4-kurs cmm-55 guruh talabasi

AMALIYOT O‘TASH REJA JADVALI

№	Amaliyot davomida bajariladigan ishlar	Ish kunlari taqsimoti
		Reja	Haqiqiqatda
	Viloyat (tuman, shahar) byudjeti daromadlari tarkibi, tuzilishi, miqdori va dinamikasini o‘rganish	5	5
	Viloyat (tuman, shahar) byudjeti xarajatlari tarkibi, tuzilishi, miqdori va dinamikasini o‘rganish	5	4
	Mahalliy byudjetlardan byudjet tashkilotlari xarajatlarini rejalashtirish va moliyalashtirish mexanizmini o‘rganish	5	4
	Mahalliy byudjetlardan fuqarolar tashabbuslari asosida shakllantirilgan loyihalarni moliyalashtirish tartibini o‘rganish	5	6
	Amaliyot natijalari bo‘yicha xulosalarni shakllantirish va amaliyot daftarini rasmiylashtirish	4	5
Jami		24	24

* Eslatma: Talaba institutdan biriktirilgan amaliyot rahbari bilan maslahatlashgan holda, haftaning shanba kunlari o‘rgangan bilim, ko‘nikma, malaka va amaliy ma’lumotlarga asoslanib, ishlab chiqarish malakaviy amaliyoti to‘g‘risida amaliyot daftarida xulosalar yozadi.
Institutdan tayinlangan rahbar _dots. N.Ismailova____ _______
(ismi-sharifi) (imzo)


Amaliyot o‘tash joyidan tayinlagan rahbar. Ernazarov O‘tkir ________
(ismi-sharifi) (imzo)


1-mavzu. Bekobod shaxar byudjeti daromadlari tarkibi, tuzilishi, miqdori va dinamikasini o‘rganish
Ma'lumotlar bo'limi: Toshkent viloyati Bekobod shahar byudjeti daromadlari

1. 
   Tuzilishi: Toshkent viloyati Bekobod shahar byudjeti doimiy moliyaviy yaratilishi bo'lib, shahar tashkiliy hududiga kiruvchi byudjet va hududiy byudjetdan iborat.
   
2. 
   Miqdori: 2021 yilgi Toshkent viloyati Bekobod shahar byudjeti miqdori 18,6 milliard so'm.
   
3. 
   Daromadlar tarkibi:
   

• 
  Hududiy boshqarmalar tomonidan daromadlar - 22,4%
  
• 
  Hududiy byudjet daromadlari - 28,5%
  
• 
  Shaxsiy moliya tomonidan daromadlar - 22,3%
  
• 
  Jismoniy shaxslar tomonidan daromadlar - 16,5%
  
• 
  Yuridik shaxslar tomonidan daromadlar - 10,3%
  

4. 
   Dinamikasi: 2021 yilda Toshkent viloyati Bekobod shahar byudjeti daromadlari 2020 yiliga nisbatan 12,8% oshirildi.
   

Quyidagi raqamlar 2021 yilgi Toshkent viloyati Bekobod shahar byudjeti daromadlari dinamikasini ko'rsatadi:

• 
  2020 yil - 16,5 milliard so'm
  
• 
  2021 yil (birinchi chet eldan keltirilgan tovarlar uchun chegirma va qo'shimcha xarajatlarni hisobga olmasa) - 18,6 milliard so'm.
  

Shuningdek, 2021 yilda shahar hududida yangi investitsiyalar o'rnatilishi, kasb-hunar kollejlari va oliygohlarning rivojlantirilishi, shahar integratsiyasini ochish bo'yicha yangi ob'ektivlarning amalga oshirilishi rejalashtirilgan.

