4-ma’ruza rezonator va ularning turlari. Optik rezonatorlar. Rezonatorning aslligi va yo’qotish koeffisiyenti

Avvalo passiv Fabri-Pero rezonatorini qarab chiqamiz. Rezonator koʻzgularining shakli doiraviy boʻlmasdan, toʻrt burchak shaklida va tomonlari a ga teng, koʻzgular orasidagi masofa L ga teng deb qaraymiz. Har qanday rezonator tebra­nish konturi boʻlgani sababli, u xususiy tebranish chastotasiga ega. Rezonatordagi interferensiyalanuvchi yorugʻlikning toʻlqin uzunligiga koʻra tebranish turlari (modalar) hosil boʻladi. Rezonator koʻzgulari oraligʻida hosil boʻlgan har bir turgʻun toʻlqin rezonatorning xususiy modasini (tebranish turini) hosil qiladi. Rezonatorning modasi koʻzgular oraligʻida uygʻongan turgʻun toʻlqindir.

• Avvalo passiv Fabri-Pero rezonatorini qarab chiqamiz. Rezonator koʻzgularining shakli doiraviy boʻlmasdan, toʻrt burchak shaklida va tomonlari a ga teng, koʻzgular orasidagi masofa L ga teng deb qaraymiz. Har qanday rezonator tebra­nish konturi boʻlgani sababli, u xususiy tebranish chastotasiga ega. Rezonatordagi interferensiyalanuvchi yorugʻlikning toʻlqin uzunligiga koʻra tebranish turlari (modalar) hosil boʻladi. Rezonator koʻzgulari oraligʻida hosil boʻlgan har bir turgʻun toʻlqin rezonatorning xususiy modasini (tebranish turini) hosil qiladi. Rezonatorning modasi koʻzgular oraligʻida uygʻongan turgʻun toʻlqindir.

Fabri-Pero rezonatori-ning tebranish turlari modalari:

• Fabri-Pero rezonatori-ning tebranish turlari modalari:
• rezonator ko’zgulari orasidagi bitta aksial bo’ylama moda uyg’ongan.
• rezonator ko’zgulari oralig’ida uchta moda uyg’ongan

Rezonatorning koʻzgulariga perpendikulyar ravishda yorugʻlik toʻlqini kelib tushganda, yorugʻlik toʻlqini koʻzgulardan qaytib turgʻun toʻlqinni hosil qiladi. Yorugʻlikning toʻlqin uzunligi oʻzgarishiga qarab turgʻun toʻlqinlarning turlari ham har xil, ya’ni har xil modalar hosil boʻladi. Oʻsha modalar Fabri-Pero rezonatorining xususiy chastotalaridir. 15-rasmda rezonator modalari sxematik ravishda koʻrsatilgan.

• Rezonatorning koʻzgulariga perpendikulyar ravishda yorugʻlik toʻlqini kelib tushganda, yorugʻlik toʻlqini koʻzgulardan qaytib turgʻun toʻlqinni hosil qiladi. Yorugʻlikning toʻlqin uzunligi oʻzgarishiga qarab turgʻun toʻlqinlarning turlari ham har xil, ya’ni har xil modalar hosil boʻladi. Oʻsha modalar Fabri-Pero rezonatorining xususiy chastotalaridir. 15-rasmda rezonator modalari sxematik ravishda koʻrsatilgan.
• Har qanday turgʻun toʻlqinning tuguni koʻzgu yuzasida joylashadi va har bir moda koʻzgular oraligʻida yarim toʻlqin uzunligining (λ/2) butun sonlarini joylashtiradi. Rezonator koʻzgulari orasidagi turgʻun toʻlqinga boʻylama yoki aksial moda deyiladi. Aksial modaning elektromagnit konfigurasiyasi koʻzgularning yuzasida joyla­shadi. Elektromagnit maydon konfigurasiyasi rezonatorning koʻndalang modasini tashkil qiladi. Xullas, rezonator ak­sial (boʻylama) va koʻndalang modalarga egadir.