4-mavzu. Paketning pog‘onalar bo’yicha uzatilishi

Paketli kommutatsiyaning afzalliklari:

• 
  pulsatsiyali trafikni uzatishda tarmoqning o‘tkazish qobiliyatini oshirish imkoniyatini beradi;
  
• 
  foydalanuvchilararo trafik xolatini inobatga olgan holda, tarmoq sharoitiga nisbatan fizik kanallarning o‘tkazish qobiliyatini taqsimlash imkoniyatini beradi.
  

Paketli kommutatsiyaning kamchiliklari:

• 
  kommutatorlarning buferlaridagi xalaqit tarmoq xolatiga bog‘liq bo‘lganligi sababli foydalanuvchilararo uzatish tezligining noaniqligi;
  
• 
  ma’lumot paketlarining o‘zgaruvchanligi;
  
• 
  buferlarda navbatlar ortib ketganligi sababli ma’lumotlar (paketlar)ni yo‘qolishi.
  

Bu kamchiliklarni bartaraf etish maqsadida turli usullar qo‘llaniladi (Quality of Service (QoS) kabi). Bunday usullar qo‘llanilishi sababli paketlar kommutatsiyasi hozirgi kunda yuqori tezlikli tarmoqlarni tashkil etishda eng samarali deb tan olingan.
Paketli kommutatsiya tarmoqlari ikki xil ishlash tartibiga ega: virtual kanallar tartibi (ulanish orqali aloqa) va deytagrammali tartib (ulanishsiz aloqa).
Paketli kommutatsiya kommutatorining kanallar kommutatsiyasi kommutatoridan farqi kommutatorning chiqish porti paket qabul qilingan vaqtda boshqa paketni uzatish bilan band bo‘lganda paketlarni vaqtinchalik saqlab turish uchun ichki bufer xotirasiga egaligidir.
Ma’lumotlarni uzatishning bunday sxemasi magistral aloqada kommutatorlar orasida trafik pulsatsiyasini kamaytirishga va shu orqali ularni tarmoq o‘tkazish qobiliyatidan yanada samaraliroq foydalanishga imkon beradi.
Tarmoqda birlik vaqt mobaynida paketlar kommutatsiyasi usulini qo‘llab uzatiladigan kompyuter ma’lumotlarining umumiy hajmi kanallar kommutatsiyasini qo‘llab uzatiladigan ma’lumotlar hajmiga nisbatan ko‘proq bo‘ladi. Buning sababi, katta sonlar qonuniga ko‘ra alohida abonentlar pulsatsiyasi vaqt bo‘yicha shunday taqsimlanadiki, ularning maksimal qiymatlari bir-biriga mos kelmaydi, shuning uchun kommutatorlar, agar xizmat ko‘rsatilayotgan abonentlar soni haqiqatdan ham ko‘p bo‘lsa, doimiy va yetarli pog‘onada bir maromda yuklangan bo‘ladi.