32-Mámleket mektepge shekem tálim sisteması xızmetkerleriniń ádep-ikramliq qag'iydalari

3-Bap. Kásiplik mádeniyatqa tiyisli ulıwma ádep-etika qaǵıydaları
11. Xızmetkerler:
puqaralardıń jinsi, ırqı, milleti, puqaralıǵı, tili, dini, social kelip shıǵıwı, ıqtıqatı, jeke jáne social poziciyasi kamsitilishiga alıp keliwshi tásir ilajları hám háreketler (hárekecizlik) ga jol qoymasligi;
hadal, ádalatlı hám kishipeyil bolıwı, puqaralar menen baylanısde kishi piyil, saldamlı hám shın júrekten munasábetti kórsetiwi;
fizikalıq hám yuridikalıq shaxslaming huqıqları hám nızamlı máplerine tiyisli qararlardı qabıllawda nızamlılıqtı, ádalatlılıqtı hám ashıqlıqtı támiyinlewi;
mámleket hám jámiyet máplerine zálel jetkeziwshi, mámleket shólkemleri hám shólkemleri iskerligi natiyjeliligin pasaytiradigan háreketler (hárekecizlik) den tiyilishi;
óziniń minez-qulqı hám etikası sebepli jámiyetshiliktiń sın pikirine uchramaslik ilajların kóriwi, sın pikir ushın táqipke jol qoymasligi, tıyanaqlı hám konstruktiv sın pikirden óz iskerligindegi kemshilikler hám de kemshiliklerdi saplastırıw jolında paydalanıwı ;
mámleket shólkemleri hám shólkemleri, mámleket xizmetkerleri hám basqa shaxslarǵa óz xızmet poziciyasinen paydalanǵan halda jeke máseleler maydanınan tásir ótkermasligi;
óz xızmet wákilliklerin fizikalıq hám yuridikalıq adamlardıń máplerin gózlep orınlaw yamasa atqarmaslik ornına olardan qandayda -bir sıylıq, payda yamasa sıylıqlar almasligi;
mámleket múlkiniń pútin saqlanıwın támiyinlewi, ózine isenip tapsırılǵan mámleket múlkinen tek xızmet maqsetlerinde paydalanıwı ;
xızmet ıntızamına qatań ámel qılıwı, jumıs waqtından aqılǵa say hám nátiyjeli paydalanıwı ;
xalıqtıń mámleket xızmetlerin qarıydarsı retindegi talaplarına muwapıq turaqlı túrde iskerlik sapasın asırıp barıw ilajların kóriwi;
nızamshılıq hújjetleri menen ıntızamiy, basqarıw hám jınayatlı juwapkerlik názerde tutılǵan huqıqbuzarlik hám basqa minez-qulqlarǵa jol qoymasligi;
kásip etikasi hám ıskerlik usılına ámel etiwi; siyasiy partiyalar, jámiyetlik birlespeleri hám basqa mámleketlik emes shólkemleri mápleri jolında xızmet poziciyasi hám múmkinshiliklerinen paydalanmasligi kerek.
12. Xızmetkerler ózine boysınıwshı basqa xızmetkerlerden olar miynet wazıypasın atqarap atırǵan waqıtta partiya atınan siyasiy iskerlik menen shuǵıllanıwdı talap etiwi, siyasiy partiyalar, jámiyetlik birlespeleri hám basqa mámleketlik emes shólkemleri iskerliginde qatnasıwǵa shaqırıq etiwi yamasa májbúrlashiga jol qoyılmaydı.
13. Siyasiy, ekonomikalıq maqsetke muwapıqlıq, sonıń menen birge, jeke hám basqa subyektiv sebepler xızmetker tárepinen usı Qaǵıydalar talapların buzıwǵa tiykar bolıp esaplanbaydı.
