4-mavzu. Koʻz optik sistemasi. Optik asboblar va ularning kattalashtirishi

O₁ – ob’ektiv,
O₂ – okulyar,
A′₂B′₂ –buyumning kattalashgan mavhum tasviri.
Proeksion apparat

1. 
   Proyeksion apparat obektivining optik kuchi 8 dptr, ob’ektivdan ekrangacha bo‘lgan masofa esa 7 m bo‘lsa, proeksion apparatning kattalashtirishi topilsin. Agar diapozitivdagi rasmning balandligi 36 mm bo‘lsa ekranda hosil bo‘lgan tasvirning balandligi nimaga teng bo‘ladi?
   
2. 
   O‘lchami 36 mm bo‘lgan diapozitiv ekranga 3 m o‘lchamda proektsiyalanadi. Ekrandan f=6 m masofada turgan proeksion apparat ob’ektivining optik kuchini toping.
   
3. 
   Proeksion apparat obektivining fokus masofasi 15 sm. O’lchami 12 sm bo‘lgan diapozitivning ekranda 60 sm o‘lchamli tasvirini hosil qilish uchun diapozitivni ob’ektivdan qanday masofada o‘rnatish kerak?
   

Lupa

4. 
   Normal ko‘ruvchi inson uchun optik kuchi D=16 dptr bo‘lgan lupaning burchak kattalashtirish chegarasi qanday bo‘ladi? (d₀=25 sm).
   
5. 
   Lupaning fokus masofasi 12,5 sm bo‘lsa, uning kattalashtirishi qancha bo‘ladi?
   
6. 
   Lupa 2 marta kattalashtirish beradi. Unga zich qilib optik kuchi 2 dptr bo‘lgan yig‘uvchi linzani qo‘ydilar. Bunday qo‘shma lupaning kattalashtirishi qanday bo‘ladi?
   

Ko‘z. Ko‘zoynak

7. 
   Talaba qanday masofadagi chizg‘ich bo‘linmalarining bir-biridan aniq farq qilib ko‘ra oladi? Ko‘rishning chegaraviy burchagi 2,0´. Chizg‘ichning ikki qo‘shni bo‘linmalari orasidagi masofa 1mm.
   
8. 
   Ancha uzoqda turgan balandligi 7 m bo‘lgan simyog‘ochning ko‘rinish burchagi 2˚ bo‘lsa, simyog‘ochgacha bo‘lgan masofani aniqlang.
   
9. 
   Ko‘z gavharidan to‘rpardagacha bo‘lgan o‘rtacha masofa 18,3 mm. normal ko‘ruvchi inson ko‘zi gavharining maksimal va minimal optik kuchini toping.
   

Fotoapparat

10. 
    Juda uzoqdagi buyumlarni sur’atga olish uchun, fotoapparat ob’ektivi va plyonka orasidagi masofa 50 mm. Ob’ektiv yo‘li 2 mm. bo‘lganda, ushbu fotoapparat bilan qanday minimal masofadan sur’atga olish mumkin?
    
11. 
    Fokus masofasi 10 sm bo‘lgan ob’ektivli fotoapparat bilan sur’atga olganda, aniqlikni1 mdan cheksizlikkacha to‘g‘rilish uchun, fotoapparat ob’ektivi plyonkadan qancha masofada bo‘lishi shart? Ob’ektiv yo‘li nimaga teng?
    
12. 
    2000 mbalandlikda uchayotgan samolyotdan, fokus masofasi50 smbo‘lgan fotoapparat bilan joyning sur’at olinmoqda. Plyonkadagi tasvir o‘lchamlari qanday bo‘ladi? O‘lchami 18 x18 sm²bo‘lgan bir kadrga joylashadigan maydon o‘lchami qancha bo‘ladi? Agar samolyot1000 mbalandlikkacha pastlasa, javob qanday o‘zgaradi?
    

Mikroskop

13. 
    Mikroskopning kattalashtirishi 1200, okulyarining fokus masofasi 1,25smligi aniq bo‘lsa, normal ko‘ruvchi odam uchun, buyum ob’ektivdan6,1 mmmasofada turganida mikroskop ob’ektivining fokus masofalarini toping.
    
14. 
    Ob’ektivining fokus masofasi 0,3sm, tubus uzunligi 15 sm, kattalashtirishi 2500 bo‘lgan mikroskop okulyarining fokus masofasini toping.
    
15. 
    Mikroskop obektivining fokus masofasi5mm, obektiv bilan okulyar orasidagi masofa esa16sm. Agar mikroskopning kattalashtirishi200 bo‘lsa, uning okulyarining kattalashtirishitopilsin.