4-§. Vilson kamerasında alfa-bόleksheleriniń treklerin demonstraciyalaw Eksperimenttiń maqseti

Qosımsha usınıladı: 
Buralma qapqaqlı butilka yamasa 
polietilen butilka, 250 ml li 
1 
661 222 
Suw-spirt aralaspasın tayarlaw. Polietilen butilkaǵa etil spirtiniń 
distillengen suwdaǵı 50% lik eritpesi tayarlanadı. Eritpe muǵdarı 200 ml 
bolsın. 
 
Vilson kamerasın jumıstı orınlawǵa tayarlaw tártibi 

---

4 
a) Radiydan paydalanǵanda. 
b) Toriydan paydalanǵanda. 
1-súwret. Alfa-bόleksheleriniń treklerin demonstraciyalawshı eksperimentallıq 
dúzilistiń sxemalıq kόrinisi. 
Eksperimentallıq dúzilis 1-súwrette kόrsetilgendey etip ornalastırıladı. 
Stol qısqıshı laboratoriya stolınıń kameranı ornalastırıw qolaylı bolǵan 
ornına bekitiledi (Vilson kamerasınıń instrukciya kitabına qarańız). 
Kameranıń qapqaǵı bir qol menen uslap turılıp, ekinshi qol menen onı 
qısıp turǵan qısqıshlar bosatıladı. Qapqaq hám kamera ishindegi metall 
plastina alıp qoyıladı. 
Kamera ishinde turıwshı metall plastinanıń astınǵı tárepinde kiyiz 
gilemshe bar. Gilemshe ústine jeterli muǵdardaǵı suw-spirt aralaspası áste 
quyılıp ıǵallanadı. Gilemsheni aralaspaǵa túsiriw arqalı ıǵallaw usınıs 
etilmeydi. 
Metall plastinanıń tirekleri kameraniń germetikligin támiyinlewshi O-
tárzli rezina saqıynanıń ústine qoyıladı. Vilson kamerasınıń qapqaǵı jawılıp, 
bekitilip atırǵan waqıtta rezina saqıyna kameraǵa bir tegis, búgilmesten 
jaylasqanlıǵına itibar qaratıw kerek. 
Adiabatalıq keńeyiw jolı menen payda etilgen asa toyınǵan puw tek ǵana 
alfa-bόleksheleriniń ionlastırǵan bόleksheleri saldarınan kondensaciyalanadı. 
Kameranıń ishine kirip qalǵan qandayda bir basqa bόleksheler (máselen, shań 
bόlekshekeri hám t.b.) bunday kondensaciyalanıw orayların payda ete 
almaydı. Kamera ishiniń tazalıǵına ayrıqsha itibar qaratılıwı, eger zárúr bolsa 
onı distillengen suw menen juwıp turılıwı kerek.