4. Mavzu: Peripherals Periferik qurilma

4.Mavzu: Peripherals


Periferik qurilma (inglizcha: peripheral) — kompyuterga maʼlumot kiritish yoki undan chiqarish imkonini beruvchi uskunadir^[1].
Periferik qurilmalar tizimning ishlashi uchun ixtiyoriy boʻlishi va kompyuterdan uzilishi mumkin. Biroq, koʻpgina kompyuterlar periferik qurilmalar bilan ishlatiladi.
Periferik qurilmalar uch turga boʻlinadi:

• 
  kiritish qurilmalari — kompyuterga axborot kiritish uchun foydalaniladigan qurilmalar: sichqoncha, grafik planshet, sensorli panel (tachpad), sensorli ekran, mikrofon, skaner, veb-kamera, videoga olish moslamasi, televizor tyuneri, klaviatura;
  
• 
  chiqarish qurilmalari — kompyuterdan axborot chiqarish uchun foydalaniladigan qurilmalar: akustik tizim, printer, monitor;
  
• 
  saqlash qurilmalari (kiritish/chiqarish) — kompyuter tomonidan qayta ishlangan maʼlumotlarni toʻplash uchun ishlatiladigan qurilmalar: qattiq disk (HDD), floppi disk (FDD), lenta xotirasi, USB flesh -xotira.
  

Baʼzida bitta periferik qurilma bir vaqtning oʻzida bir nechta turlarga tegishli. Masalan, kiritish-chiqarish qurilmasi, ovoz kartasi, tarmoq platasi, svitch.
Kompyuter qurilmalari uch turga boʻlinadi:

• 
  ichki (protsessor, operativ xotira);
  
• 
  tashqi (periferik);
  
• 
  tashqi va ichki (interperiferik).
  

Ichki qurilmalar maʼlum bir arxitekturani amalga oshiradi, kompyuterning apparat platformasini tashkil qiladi. Tashqi qurilmalar kompyuterning arxitekturasiga bogʻliq emas, ular kompyuterning imkoniyatlarini kengaytiradi.
Ba'zan yordamchi qurilma deb ham ataladigan periferik qurilma bu kompyuterga qo'shimcha funktsiyalarni ta'minlaydigan har qanday ulangan (ichki yoki tashqi) moslama.
Periferik qurilmalarga 10 ta misol

1. 
   Sichqoncha
   
2. 
   Klaviatura
   
3.