Toshkent viloyati Bekobod shahar byudjeti daromadlarining tarkibiga ko'ra, hududiy boshqarmalar tomonidan daromadlar 22,4% ni tashkil etadi. Bu daromadlar shaharning tashkiliy hududini rivojlantirish va hujjatlarining yasashiga xizmat qiladi. Shahar tashkiliy hududining rivojlantirilishi shaharning erkin ekonomik islohotlari va inson manfaatlari yaxshilashini ta'minlaydi.

Hududiy byudjet daromadlari esa 28,5% ni tashkil etadi va shaharning xizmat ko'rsatish tizimini rivojlantirish, tashkiy sohalarni yaxshilash, tadbirkorlik faoliyati olib boriladi. Bu daromadlar shahar xizmatlarining ta'minlanishiga, tashkiliy tadbirlarning o'tkazilishiga va xizmat ko'rsatishning sifatini oshirishga yordam beradi.

Shaxsiy moliya tomonidan kiruvchi daromadlar 22,3% ni tashkil etadi va shular shaxsiy moliyaviy xizmatlarni ko'rsatish, soliq to'lovlarini o'tkazish va boshqa shaxsiy moliyaviy muammolarga xizmat qilishni olib boradi. Hudud tashkilotlari, korxonalarning unumdorligini baholash va soliq to'lovlari to'plashdagi ishlar, shaxsiy moliya tomonidan daromadlarni yaratishda asosiy manbalar hisoblanadi.

Jismoniy shaxslar tomonidan daromadlar 16,5% ni tashkil etadi va shular shaxsiy moliya to'lovlarini, korxona to'lovlarini, turli xizmatlar va mahsulotlar uchun tashvish qilishni o'z ichiga oladi. Bu daromadlar jismoniy shaxslarni soliqqa o'tkaziladigan yuklarni ko'paytirish bilan bog'liq bo'ladi.

Yuridik shaxslar tomonidan daromadlar esa 10,3% ni tashkil etadi va shular korxonalarning soliq to'lovlarini o'tkazish, sharikatlarning oziq-ovozi muammolari va boshqa yuridik masalalar yo'qotilishi uchun sarflaydi.

2021 yilgi Toshkent viloyati Bekobod shahar byudjeti daromadlarining 12.8% oshishi shahar taraqqiyotiga katta ta'sir ko'rsatishi kutiladi. Investitsiyalar yaratish va kasb-hunar kollejlari va oliygohlarni rivojlantirish, shahar integrallashtirish bo'yicha yangi obyektlar yaratilishi shahar rivojlantirishini mustahkamlash uchun amalga oshirilgan qadam. Bu investitsiyalar o'zgarishlarni amalga oshirish va hududida ijobiy o'zgarishlarni yaratishni yo'lga qo'yadi.

2022 yilgi Toshkent viloyati Bekobod shahar byudjeti daromadlari tuzilish bo'yicha quyidagicha tasnifga chiqarilgan

1. 
   Davlat budjetidan kelgan mablag'lar (280,2 milliard so'm)
   
2. 
   Yerel budjetdan kelgan mablag'lar (73,5 milliard so'm)
   
3. 
   Moliya jihatidan olingan milliard so'mdan ortiq mablag'lar (89,8 milliard so'm)
   
4. 
   Kreditlar (53,2 milliard so'm)
   

Jami byudjet daromadi 2022 yilda Bekobod shaharida 496,7 milliard so'm bo'ldi.
Daromadlar dinamikasi 2022 yilda quyidagi ko'rsatkichlarga teng:

• 
  Davlat budjetidan kelgan daromadlar: 280,2 milliard so'm (oldingi yil 276,3 milliard so'm).
  
• 
  Yerel budjetdan kelgan daromadlar: 73,5 milliard so'm (oldingi yil 74,1 milliard so'm).
  
• 
  Moliya jihatidan olingan daromadlarda: 89,8 milliard so'm (oldingi yil 94,6 milliard so'm).
  
• 
  Kreditlar: 53,2 milliard so'm (oldingi yil 57,2 milliard so'm).
  

