4-amaliy mashg‘ulot sanoat tarmoqlari korxonalarining ishlab chiqarish xarajatlari

---

4-AMALIY MASHG‘ULOT
Sanoat tarmoqlari korxonalarining ishlab chiqarish 
xarajatlari. 
Mashg‘ulotning maqsadi: Mavzu bo‘yicha bilimlarni kengaytirish va 
chuqurlashtirish 
TARQATMA MATERIALLAR 

---

Topshiriq 
1 
. 
Testlarni 
yeching. 
1. 
Ishlab 
chiqarish 
xarajatlari 
- 
bu.....................  
a) tovar va xizmatlarni ishlab chiqarish va iste’molchilarga yetkazib berishga 
qilinadigan barcha sarflar;
b) yalpi pul tushumidan barcha xarajatlar chiqarib tashlangandan keyin qolgan 
qismi;
v) ko‘payib boruvchi ehtiyojlarni qondiruvchi manba;
g) asosiy kapitalni kengaytirish va uni takror ishlab chiqarishga kilinadigan 
sarflar; d) to‘g‘ri javob yo‘q.
  
2. Doimiy xarajatlar nima?  
a) asosiy fondlar;
b) firmalarning o‘zgarmas passiv va aktivlari;
v) firmalarning doimiy aktivlari;
g) ishlab chiqarish hajmiga bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar;
d) doimiy ashyo xarajatlari.
3. O‘zgaruvchan xarajatlar nima?  
a) ishlab chiqarish hajmiga qarab o‘zgaradigan xarajatlar;
b) hamisha o‘zgaradigan xarajatlar;
v) doimiy kapitalning aylanma fondlarga nisbati;
g) o‘zgaruvchan kapital va amortizatsiya;
d) hamma javoblar to‘g‘ri.

---

4. Yalpi xarajatlar nima?  
a) doimiy va xom-ashyo xarajatlari;
b) doimiy kapital vaijara pul;
v) o‘zgaruvchan kapital va amortizatsiya;
g) asosiy va o‘zgaruvchan xarajatlar yig‘indisi;
d) ish haqi va xom-ashyo xarajatlar.
5. Doimiy xarajatlarning tarkibiy elementlarini belgilang.  
a) ishlab chiqarishning hamma xarajatlari;
b) ish haqi va xom-ashyo xarajatlari;
v) amortizatsiya va ishchilarning ish haqi;
g) faqat amortizatsiya;
d) amortizatsiya, ijara haqi, yuqori darajadagi menejerlar oyligi.
6. O‘zgaruvchanxarajatlarningtarkibiyelementinibelgilang.  
a) ijara va sug‘urta xarajatlari;
b) ishchilarning ish haqi va xom-ashyo xarajatlari;
v) amortizatsiya vaishhaqi;
g) faqat ish haqi;
d) to‘g‘ri javob yo‘q.
  
  
Topshiriq 2. Quyidagi savollarga javob bering.  
1. 
Ishlab chiqarish sarf-xarajatlarining mohiyatini va tarkibini tushuntiring.
2. 
Ichki va tashqi xarajatlar o‘rtasidagi farq nimadan iboratligini misol orqali 
tushuntiring.
3. 
O‘rtacha doimiy, o‘zgaruvchi va umumiy xarajatlarning mazmuni hamda 
ularning ahamiyatini tushuntirib bering.
  
Topshiriq 3. Masalani yeching. 
Korxona (firma) harajatlarivafoydasi.  
1) 
Tijorat firmasi birida savdo-sotiq maShini yuritish uchun 15 mln. dollar 
joriy sarf qilingan, Shuning evaziga 1,4 mln. Foyda ko‘rgan.
Tijorat firmasining foyda normasini aniqlang .
2) 
Bir turdagi mahsulot, Ya’ni bolalar kostyumi ishlab chiqaruvchi uchun 640 
000 dollar harajat qilgan bo‘lsa, bunda bir dona bolalar formasi uchun ketgan 
o‘rtacha xarajat nechi dollar bo‘ladi.

---

3) 
Firma 130 ming dollar, harajat qilib 10 ming dollor iqtisodiy foyda 
ko‘rgan.
Harajatlar tarkibiga 5 ming dollorlik normal foyda kirgan. Korxonaning foyda 
normasini aniqlang.
4) 
Korxaning ijara xaqi 15000 sug‘urta puli 5000 so‘m. Qarz yuzasidan 
majburiyatlar 2000 so‘m amortizatsiya 1000 so‘m. Yoqilg‘i, energiya 15000 
so‘m. Transport xizmat sarflari 5000 so‘m ishchi – xizmatchilar ish haqi 250000 
so‘m.
Korxonaning umumiy harajatlari necha so‘mdan iborat.