4-Laboratoriya mashg’uloti

Hisobot mazmuni

1. 
   Laboratoriya ishi mavzusi va ishdan maqsad.
   
2. 
   Mashg’ulot bo’yicha nazariy bilim va ko’nikmalar.
   
3. 
   Topshiriq bo’yicha berilgan sxema ko’rinishi va dasturini elektron shaklda tayyorlang va xisobotga kiriting.
   
4. 
   Dastur natijasini kiriting.
   

Nazorat savollari

1. 
   Tovush tebranishlarini tushuntiring?
   
2. 
   Pezonurlatgich nima?
   
3. 
   Pezonurlatgich nima maqsadlarda qullaniladi?
   

12-Laboratoriya mashg’uloti

Tranzistorning kuchaytirish xususiyatini namoyish etish.

Elektroyuritgich

misolida aylanishini o’zgartirish
Ishdan maqsad: MOSFET tranzistor bilan tanishish va uning yordamida elektr motorini boshqarishni Arduino platformasida ishlasi bilan tanishish. Kerakli komponentlar:

• 
  Arduino UNO R3 platformasi;
  
• 
  Breadboard;
  
• 
  MOSFET IRF540 tranzistor;
  
• 
  diod 1N4007;
  
• 
  doimiy dvigatel;
  
• 
  5 V quvvat manbai; • Ulash uchun simlar.
  

Arduino chiqish (OUTPUT )-pinlarida qurilmalarga yuqori kuchlanish va yuqori quvvatli energiya bilan ta'minlay olmaydi . Yuqori quvvatli yuklamani boshqarish usullaridan biri bu MOSFET-lardan foydalaniladi. MOSFET - bu past kuchlanishli katta oqimlarni boshqarish uchun kalit (oqim bilan boshqariladigan bipolyar tranzistorlardan farqli o'laroq). Bizning tajribamizda biz MOSFETga qo'llaniladigan kuchlanishni o'zgartirib, dvigatelning tezligini boshqaramiz.
MOSFET tranzistorining sxemasi 12.1-rasmda keltirilgan.

12.1-rasm. MOSFET tranzistorining sxemasi

Biz PWM (Pulse Width Modulation) yordamida MOSFETga qo'llaniladigan kuchlanishni boshqaramiz. Dvigatel tezligini boshqarish uchun potinsiyometrdan foydalanamiz. Ushbu tajriba uchun elementlarning ulanish sxemasi 12.2-rasmda keltirilgan.

12.2-rasm. Dvigatelni Arduinoga ulash sxemasi

Ushbu tajribaning eskizlari keltirilgan. Loopda () biz potinsiyometrning analog qiymatini o'qiymiz va map () funktsiyasi bilan masshtablash orqali vosita ulangan MOSFETga PWM signalini chiqaramiz.
const int MOTOR=9; // MOSFET-ni ulash uchun chiqish const int POT=0; // Potansiyometrni ulash uchun analog A0 int valpot = 0; // potentsiometr qiymatini saqlash
uchun int speedMotor = 0; // dvigetel tezligini saqlash uchun void setup()
{
/
/ pinMode(MOTOR,OUTPUT);
}
void loop()
{
valpot = analogRead(POT); // potansiyometr ma'lumotlarini o'qish // 0-255 oralig'idagi qiymatni
o'lchash speedMotor=map(valpot,0, 1023,0,255); // yangi PWM qiymatini o'rnating
analogWrite(MOTOR,speedMotor); delay(1000); // пауза
}

Hisobot mazmuni

1. 
   Laboratoriya ishi mavzusi va ishdan maqsad.
   
2. 
   Mashg’ulot bo’yicha nazariy bilim va ko’nikmalar.
   
3. 
   Topshiriq bo’yicha berilgan sxema ko’rinishi va dasturini elektron shaklda tayyorlang va xisobotga kiriting.
   
4. 
   Dastur natijasini kiriting.
   

Nazorat savollari

1. 
   Tranzistorni tushuntiring?
   
2. 
   MOSFET tranzistor nima?
   
3. 
   Elektroyuritgich nima?