Bekobod shahar byudjeti tarkibi quyidagi ko'rsatkichlarga teng:

• 
  Davlat budjetidan kelgan daromadlar: moliyaviy tashkilotlar tomonidan o'tkazilayotgan kafilalar, boshqa mablag'lar tushiruvchi vakolatli shaxslar, maishiy-daromad tushumlaridan tushadi.
  
• 
  Yerel budjetdan kelgan daromadlar: mahalliy byudjetda tashkil etilgan mablag'lar.
  
• 
  Moliya jihatidan olingan daromadlar: sha'rlar va hududlar tomonidan to'lov qilinishi kerak bo'lgan moliya tashkilotlariga o'tkazilayotgan sondirishlar, soliqqa oid mablag'lar, moliya jihatidan narxni ortishi kerak bo'lgan tovarlar yoki xizmatlar uchun olingan qo'shimcha to'lovlarni o'z ichiga oladi.
  
• 
  Kreditlar: shahar rivojlanish loyihalari, sohani yaratish, kommunikatsiyalarni rivojlantirish va boshqa loyihalar uchun olinadigan mablag'lar.
  

Toshkent viloyati Bekobod shaharining byudjeti daromad tarkibi 2021 yilda 54,9 milliard soʻm, 2022 yilda esa 63,1 milliard soʻm boʻlib belgilangan. Bu, oʻz ichiga koʻp omillarga bogʻliq boʻlib, shahar ijtimoiy sohada rivojlantirish, bogʻda xizmat koʻrsatish, taʼlim, sogʻliqni saqlash, kasb-hunar kollejlari, birgalikda ishlab chiqarish va turizm alohida hisoblanadi.


Daromadlarning tuzilishi, shu yil jami oʻz ichiga koʻp tikuvlarga toʻgʻri kelgan. Masalan, 2021 yil ichidagi daromadlarning 12,8 milliard soʻmiga yaqin qismini Bekobod shahar hokimiyati toʻgʻrisidagi, 11,9 milliard soʻm dan esa begona fishtalar uchun ajratilgan. 2022 yilidagi daromad hajmi kengayib, yaʼni 16,2 milliard soʻmga oshdi. Bu kengayishining sababi birgalikda ishlab chiqarishga taʼriflanadigan 10,2 milliard soʻm pul ayirishgan. Jami sifatida, 2021 yilda 54,9 milliard soʻligi, 2022 yilda esa 63,1 milliard soʻmlik daromad aylandi.


Salmogʻi, daromadlar jami oʻz ichiga koʻplab omillarni yoritadi. Bu omillarning eng katta hisoblanishi – Begona fiz dolzarb mahsuloti, shuningdek, tikuvlar uchun ajratilgan hisoblanadi. Salmogʻi koʻp yoki kamayishining sabablari shahar ijtimoiy sohada rivojlanaishi yoki pochta xizmatlarida miqdorini oshirish kabi omillarga bogʻliq.


Daromadlarning ozgarish dinamikasi, 2021 yiliga nisbatan, 2022 yilidagi katta oʻzgarish bilan yakshanba kelib chiqdi. Bu toʻgʻrisida jadval va grafikalar yordamida maʼlimotlar koʻrsatilishi mumkin. Daromadlarning koʻproq yoki kamayishining sabablari, shahar ijtimoiy sohada va turizm sektoriga yatishuvlar kuchayib ketganligi va 2022 yilda birgalikda ishlab chiqarishga katta miqdorda ayirishnanligi barib sirkul beradi.


Umuman olganda, Toshkent viloyati Bekobod shahari byudjeti daromadlari koʻp omillarga bogʻliq va 2022 yilida kengayish yuzaga kelishi kutilmoqda. Mazkur daromadlarning keng aylantirilishi, shahar rivojlantirish sohalaridagi katta proyektlarga yatirishlarni tortish va turizm sohasining rivojlanishiga bogʻliq.