4-mavzu: Pedagogika oliy ta’lim muassasalarida “informatika va axborot texnologiyalari” fanini o‘qitishda talabalarning mediakompetentligini rivojlantirish texnologiyasi Reja

2.1-jadval

Mediakompetentli o‘qituvchi (pedagog) faoliyati.

O‘qituvchi faoliyati	Kompetentlik	Mazmuni
1. Media to‘g‘risidagi me’ѐriy hujjatlarni bilish	K.1. Ta’limda media siѐsatini tushunadi va amalga oshiradi	K.1.1. Media to‘g‘risidagi me’ѐriy huquqiy hujjatlarni biladi va tushuntira oladi. K.1.2. Mediasiѐsat va
2. Media to‘g‘risidagi ma’lumotlar bilan boyitilgan o‘quv dasturlarini tuzish	K.2. O‘quv dasturiga media bo‘yicha tushunchalarni joriy etadi.	K.2.1. Media va unga taalluqli tushunchalarni biladi va undan foydalana oladi. K.2.2. O‘quv dasturlarini mediaga taalluqli tushunchalar bilan takomillashtira oladi.
3. Pedagogik o‘quv tarbiya jaraѐnini tashkil etish	K.3. Kasbiy faoliyatda hamda talabalarning mustaqil ta’lim olish jaraѐnini tashkil etishda mediatexnologiyada n foydalana oladi	K.3.1. Mediatexnologiyalarn i sanab beradi, usullarini aniqlab beradi. K.3.2. Ta’lim-tarbiya jaraѐnida mediatexnologiyalarn i qo‘llay oladi.
4. Talabalarning bilim va ko‘nikmalarini baholash	K.4. Talabalarning mediakompetentlig ini baholashda zamonaviy usullarni qo‘llay oladi	K.4.1. Talabalar bilimini baholashda aynan qaysi turdagi AKTlarni qo‘llashni ko‘rsatib beradi. K.4.2. Talabalar bilimini baholashda shaffoflikni ta’minlash

Demak-ki, bo‘lajak pedagogning mediakompetent shaxsini shakllantirishga ma’lum ijtimoiy buyurtma mavjud. OTM pedagoglari internet-hamjamiyat rivojining ko‘plab tendensiyalarini o‘zlarining maqomiga mos bo‘lmagan - bolalar ermagi‖ sifatida qabul qilib, umumiy axborot makoniga anchagina sekin kirib orishmoqda. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) sohasida texnika yutuqlaridan faol foydalanadigan pedagoglar ta’lim oluvchilar bilan ancha oson til topishadi, ularning mehnati o‘zining intellektual mehnati mahsullaridan (taqdimotlar, CASE-vositalar va o‘rgatuvchi dasturlardan to ishlanmalar va
modellashtirish shaxsiy dasturiy paketlarigacha) ko‘p marta foydalanish, talabalarga zarur o‘quv materiallarini elektron ko‘rinishda taqdim qilish hisobiga juda yengillashmoqda. Talabalarning mustaqil ishlari, talabalar ilmiy faoliyati doirasida ularning ishlanmalarini tahlil qilishda o‘zaro hamkorlik samaradorligi tobora ortmoqda – talaba mashg‘ulotlar grafigini pedagogning dars jadvali bilan doimiy moslashtirishiga ehtiѐj yo‘q, chunki internet tarmog‘i orqali turlicha yo‘llar bilan muloqot qilish imkoni mavjud. Ayni paytda jadal rivojlanaѐtgan internet texnologiyalarga oshno bo‘lishni istagan pedagog AKT sohasida zarur bilimlar hajmidan qo‘rqadi, bu yo‘nalishda istiqboli porloq emasligiga o‘zini o‘zi ishontiradi, kichik muammolar oldida ham taslim bo‘ladi.
Pedagoglarning yangi AKTlarga qiziqishlarini o‘z vaqtida rag‘batlantirish va ularga internet-haѐt alifbosini o‘rganishda maksimal ѐrdam ko‘rsatish zarur.
Istalgan pedagog uchun qulay bo‘lgan talabalar bilan muloqot va o‘zaro hamkorlik uchun veb-servislarning minimal hajmi: elektron pochta; lahzalik xabarlar tizimlari (telegram, chat, instagram va sh.k.); forumlar; bloglar. O‘zaro hamkorlikning bu kabi shakllarida ishtirok qilish uchun amalda AKT sohasida hech bir bilimga ega bo‘lish talab qilinmaydi, elektron pochta manzilining mavjudligi istalgan resurslarda ro‘yxatdan o‘tishni nazarda tutadi, o‘z ko‘nikmalarining ishlanganligi esa ozroq vaqt talab qiladi, xolos. Ko‘plab OTMlar talabalarning forumlar va bloglar doirasida jamoaviy ishlash mexanizmlarini faol ilgari surmoqda.

Mazkur tasniflardan kelib chiqib, bizning fikrimizcha, pedagoglarning ta’limiy faoliyatga kasbiy tayѐrgarligi darajalari tasniflarini umumlashtirish asosida (mediakompetentlik darajalarini hisobga olgan holda) ko‘rsatkichlarning mos jadvali ishlab chiqildi (2.2-jadval). Ko‘rinib turibdiki, zamonaviy maktab va Oliy ta’lim muassasining o‘qituvchilari (pedagoglar) mediabilimli, mediatahlil va mediakreativli bo‘lishiga davrning o‘zi talab qilmoqda.