingi qadamlar quyidagicha:

1. 
   Birinchi birlikni tahliliy deb atash mumkin. Unda ishlab chiqilgan tavsiyalar boshqa barcha bloklarda qaror qabul qilishni buyuradi.
   
2. 
   Ikkinchi blokda maqsadli bozor tanlovi mavjud. Bozor segmentatsiyasini hisobga olish, segmentlarning jozibadorligini tahlil qilish va xaridorni idrok qilishda raqobatchilar orasida mahsulotning o'rnini aniqlash juda muhimdir.
   
3. 
   Marketing kompleksi (shartli uchinchi blok) innovatsion jarayon bosqichlarini, innovatsion mahsulotning dizayni, bozor strategiyasi va narx siyosatini tanlash, kommunikativ aloqalarni o'rnatish.
   
4. 
   To'rtinchi blok Innovatsion marketingni tashkil etishning yakuniy bosqichi bu marketing tadbirlarini amaliy ravishda amalga oshirishdir. Ushbu bosqichda marketing rejasi ishlab chiqilgan, yillik marketing byudjeti va rejani amalga oshirishni baholash.
   

Narxlarni shakllantirishdagi innovatsiyalar – tashkilotning mahsulotlar va xizmatlar bilan savdo qilishi uchun yangi narx strategiyalaridan foydalanishini bildiradi. Marketing vositalaridagi mavsumiy, doimiy yoki boshqa joriy o‘zgarishlar, agar ular yangilik olib kelmasalar, marketing innovatsiyalari hisoblanmaydi. Mahsulotlar bo‘yicha innovatsiyalar bilan marketing innovatsiyalarini bir-biridan farqlovchi asosiy mezon – bu mahsulotning funksiyalarida yoki undan foydalanish usullarida jiddiy o‘zgarishlar mavjudligidir. “Agar mahsulot va xizmatlarning funksional yoki foydalanish xususiyatlari mavjud mahsulot va xizmatlarnikidan ancha yaxshilangan bo‘lsa, bu mahsulotlar bo‘yicha innovatsiyalar hisoblanadi. Mahsulot dizaynidagi o‘zgarishlar esa, agar uning funksional yoki iste’mol xususiyatlari sezilarli darajada o‘zgarmagan bo‘lsa, bu marketing innovatsiyalari hisoblanadi”18.
Jarayonlar bo‘yicha va marketing innovatsiyalari o‘rtasidagi farq quyidagicha namoyon bo‘ladi. Jarayonlar bo‘yicha innovatsiyalar mahsulot birliklariga xarajatlarni kamaytirish yoki sifatini oshirishga yo‘naltirilgan ishlab chiqarish va mahsulotlarni etkazib berish usullarini takomillashtirish bilan bog‘liqdir. Marketing innovatsiyalari esa sotish hajmini yoki mahsulotlar narxini (yangi narx strategiyalarini qo‘llagan holda) oshirishga yo‘naltirilgan bo‘ladi.
Tashkiliy innovatsiyalar – bu biznesni yuritishda, ish o‘rinlarini yoki tashqi aloqalarni tashkil etishda yangi uslublarni ishlab chiqishdir. Bunday innovatsiyalar boshqaruv va transaksion xarajatlarni qisqartirish, tashkilot tomonidan ishchilarning ish o‘rinlari (ish vaqtlari) bilan ta’minlanganlik darajasini oshirish, mehnat samaradorligini oshirish, bozorda mavjud bo‘lmagan aktivlarga yo‘l topish yoki etkazib berish narxini kamaytirish yo‘li bilan tashkilot faoliyatining samaradorligini oshirishga yo‘naltirilgan bo‘ladi. Tashkilot bunday tashkiliy innovatsiyalarni birinchi bo‘lib joriy etgan bo‘lishi muhim emas.
“Umuman olganda innovatsiyalarni turlarga ajratganda turli olimlarni yondashuvi xilma xildir. Masalan, Valras va Bomol (2000) innovatsiyalarni turlarga ajratishda mikroiqtisodiy tomondan yondashib, har bir turdagi innovatsiyani model ko‘rinishidagi hisob kitobini olib borishgan. Ularga ko‘ra, innovatsiyalarning mahsulot turini kengaytirishdagi ahamiyati asosiy e’tibor markazi bo‘lgan. Romerning fikricha esa innovatsiyalarni turlarga ajratishda biznesga kirib kelish imkoniyatini bera olish va IIR xarajatlarini hech qiyinchiliksiz qoplay olish asosiy me’zon sifatida keltirilgan”.
Biznesni yuritishdagi innovatsiyalar tadbirkorlik faoliyatining yangi tashkiliy usullarini ishlab chiqishni bildiradi. Masalan, ular quyidagilarni o‘z ichiga oladi: bilimlarni boshqarishning korporativ usullarini joriy etish; xodimlarning saviyasini oshirishga va ko‘chib yurishini kamaytirishga mo‘ljallangan o‘qitish tizimini yo‘lga qo‘yish; ishlab chiqarish va etkazib berishni to‘liq boshqarish, jumladan etkazib berish zanjirini, ishlab chiqarishni oqilona tashkil qilishni, shuningdek sifatni boshqarish tizimini joriy etish.