4-ma’ruza standartlar kategoriyalari va turlari reja

Qonun chiqaruvchilik metrologiyasining xalqaro standartlashtirilishi 

Qonunchilik  metrologiyasi  bo‘yicha  Xalqaro  tashkilot  (QMXT)  1955  yilda 

tashkil  etilgan.  Uning  roli  o‘lchovlar  va  o‘lchov  vositalari  bo‘yicha  ma’muriy  va 

texnik  reglamentlarni  xalqaro  miqyosda  uyg‘unlashtirishdan  iborat.  QMXTning 

asosiy  vazifasi  -  xalqaro  savdo  va  texnik  almashinuvda  o‘lchovlar  uslublari  va 

o‘lchovlarning  nuqsonlarini  baholash  birligini  belgilashga  yordam  beradigan 

xalqaro  tavsiyalar  va  hujjatlarni  ishlab  chiqishdir.  Quyidagilar  QMXTning 

organlaridir:  qonunchilik  metrologiyasi  bo‘yicha  Xalqaro  konferensiya  (QMXK), 

Prezident  Kengashiga  va  rivojlanayotgan  mamlakatlar  bo‘yicha  Kengashga  ega 

Xalqaro  qo‘mita,  qonunchilik  metrologiyasi  bo‘yicha  Xalqaro  byuro  (QMXB), 

kotibiyat  -  pilotlar  (KP)  va  kotibiyat  -  ma’ruzachilar  (KM)  deb  ataladigan  texnik 

ishchi  guruhlari.  Qonunchilik  metrologiyasi  bo‘yicha  Xalqaro  konferensiya  har 

to‘rt yilda bir marta chaqiriladi va QMXTning maqsadlari va vazifalari xususidagi 

qoidalarni belgilaydi, xalqaro tavsiyalarni tasdiqlaydi, QMXTning Konferensiyalar 

o‘rtasidagi byudjetini muhokama qiladi. 

QMXK - konferensiyaning ishchi organi, ikki yilda bir marta chaqiriladi, KP 

va  KMning  ish  rejalarini  ma’qullaydi.  QMXB-konferensiyalarni  tayyorlaydi  va 

o‘tkazadi, O‘MXT kotibiyatlari faoliyatini muvofiqlashtirib turadi, ish natijalarini 

ro‘yxatdan  o‘tkazadi,  ularning  e’lon  qilinishini  tashkil  etadi,  boshqa  tashkilotlar 

bilan aloqani ta’minlaydi. 

KP va KM QMXTning xalqaro tavsiyalar va hujjatlarni ishlab chiqishga doir 

texnik ishlarini yuritadi. 

QMXTning shtab-kvartirasi Parijda joylashgan.  

1992  yil  13  martda  MDX  mamlakatlari  standartlashtirish,  metrologiya  va 

sertifikatlash  bo‘yicha  kelishilgan  siyosat  yuritish  va  standartlashtirish, 

metrologiya  va sertifikatlash  bo‘yicha  Davlatlararo kengashni (DK)  tashkil qilish 

to‘g‘risida  hukumatlararo  bitimni  tuzdilar.  Ushbu  kengashning  tashkil  etilishi 

Xamdo‘stlik  davlatlari  milliy  organlarining  xalq  xo‘jaligining  hamma 

tarmoqlaridagi salohiyatlari va resurslarini birlashtirishga imkon berdi. 

Xozirgi  vaqtda  MDXning  davlatlararo  standartlari  fondi  19  300  tadan  ortiq 

normativ hujjatni o‘z ichiga oladi. 

Mamlakat  iqtisodiyotining  rivojlanishida  standartlashtirishning  roli  va 

ahamiyatining  o‘sib  borishi  munosabati  bilan  faoliyatning  texnik-iqtisodiy 

asoslanishi dolzarb bo‘lib qolayapti. 

Standartlashtirishning samaradorligini belgilash yangi texnika bo‘yicha chora-

tadbirlarning  amalga  oshirilishidan  iqtisodiy  samarani  belgilashning  umumiy 

formulalariga asoslanadi. 

Odatda,  iqtisodiy  samaradorlikning  hisob-kitoblari  mahsulotning  hayotiy 

siklining hamma bosqichlarida yuritiladi.