4 Laboratoriya mashg‘uloti. Radiochastotalarning tasniflanishi o‘rganish Ishdan maqsad: Radio to‘lqinlarni diapazonlarga ajiralishini o‘rganish. Nazariy qism

 
Hisobot mazmuni 
Talabalar yuqorida keltirilgan nazariy ma’lumotlarni o‘qib o‘rganib 
qisqacha xullosa va nazorat savollariga yozma ravishda javoblar yozib 
hisobot tayorlaydilar. 
 
Laboratoriya mashg‘uloti – 3.
 Antena fider traktlarini o‘rganish 
Ishning maksadi: Mobil aloqa tizimlari antenna fider traktlari, ularning vazifasi 
va tuzilishini o‘rganish. 
 
Laboratoriya ishini bajarish uchun ish joyi mobil aloqa tizimlari antenna va 
fider qurilmalari, ularning bir-biriga ulanish sxemalari tasviri, fider qurilmalari 
sifatida kullaniluvchi to‘lqin uzatkichlarning kismidan tayerlangan kurgazmali kurol 
va signallarni tarkalishining virtual stendlari bilan ta’minlangan bulishi kerak.

---

3.1-rasm. Mobil aloqa tizimida antenna-fider trakti tuzilish sxemasi 
3.1-rasmda Mobil aloqa tizimida antenna-fider trakti tuzilish sxemasi 
keltirilgan. Bu rasmdagi qismlardan biri (antenna, fider va uzatkich/qabul qilgich) 
mijozning mobil aloqa vositasi bo‘lishi ham mumkin. Yuqori chastotali elektr signal 
uzatkichda elektromagnit to‘lqinga aylanadi. Bu to‘lqin fider trakti orkali antennaga 
uzatiladi va antenna bu to‘lqinni havoga tarkatadi. Qabul qilish tomonda bu to‘lqin 
antenna yordamida kabul kilinadi va fider trakti orkali kabul kilgichga uzatiladi. 
Kabul kilgichda bu to‘lqin yukori chastotali elektr signalga aylantiriladi. Ma’lumki, 
mobil aloqa tizimlari to‘lqin uzunliklari ultra kiska to‘lqin diapazoni (metrli, 
desimetrli va santimetrli) ga to‘g‘ri keladi. Mobil aloqa tizimlarida bitta antenna 
sektori uzatish va qabul qilish uchun ishlatiladi. Lekin xar bir sektor fider traktlari 
uzatish va qabul qilish uchun alohida, shuningdek bu sektor ichida uzatish uchun 
alohida va qabul qilish uchun alohida qurilmalar bo‘ladi. Xar xil tizim antenna–fider 
qurilmalari tarkibiga antenna va fiderdan tashqari yana boshka qurilmalar kiradi. 
Masalan, SDMA standartidagi uyali aloqa tizimi antenna-fider qurilmalari tarkibiga 
tashqi sinxronizatsiya uchun ishlatiluvchi antenna ham bor. Bu antenna GPS yeki 
GLONASS sun’iy yuldoshlari orkali tizim sinxronizatsiyasini amalga oshiradi.
Antenna va fiderning vazifasi bir – biriga karama-karshi bo‘ladi. Antenna 
to‘lqinni tarkatishi kerak bulsa, fider esa to‘lqinni tarkalib ketishiga yul kuymasdan, 
bu to‘lqinni antennaga yetkazib berishi kerak.