4-mavzu: Kimyoviy elеmеntlаr dаvriy sistеmаsi. Reja Kimyoviy elementlarni dastlabki klassifikatsiylash

4.3. Davriy qonun va davriy sistemaning ahamiyati. D.I.Mendeleyev 
davriy qonuni hozirgi zamon kimyosiga asos soldi, uni yagona butun fanga 
aylantirdi. Akademik N.G.Zelinskiy aytganidek, davriy qonun — «koinotdagi 
barcha atomlar o’zaro bog’liqligini kashf etilishi» bo’ldi. Kimyo bayoniy fandan 
amaliy fanga aylandi. Davriy qonun kashf etilishi bilan kimyoda ilmiy bashorat 
qilish mumkin bo’ldi. 
Davriy sistema kashf qilingandan keyingi davrlarda ko`pchilik elementlar 
kimyogarlar tomonidan topildi. Topilgan elementlarning xossalarini o’rganishda 
kimyoviy elementlarning davriy jadvali asos sifatida xizmat qildi va xizmat qilib 
kelmoqda. 
Mavzuga oid tayanch iboralar. 
1. Elementlar davriyligi 
6. Davriy sistema 
2. Berselius klassifikatsiyasi 
7. Davr 
3. Lavuaze klassifikatsiyasi 
8. Katta va kichik davrlar 
4. Triadalar qonuni 
9. Guruh 
Nazorat uchun savol va mashqlar 
1. Elementlarning dastlabki klassifikatsilash qanday bo`lgan?
2. Kimyoviy elementlar davriy sistemasi tuzilishini tushuntirib bering? 
3. I-guruhda yuqoridan pastga tomon elementlarning xossalari qanday 
o’zgaradi? 
4. 2-davrda chapdan o`ngga tomon elementlarning xossalari qanday o’zgaradi? 
5. Na
+
ionining elektron tuzilishi Na atomi elektron tuzilishidan nimasi bilan 
farq qiladi? 
6. Atomining 3d pog’onachasida 2 ta elektron bo’lgan elementning elektron 
formulasini yozing. 
7. D.I.Mendeleyev qaysi elementlarni oldindan bashorat qilgan?