4-mavzu: Resurslarni taqsimlash: vaqt davomiyligi va qazib olish narxi. Darsning maqsadi

4-MAVZU: Resurslarni taqsimlash: vaqt davomiyligi va qazib olish narxi.

1. 
   Darsning maqsadi: Talabalarga resurslar taksanomiyasining mohiyatini, tabiiy resurslardan barqaror foydalanishning nazariy asoslarini tushuntirish .
   
2. 
   Darsning rejasi:
   

1. Resurs taksanomiyasi.
2. Foydali qazilmalar.
3. Resurslarning bozor taqsimoti.
4. Qayta tiklanadigan resurslarni samarali taqsimlash
III. Darsning ta’minoti:
3.1. Asosiy adabiyotlar
1. Tietenberg, Tom and Lynne Lewis. Environmental and Natural Resource Economics, (1 Ith Edition). Publisher: Routledge, 2018.
2. Atrof-muhit iqtisodiyoti /L. Ryden, F. B. Ahrorov, I. M. G‘aniyev, A. I. Abruev; O‘zbekiston Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, “Samarqand qishloq xo‘jalik instituti”, Toshkent:2016
3. I.Xotamov, M.Sultаnov, A.Yadgarov. Atrof - muhit va tabiiy resurslar iqtisodiyoti. «Innovatsion rivojlanish nashriyotmatbaa uyi», 2021.
4. Яшил иқтисодиёт: Дарслик. /А.В.Вахабов, Ш.Х.Хажибакиев ва бошқалар. –Тошкент.: “Universitet”, 2020. - 262 б.
5. G.B.Shonazarova. Ekologik menejment. Darslik. ‒ T.: “Инновацион ривожланиш нашриёт-матбаа уйи”, 2021, 352 bet.
6. Salimov B.T., Muxitdinova U.S Mustafakulov Sh.I , Salimov B.B. Mikroiqtisodiyot: Darslik – TDIU, 2010. – 230 b
7. Абиркулов К.Н., Хржиматов А.Н., Ражабов Н.Р. Атрофмухцтни мухофаза килиш (укув кулланма). — Т.: ТДИУ, 2003. -128 бет.
8. Chairman R. H. J. G. M. P. Blueprint for a Green Economy. – 2007.
3.2. Qo‘shimcha adabiyotlar:
1. “2019 — 2030-yillar davrida O‘zbekiston Respublikasining “yashil” iqtisodiyotga o‘tish strategiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 04.10.2019 yildagi PQ-4477-son qarori.
2. “2023-yilda qayta tiklanuvchi energiya manbalarini va energiya tejovchi texnologiyalarni joriy etishni jadallashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 16.02.2023 yildagi PQ-57-son qarori.
3. “2030-yilgacha O‘zbekiston Respublikasining “yashil” iqtisodiyotga o‘tishiga qaratilgan islohotlar samaradorligini oshirish bo‘yicha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 02.12.2022 yildagi pq-436-son qarori
4. O‘zbekiston Respublikasi “Yer kodeksi” to‘g‘risidagi qonun. – T.: “Adolat”, 1998.
5. O‘zbekiston Respublikasi “Tabiatni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi qonun, 1992.
6. O‘zbekiston Respublikasi “Suv va suvdan foydalanish to‘g‘risida”gi qonun. 1993.
3.3. Internet saytlari:
1. www.press-service.uz – O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining matbuot xizmati
2. www.gov.uz – O‘zbekiston Respublikasi hukumat portali.
3. www.lex.uz – O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi.
4. www.stat.uz –O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasining rasmiy sayti.
5. www.tsue.uz – Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti rasmiy sayti.
6. www.cer.uz – Iqtisodiy tadqiqotlar Markazining rasmiy sayti
7. www.webofscience.com - Xalqaro ilmiy maqolalar platformasi
8. www.scopus.com - Xalqaro ilmiy maqolalar platformasi
9. www.elibrary.ru -Rossiya ilmiy maqolalar indeksi


IV. Talabalarga mustaqil ishlash uchun topshiriqlar:


1-mashg‘ulot
Resurslar taksonomiyasi nima?


2-mashg‘ulot
a) Qazib olingan va istemol qilingan resurslarni dinamik modelda tushuntiring.

b) O‘rinbosar manbaalar mavjud bo‘lmaganda chekli qazib olish xarajatlari va umumiy chekli xarajatlar o‘rtasidagi bog‘liqlikni dinamik modelda tushuntiring.

3-mashg‘ulot
Tugaydigan resurslardani foydalanishdan barqaroror manbaalarga o‘tish qanday sodir bo‘ladi? Barqaror manbaalarga o‘tgandan so‘ng tugaydigan resurslar narxi qanday o‘zgaradi? Chekli qazib olish xarajatlari o‘zgaradimi?


4- mashg‘ulot
a) Chekli qazib olish xarajatlari o‘zgarmas bo‘lgan va oshib boruvchi bo‘gan holatlarni taqqoslang. Texnologik taraqqiyotni resurslarni qazib olishga va ulardan foydalanishga ta’sinini muhokama qiling.

b) Resurslarni taqsimlashning bozor mexanizmi qanchalik muvaffaqiyatli va uning kamchiliklari nimalardan iborat? Guruh bilan yechimlar ishlab chiqing.

4. 
   Topshiriqlarning talabalar tomonidan bajarilishini nazorat qilish va yo’l-yo’riqlar berish.
   
5. 
   Topshiriqlarni yechishning asosiy natijalari bo’yicha xulosa va takliflar.
   
6. 
   Savol-javoblar.
   
7. 
   Uyga vazifa.
   

8.1. O’tilgan mavzuni o’qib chiqish.
8.2. Berilgan tushunchalarga izohlar yozish.
8.3. Mavzu bo’yicha test va krossvordlar tuzish.