4. 2-маъруза. Тизимларни яратиш жараёни режа

Тизимни фойдаланишдан тухтатиш.
Тизимни фойдаланишдан тухтатиш, хизмат муддати тугагандан сўнг тизимни атроф-муҳитдан олиб ташлашни англатади. Кўпинча бу ҳеч қандай қийинчиликларни ўз ичига олмайди. Аммо баъзи тизимларда атроф-муҳит учун хавфли бўлган материаллар бўлиши мумкин. Тизим муҳандислари лойиҳалаш босқичида бундай тизимни бекор қилиш тартибини таъминлаши керак. Масалан, тизимда ишлатиладиган заҳарли кимёвий бирикмалар ҳаво ўтказмайдиган контейнерларга ўралган бўлиши керак, уларнинг ҳар бири кейинчалик утилизация қилиш учун ягона елемент сифатида тизимдан чиқарилиши мумкин.
Дастурни ўчириш одатда жисмоний муаммоларга олиб келмайди. Шу билан бирга, дастурий таъминотни олиб ташлаш учун зарур бўлган тизимларга баъзи дастурий қисмларни киритиш мумкин; масалан, дастур бошқа тизим таркибий қисмларининг ҳолатини кузатишда ишлатилган бўлса.
Тизим чиқарилгандан сўнг, унинг баъзи қисмлари бошқа тизимларда ишлатилиши мумкин. Агар ўчирилган тизимдан олинган маълумотлар ташкилотга қайтарилиши керак бўлса, бунинг учун бошқа тизимлардан фойдаланиш мумкин. Ушбу маълумотлар кўпинча катта аҳамиятга эга.
Тизимларни сотиб олиш
Мураккаб ҳисоблаш тизимларининг мижозлари одатда ҳарбий, ҳукумат ёки фавқулодда хизматлар каби йирик ташкилотлардир. Бундай тизимларни умуман сотиб олиш мумкин, сиз алоҳида қисмларни сотиб олишингиз мумкин, улар кейинчалик тузилган тизимга бирлаштирилиб, тизимни лойиҳалаш ва нолдан алоҳида буюртма бўйича ишлаб чиқиш мумкин. Катта тизимлар учун ушбу вариантлардан бирини танлаш жараёни бир неча ой ёки ҳатто йилларга чўзилиши мумкин. Тизимни сотиб олиш жараёни бу ташкилот учун уни сотиб олишнинг енг мақбул усулини аниқлаш ва енг яхши тизим етказиб берувчини танлашдир.
6.Тизимни сотиб олиш
Тизимни сотиб олиш жараёни тизим муҳандислиги жараёнига тўлиқ бўйсунади. Сотиб олиш жараёни бошланишидан олдин, тизимнинг спецификацияси ва тизим архитектурасини ишлаб чиқиш керак, бу иккита асосий сабабга боғлиқ.

1. 
   Тизимни ишлаб чиқиш ва қуриш учун сотиб олиш ёки шартнома тузиш учун тизимнинг тўлиқ спецификацияси талаб қилинади.
   
2. 
   Тизимни ишлаб чиқишга қараганда уни сотиб олиш деярли ҳар доим ҳам арзон (алоҳида лойиҳа сифатида). Тизим архитектураси қайси қуйи тизимларни сотиб олиш мумкинлигини ва қайси бирини ишлаб чиқиш кераклигини аниқлаш учун зарурдир
   

Катта мураккаб тизимлар одатда сотиб олинган компонентлар ва тизим учун махсус ишлаб чиқилган қисмлардан иборат. Бу дастурий таъминот таркибий қисмларини тизимларга киритишни талаб қиладиган шартлардан биридир - дастурий таъминот мавжуд бўлган шахсий таркибий қисмларни бир бутунга "ёпиштириши" (ва самарали ишлаши) керак. Дастурий таъминотни "ёпиштириш" ни ишлаб чиқиш зарурати, сотиб олинган компонентлардан фойдаланиш тежалиши кутилган даражада катта эмаслигидадир.
8.3 расмда тугалланган ва буюртма асосида ишлаб чиқилган тизимларни олиш жараёни босқичлари кўрсатилган. Биз сотиб олиш жараёнида баъзи муҳим фикрларни санаб ўтамиз.

1. 
   Олинган таркибий қисмлар, қоида тариқасида, тизимнинг барча талабларига тўлиқ жавоб бермайди, шунинг учун талабларни ушбу таркибий қисмларга мослаштириш керак. Бундан ташқари, тизим талаблари ва сотиб олинган тизимнинг хусусиятларини танлаш муаммоси одатда осон эмас. Кўпинча тизим талаблари қурбон қилинади. Бу, ўз навбатида, бошқа қуйи тизимларга таъсир қилади.
   
2. 
   Агар тизим буюртма бериш учун ишлаб чиқилган бўлса, талабларнинг спецификацияси сотиб олинган тизим учун шартноманинг асосидир. Шундай қилиб, спецификация бошқа техник ҳужжатлар билан бир хил юридик кучга эга.
   
3. 
   У билан тузилган шартномада тизим ишлаб чиқарувчисини танлагандан сўнг, талабларга ўзгартириш киритиш имконияти белгиланиши керак, гарчи бу тизим нархининг ўзгаришига олиб келиши мумкин.