4-Bap. Xızmet iskerligine tiyisli ádep-etika qaǵıydaları
14.Xızmetkerler xızmet iskerligi dawamında tómendegilerge májbúr:
Ózbekstan Respublikasınıń Konstitusiyası, nızamları hám basqa
nızamshılıq hújjetlerine sózsiz ámel etiwi;
mámleket sha'nini izzetlew, mámleket siyasatina sadıq bolıw ; sırtqı siyasat salasında mámleket máplerin qatań qorǵaw ; óz xızmet wazıypaların hújdan menen, hadal hám joqarı professional dárejede orınlaw, keńsepazlıq, jalǵankorlik hám ózimshillik penen talan-taraj yetiwchilikka jol qoymaw ;
xızmet minnetlemelerin nátiyjeli orınlaw ushın zárúr bolǵan bilim hám kónlikpelerdi turaqlı tiykarda asırıw ;
joqarı mámleket shólkemleri hám shólkemleri hám de lawazımlı shaxslarınıń óz kepillikleri sheńberinde qabıl etken qararları hám de berilgen tapsırmalardı waqıtında hám sapalı orınlaw ;
islep shıǵılıp atırǵan islep shıǵılıp atırǵan normativlik-huqıqıy hám basqa hújjetlerge qandayda -bir shaxs, gruppa yamasa keńseler mápi noqatyi názerinen yondashmaslik hám de olardıń mápleri ańlatpa etiliwine jol qoymaw ;
hár qanday nızam aynıwına, ásirese, korrupciya jaǵdaylarına qarsı mawasasızlıq menen gúresiw;
xızmet saparları, qadaǵalaw ilajları dawamında miynet iskerligi menen baylanıslı bolǵan hár qanday túrdegi sarp etiw-ǵárejetlerdi basqa shaxslar esabınan ámelge asırmaslik;
mámleket xizmetkerleri yamasa basqa shaxslar tárepinen jınayat yamasa basqa huqıqbuzarlik júz etiwge úndewshi shaqırıwlar haqqında, sonıń menen birge, kásiplesleri tárepinen ámelge asırılǵan yamasa tayarlıq ko'rilayotgan nızam buzılıwlar haqqında óziniń basshısına asıǵıslıq menen xabar beriw;
sırt el puqaraları menen bólek belgilengen tártipke qarsı túrde tikkeley yamasa basqa shaxslar arqalı baylanıske kirispeslik;
óz xızmet minnetlemelerin atqarayotganda puqaralar hám basqa shaxslardı kamsitmaslik, olardıń tásirinen saqlanıw, puqaralar huqıqları, minnetlemeleri hám nızamlı máplerin esapqa alıw ;
óz xızmet minnetlemelerin hújdan menen orınlawǵa tosqınlıq jasawı múmkin bolǵan minez-qulqlardan saqlanıw ;
mámleket siri, nızam hújjetleri menen qorǵawlanatuǵın hám xızmetke tiyisli basqa maǵlıwmatlardıń jarıyalailmasligini támiyinlew maydanınan barlıq sharalardı kóriw, olardan normativlik-huqıqıy hújjetlerge qarsı túrde paydalanmaslik;
informaciyalardı tarqatıw qaǵıydalarına ámel qılıw, internet jáhán informaciya tarmaǵı hám informaciya kommunikatsiya qurallarından paydalanıwda informaciya qawipsizligin támiyinlewdiń belgilengen rejimine ámel qılıw ;
biriktirilgen xızmet kompyuteri hám de elektron tasıwshılaridagi xızmetke tiyisli maǵlıwmatlardıń qawipsiz saqlanıwın támiyinlew hám olardı basqa shaxslarǵa tarqatilishining aldın alıw ilajların kóriw;
social tarmaqlarda mámleket shólkemleri hám shólkemleri hám de lawazımlı shaxslar iskerligin talqılaw etpeslik, etikaqa qarsı sóz dizbegilerdi isletmaslik, mámlekette ámelge asırılıp atırǵan reformalarǵa salıstırǵanda adamlarda isenimsizlik keyipin júzege keltiriwi múmkin bolǵan materiallardı jaylastırmaslik;
