4. Laboratoriya mashg`uloti mavzu: Oqova suvlarni koagulyatsiya va flokulyatsiya usuli bilan tozalash. Ishni bajarish tartibi

8-rasm. Oqova suvni koagulatsiya usulida tozalash qurilmasining texnologik

sxemasi.

1-eritma tayyorlash sig’imi; 2-dozator (o’lchab beruvchi ); 3-aralashtirgich; 4- pag’a hosil qilish kamerasi; 5-tindirgich.

Mexanik aralashtirgichlarda aralashtirish jarayoni mexanik aralashtirgichlar

yordamida amalgam oshiriladi. Lekin aralashtirgichni ohistalik bilan bir maromda

olib boorish lozim, chunki tez aralashtirilganda hosil bo’layotgan pag’alar yemirilishi mumkin. Oqova suvni reagentlar bilan aralashtirilib bo’lingandan keyin suvni pag’a hosil qilish kamerasiga yuboriladi. Bu yerda pag’a hosil bo’lishi asta-sekin amalgam oshiriladi. Odatda bu bosqich 10-30 daqiqa vaqtni tashkil etadi. Ushbu to’siqli kameraning sxemasi 9-rasmda ko’rsatilgan.


9-rasm. To’siqli aralashtirgich.

1-koridor; 2-to’siq; 3-oynachalar.

Bundan tashqari Al2(SO4)3 va FeCl3 tuzlari 1:1 dan 1:2 gacha nisbatdagi

aralashmasi, aluminiy tarkinli chiqindilar, shlaklar, pastalar ham koagulyant sifatida ishlatilishi mumkin. Oqova suvdagi aralashmalarning konsentratsiyasiga

qarab, koagulyant dozasini aniqlash quyidagi jadvalda keltirilgan.

Suvda aralashmalarkonsentratsiyasi, mg/l

Quruq koagulantdozasi, mg/l

Suvda aralashmalarkonsentratsiyasi, mg/l

Quruq koagulant dozasi, mg/l

100 gacha 25-35 801-1000 60-90

101-200 30-45 1001-1400 65-105

201-400 40-60 1401-1800 75-115

401-600 45-70 1801-2200 80-125

601-800 55-80 2201-2500 90-130

Koagulatsiya jarayonida aluminiy vat emir gidrooksidlarining suvdagi pag’alarini hosil bo’lishini tezlashtirish uchun yuqorida aytib o’tilganidik flokulyantlar ishlatiladi. Flokulant sifatida faol kremniy kislotasi (x SiO2 * y H2O)

va poliakrilamid ishlatiladi. Flokulantlarni tindirgichga solinadigan dozasi poliakrilamid uchun 0,4 dan 1,5 mg/l gacha, kremniy kislotasi uchun 2-3 mg/l deb

qabul qilingan.