4-amaliy docx

MASALALAR
3.1. “Truba ichida truba” tipidagi issiqlik almashinish
qurilmasining trubalararo bo‘shlig’idagi suyuqlikning oqish
rejimi aniqlansin. Qurilma ichki trubalarining diametri 25X2
mm, tashqi trubalarining diametri 51X2,5 mm; suyuqlikning
massaviy sarfi 3730 kg/soat, suyuqlikning zichligi 1150 kg/m3,
dinamik qovushqoqlik koeffitsiyenti 1,2·10-3 Pa·s. (turbulent
rejim 15500)
3.2. Qobiq trubali issiqlik almashinish qurilmasi trubalararo
bo‘shlig’ining ekvivalent diametri aniqlansin. Qurilma diametri
38X2,5 mm bo‘lgan 61 dona trubalardan tashkil topgan.
Qobiqning ichki diametri 625 mm. (de=0,105 m.)
3.3. Xalqa, kvadrat, to‘g’ri to‘rtburchak, teng yonli uchburchak
ko‘ndalang kesimli truba quvurlari uchun umumiy ko‘rinishda
gidravlik radiusni aniqlang.
3.4. Qobiq trubali issiqlik almashinish qurilmasining trubalararo
bo‘shlig’ida anilin 0,5 m/s tezlik bilan harakatlanmoqda. Issiqlik
almashinish qurilmasi 19 dona diametri 26X2,5 mm bo‘lgan
trubalardan iborat. Qobiqning ichki diametri 200 mm. Anilin
suv bilan 1000S dan 400S gacha sovitilmoqda. Anilinning
trubalararo bo‘shliqdagi oqish rejimi aniqlansin. (turbulent rejim
14600)
3.5. “Truba ichida truba” tipidagi issiqlik almashinish
qurilmasining xalqasimon bo‘shlig’ida xarakatlanayotgan
suvning oqish rejimini aniqlansin. Tashqi truba – 96X3,5 mm,
ichki truba – 57X3 mm, suvning sarfi 3,6 m3/soat, temperaturasi
200S. (o‘tish rejimi.)
3.6. Etil spirtining oqish rejimini aniqlansin: a) diametri 40X2,5
mm bo‘lgan to‘g’ri trubada; b) xuddi shunday zmeyevikli
trubada. Zmeyevik o‘ramining diametri 570 mm. Spirtning
tezligi 0,13 m/s, o‘rtacha temperaturasi 520S. (a) o‘tish, b)
laminar.)
TRUBALARDA SUYUQLIKLARNING OQISHI.
DROSSEL ASBOBLARDA SUYUQLIKLARNING SARFI
VA TEZLIGINI O‘LCHASH
Ideal suyuqlik uchun Bernulli tenglamasi:
Real (haqiqiy) suyuqlik uchun Bernulli tenglamasi:
bu yerda z - geometrik napor, m; R/ρ·g - statik napor, m;
w2/2·g - dinamik napor, m; hy – qarshiliklarga yo‘qotilgan
napor, m.
Trubadagi o‘rtacha tezlik w va maksimal (o‘qdagi) tezlik wmax
orasidagi bog’liqlik:
a) laminar rejimda
b) turbulent rejimda
Suyuqlikning idish tagidagi yoki devoridagi teshikdan oqib
chiqish tezligi w (m/s):
bu yerda φ – tezlik koeffitsiyenti, o‘lchovsiz; g – erkin tushish
tezlanishi, m/s2; N – teshik tepasidagi suyuqlikning balandligi,
m.
Agar idishdagi suyuqlik bosimi (R0, Pa) va suyuqlik oqib
chiqayotgan idishdan tashqaridagi bosim (R, Pa) bir xil
bo‘lmasa, yuqoridagi tenglamadagi N ni o‘rniga quyidagi
kattalikni kiritiladi: 
bu yerda ρ – idishdagi
suyuqlikning zichligi, kg/m3.
Ko‘ndalang kesim yuzasi f0 (m2) bo‘lgan teshik orqali oqib
chiqayotgan suyuqlikning sarfi V (m3/s) quyidagi tenglama
orqali aniqlanadi:
bu yerda α – sarf koeffitsiyenti, tezlik koeffitsiyenti φ va
oqimchaning siqilish koeffitsiyenti ε ning ko‘paytmasidan
iborat:
O‘zgarmas f ko‘ndalang kesim yuzasiga ega bo‘lgan ochiq
idishdagi suyuqlikning f
0
yuzali teshik orqali to‘la bo‘shash
vaqti τ (s) ni quyidagi tenglamadan aniqlanadi:
bu yerda N – teshik tepasidagi suyuqlikning boshlang’ich
balandligi, m.
Suyuqlik yoki gazning sarfini normal diafragma orqali o‘lchash.
Suyuqlik yoki gazning xajmiy sarfi V (m3/s):
bu yerda α – diafragmaning sarf koeffitsiyenti (XV jadval); k –
truba devorlarining g’adir-budirligini hisobga oluvchi tuzatish
koeffitsiyenti (XV1 jadval), gidravlik silliq trubalar uchun k═1;
f0═0,785·d02 – diafragma teshigining yuzasi, m2; d0 – teshik
devori, m; N – diafragmaga ulangan difmanometrdagi suyuqlik
balandliklarining farqi, m; ρm – difmanometrdagi suyuqlik
zichligi, kg/m3; ρ – truba orqali uzatilayotgan suyuqlik yoki
gazning zichligi, kg/m3.
Diafragmaning sarf koeffitsiyenti α, Re=w·d·ρ/µ kriteriysiga
bog’liq, lekin Re qiymati oldindan ma’lum bo‘lmagani uchun
sarf V ni o‘lchashda α ning o‘rtacha qiymatini berilgan t uchun
XV jadval bo‘yicha qabul qilinadi. So‘ng sarf V ni aniqlab, Re
ni topiladi, α ning qiymatini aniqlashtiriladi va kerak bo‘lsa
hisob boshqatdan qilinadi.
Suyuqlik yoki gazning sarfini Pito-Prandtl pnevmometrik
naychalari yordamida o‘lchash.
Pito-Prandtl naychalarini truba quvurining o‘qiga joylashtiriladi
va unga ulangan difmanometr yordamida quyidagi kattalikni
topiladi: 
. So‘ng oqimning maksimal (o‘qidagi)
tezligini hisoblab topiladi 
, ushbu tezlik
orqali 
topiladi va oqim rejimiga ko‘ra o‘rtacha
tezlik w topiladi:
a) laminar rejimda
b) turbulent rejimda
Suyuqlik yoki gazning sarfi (m3/s) quyidagicha topiladi:
bu yerda F- truba quvurining ko‘ndalang kesim yuzasi, m2.
Normal diafragma
Pito-Pradtl naychalari