puqaralar hám kásiplesleriniń sha'ni hám salawatına daq túsiriwshi maǵlıwmatlar, dóhmet, ıǵwa hám jalalardı tarqatpaslik;
miynet hám atqarıw ıntızamı, ishki tártip qaǵıydalarına, sonıń menen birge, telefonda sóylewiw hám kiyinish mádeniyatına qatań ámel etiw;
ózine isenip tapsırılǵan mulkka hám finanslıq aqshalarǵa ıqtıyatlılıq hám puxtalıq menen munasábette bolıw ;
jámáátte saw ruwxıy ortalıqtı saqlaw ilajların kóriw; fizikalıq hám yuridikalıq adamlardıń shaqırıwların nızamda belgilengen tártipte hám de múddetlerde nızamlı, tıyanaqlı hám ádalatlı sheshiw;
puqaralardı qabıllaw hám de mámleket xızmetlerin kórsetiw processinde olar menen baylanısti juwmaqlamasdan turıp yamasa olardı qabıllawdı kuttirib qoyǵan halda uyalı baylanıs qurallarından paydalanmaslik;
miynet jámáátinde ıskerlik ortalıǵın qáliplestiriw jáne onı bekkemlewge kómeklesiw;
miynet jámáátinde kásiplesleriniń sha'ni hám salawatın abıraysızlantiradigan jeke hám kásiplik pazıyletlerin talqılawdan tiyilish.
15. Mektepke shekemgi ta'lim tizimi basshıları bul Ádep-etika qaǵıydalarında xızmetkerler ushın belgilengen minnetlemelerden tısqarı qosımsha túrde tómendegilerge májbúr: boysınuvidagi xızmetkerlerine professionalizm, hadallıq, qalıslıq hám ádalatlılikda órnek bolıw ;
jámáátte saw ruwxıy ortalıq hám ısker keyipti qáliplestiriw; xızmetkerlerdi nızamǵa qılap minez-qulqlardı ámelge asırıwǵa odamaslik hám de olardan bunday háreketlerdi orınlawdı talap etpeslik;
kadrlardı jergiliklishilik, urıw -aymaqshılıq, tanıs-bilisshilik yamasa jeke sadıqlıq belgileri boyınsha tańlaw, belgilew yamasa usınıs etiwge jol qoymaw ;
jámáátte gruppabozlik hám favoritizm (ayırım xızmetkerlerdi jaqın alıw hám qollap-quwatlaw ) kórinislerine jol qoymaw, sonıń menen birge, xızmet wazıypaların orınlaw processinde basqa unamsız faktorlardıń aldın alıw ;
xızmetkerlerdiń iskerligine ataq beriwde nızamlı, tıyanaqlı hám ádalatlı qararlar qabıllaw ;
xızmetkerler tárepinen korrupciya hám basqa ózimshillik penen talan-taraj yetiwchiliklar júz etiliwiniń aldın alıw ilajların kóriw;
boysınuvidagi xızmetkerlerdi huqıqıy jáne social tárepten qorǵaw ilajların kóriw;
kepilligi sheńberinde shártnamalar dúziw, tańlawlar ótkeriw yamasa razılıq beriw máselelerine qalıs, ádalatlı hám nızamlı jantasıw.
16. Mektepke shekemgi ta'lim tizimi basliqlari qol astindag'i xızmetkerlerge qopal mámilede bolıwı, aqıret etiwi, ózligine tiyiwi, olarǵa negizsiz eskertiw beriwi yamasa qaralawı hám de muqatıwı múmkin emes.
17. Strukturalıq bólindi basshısı yamasa basqa lawazımlı shaxs tárepinen xızmetkerdiń xızmet wazıypasına kirmaydigan tapsırma berilgende, hár qanday basım hám jumıs iskerligine tosqınlıq etilgende, hámel kepillikin keri maqsette paydalanıw menen baylanıslı basqa jaǵday ámelge asırılǵande, xızmetker bul haqqında tezlik penen ministrliktiń Kadrlar basqarmasın, Korrupciyaǵa qarsı gúresiw hám kompleans qadaǵalawın ámelge asırıw basqarmasın yamasa administraciyanı xabarlı etiwi shárt.