I modda miqdori

I.1. Modda miqdori
Modda tarkibidagi zarrachalar sonini ko’rsatadi. Birligi ta yoki dona.
Hisoblashlarda noqulaylik bo’lganligi sababli fanga mol tushunchasi kiritilgan.
1 mol=6.02∙10²³ ta ya’ni 1 mol modda tarkibida 6.02∙10²³ ta zarracha bo’ladi degani. (Masalan 1 pachka semichka=500 ta semichkaga)
6.02∙10²³ ta bu son Avogadro soni ham deyiladi.
Massa berilgan bo’lsa, miqdorni topish uchun massa bo’linadi molyar massaga. n=
Hajm berilgan bo’lsa, miqdorni topish uchun hajm bo’linadi molyar hajmga.
n= yoki n=
Zarrachalar berilgan bo’lsa, miqdorni topish uchun zarra soni bo’linadi Avogadro soniga. n= yoki n=

1 mol moddaning massasiga molyar massa deyiladi. Birligi g/mol

I. 1. 80 gr natriy gidroksid (NaOH) ni modda miqdor(mol)ni toping.
Yechish; 1-usul. 1) NaOH ni molekulyar massasini topamiz.
Mr_NaOH=23+16+1=40 gr
2) Molni topish fo’rmulasiga qo’yamiz n= = = 2 mol ni tashkil qiladi.
2. 10 gr vodarod (H₂) ni modda miqdorini toping. J:5 mol
3. 740 gr kalsiy gidroksid (Ca(OH)₂) ni molini hisoblab toping. J:10 mol
4. 8,5 gr natriy nitrat (NaNO₃) ning modda miqdori (mol) ni hisoblang. J:0.1 mol
5. 15 gr kalsiy karbonat (CaCO₃) ning modda miqdori (mol) ni hisoblang. J:0,15 mol
6. 16 gr sulfat angidrid (SO₃) ning modda miqdori (mol) ni hisoblang. J:0,2 mol
7. 9,8 gr mis(II)-gidroksid (Cu(OH)₂ ni modda miqdori (mol) ni hisoblang. J:0,1 mol
8. 3,9 gr benzol (C₆H₆) ning modda miqdorini (mol) hisoblang. J:0,05 mol
9. 490 gr ortofosfat (H₃PO₄) kislotaning modda miqdorini (mol) toping . J:5 mol
10. 49 gr sulfat kislota (H₂SO­₄) ni modda miqdor (mol) ni toping. J:0,5 mol


II. 11. 0,5 mol o’yuvchi natriy (NaOH) ni massasini gr toping.
Yechish; 1) NaOH=40 gr
2) m = Mr∙n =40∙0,5=20 gr J:20
12. 3 mol natriy sulfat (Na₂SO₄) ni massasini gr toping. J:426
13. 0,1 mol ammoniy fosfat ( (NH₄)₃PO₄) ning massasini gr hisoblang. J:14,9
14. 0,25 mol kaliy gidroksid (KOH) ning massasini gr hisoblang. J:14,5
15. 3,5 mol mis kuporosi (CuSO₄∙5H₂O) ning massasini gr hisoblang. J:875
16. 5 mol sulfat kislota (H₂SO₄) ning massasini gr hisoblang. J:490
17. 4 mol sirka kislota (CH₃COOH) necha gr keladi? J:240
18. 6 mol anilin (C₆H₅NH₂) necha gr keladi? J:558
19. 15 mol natriy peroksid (Na₂O₂) necha gr keladi? J:1170
20. 3,5 mol natriy fosfat (Na₃PO₄) tuzi necha gr keladi? J:574
21. 1,75 mol kislorod (O­₂) necha gr keladi. J:56
22. 3,3 mol so’ndirilmagan ohak (CaO) ning massasini gr toping. J:184,8