4-amaliy mashg’ulot. Gazlarni issiqlik xususiyatlari Issiqlik sig`imi

4-amaliy mashg’ulot.
Gazlarni issiqlik xususiyatlari

Issiqlik sig`imi. Gazlar issiqlik sig`imi doimiy bosim (izobar issiqlik sig`imi) C<sub>r</sub> va doimiy hajm (izoxor issiqlik sig`imi) C_V bilan belgilanadi. Bu issiqlik sig`imlari ideal gazlarda o`zaro nisbatda bog`langan. Bu erdagi O indeksi normal bosimni bildiradi. Suyuq neft mahsulotlaridagidek (§ 1.6. qarang), gazlarning issiqlik sig`imi ham molyar, massali va hajmda bo`lishi mumkin.

Texnologik hisoblashlarda, asosan gazlarning izobar issiqlik sig`imidan foydalaniladi, uning normal sharoitdagi qiymatlari 16 – ilovada keltirilgan.
Gazlarning issiqlik sig`imi bosimga unchalik bog`liq emas,shu sababli hisoblashlarda bosimning ta`siri nazarga olinmaydi. Temperatura ortishi bilan gazlarning issiqlik sig`imi ham ortadi, biroq bu bog`lanish suyuq neft mahsulotlarinikiga qaraganda kamroqdir.
2.6. rasmda uglevodorod gazlari va neft bug`lari issiqlik sig`imlari (C_r ) ning nisbiy zichlik va temperaturaga bog`liqlik grafigi keltirilgan.
Gazsimon to`yingan uglevodorodlarning taxminiy issiqlik sig`imini kilojoul / kilomol`, T temperaturani kel`vinda, hisobga olgan holda molekuladagi uglerod atomlar soni N<sub>c</sub> funksiyasi sifatida aniqlash mumkin:
C<sub>r</sub>= 16,74 + 5, 44 N<sub>c</sub> +0,05 N<sub>c</sub>T.6,74 + 5, 44 N<sub>c</sub> +0,05 N<sub>c</sub>T.
2 .6. Rasm. Uglevodorod bug`lari issiqlik sig`imining temperatura va havoga (I) nisbatan zichligiga va suyuq uglevodorodlarning suvga nisbatan zichligiga bog`liqligi (II).

Real gazlar issiqlik sig`imi quyidagi formula orqali hisoblanadi:

.
Bu yerda - gazning izobarik yoki ideal gazga yaqinlashtirilgan gaz aralashmasining issiqlik sig`imi, kJ/(kg<sup>.</sup>K); - gazning ideal emasligini hisobga olgan holdagi issiqlik sig`imi tuzatmasi, kJ/(kg K).
Gazlarning issiqlik sig`imi (ideal o`xshash) quyidagi tenglama orqali hisoblanadi:
(2.8)
Bu yerda E, F, G, H, N – koefficientlar.
2.2. jadvalda F, G, H, N koefficientlarning qiymatlari keltirilgan E = 0 uchun.
2.2. Jadval. (2.8) tenglama uchun koeffisient qiymatlari, kJ/(kg ^. K)