39-mavzu. Adsorbsiya xodisasi. Qattiq jism sirtidagi adsorbsiya

Adsorbilanish maqsadlari uchun ko‘mir maxsus ishlanadi, ya’ni faollantiriladi. Bunda ko‘miming teshiklaridagi har xil smolalar yo‘qotiladi va ko‘miming g‘ovakligi oshiriladi. Ko‘mir qanday sharoitda faollantirilishiga qarab yoki kislotalarni yoki asoslarni ko‘proq adsorbilaydi. Masalan, 900°C da faollangan ko‘mir kislotalarni; 400-450°C da faollantirilgani esa asoslarni yaxshi adsorbilaydi.

Adsorbilanish maqsadlari uchun ko‘mir maxsus ishlanadi, ya’ni faollantiriladi. Bunda ko‘miming teshiklaridagi har xil smolalar yo‘qotiladi va ko‘miming g‘ovakligi oshiriladi. Ko‘mir qanday sharoitda faollantirilishiga qarab yoki kislotalarni yoki asoslarni ko‘proq adsorbilaydi. Masalan, 900°C da faollangan ko‘mir kislotalarni; 400-450°C da faollantirilgani esa asoslarni yaxshi adsorbilaydi.

Buni N.A. Shilov faollangan ko’mir sirtida asos yoki kislota xarakteriga ega bo‘lgan oksidlarning hosil bo‘lishidandir deb tushuntirgan. Adsorbent sifatida ko‘mirdan tashqari silikagel ham ko‘p ishlatiladi. U kislota xarakteriga ega bo‘lgan adsorbentlar qatoriga kirib, asosan asoslarni adsorbilaydi.

Buni N.A. Shilov faollangan ko’mir sirtida asos yoki kislota xarakteriga ega bo‘lgan oksidlarning hosil bo‘lishidandir deb tushuntirgan. Adsorbent sifatida ko‘mirdan tashqari silikagel ham ko‘p ishlatiladi. U kislota xarakteriga ega bo‘lgan adsorbentlar qatoriga kirib, asosan asoslarni adsorbilaydi.

Adsorbsiya jarayoni kimyoviy texnologiyada katta rol o‘ynaydi. Gaz aralashmalarini ajratib olishda ko‘proq ko‘mir va silikageldan foydalaniladi. Oziq-ovqat texnologiyasida esa hidlanib qolgan mahsulotlarni hiddan tozalashda faollangan ko‘mirdan foydalaniladi. Bundan tashqari adsorbsiyadan foydalanib koks gazidan benzol olinadi. Eritmalarni va organik moddalarni rangli qo’shimchalardan tozalashda ham faollangan ko‘mirning adsorbsion xususiyatidan foydalaniladi.

Adsorbsiya jarayoni kimyoviy texnologiyada katta rol o‘ynaydi. Gaz aralashmalarini ajratib olishda ko‘proq ko‘mir va silikageldan foydalaniladi. Oziq-ovqat texnologiyasida esa hidlanib qolgan mahsulotlarni hiddan tozalashda faollangan ko‘mirdan foydalaniladi. Bundan tashqari adsorbsiyadan foydalanib koks gazidan benzol olinadi. Eritmalarni va organik moddalarni rangli qo’shimchalardan tozalashda ham faollangan ko‘mirning adsorbsion xususiyatidan foydalaniladi.