4-Mavzu: Xo’jalik tuproqlarni bonitirovkalash xaritasi bilan tanishish. Unga berilgan tushuntirish xati va eksplikasiyasi bilan tanishish. Mashg’ulotning maqsadi

Tuproq bonitirovka kartasi mazmuni
Tuproq bonitirovka kartasida eksplikasiya bilan bir katorda tuproqni unumdorligi bo’yicha tasnifi jadvali keltirilgan bo’lishi kerak. O’zbekiston Respublikasi Soliq boshqarmasi tomonidan qabul qilingan qonun bo’yicha, tuproqlar unumdorlik darajasi 10 ta sinfga gruppalashgan bo’lishi zarur.(6-jadval) Bu kartada tuproqni xili emas, balki uning unumdorlik sinfi quyidagi ranglarda buyaladi;

X sinf- to’q yashil IX sinf- yashil YIII sinf-to’q sariq VII sinf - sariq VI sinf - qizg’ish

V sinf -sarg’ish IV sinf to’q pushti III sinf-pushti II sinf to’q kulrang I sinf kulrang

(Rang shkalasi bo’yicha boshqa takliflar ham bo’lishi mumkin)
Bu jadval asosida va yer soligi ta’rifiga ega bo’lgan xo’jaliklar uzlari butun xo’jalikka yoki aloxida brigada yoki uchastkalarga solik xajmini uzlari xisoblab chikishi mumkin.
6-jadval
Tuproqni unumdorligi bo’yicha tasnifi

Sinflar		bonitet		tuproq xiliga		Q\x sug’oriladigan
Indeks	nomlari		ballari		kiruvchi		yer maydoni
X	eng yaxshi		91-100
1X	juda yaxshi		81-90
VIII	yaxshi		71-80
VII	o’rtadan yuqori		61-70
VI	o’rtacha		51-60
V	o’rtadan past		41-50
IV	vositali		31-40
III	yomon		21-30
II	juda yomon		11-20
I	Q\x uchun yaroqsiz		0-10

Topshiriq

1. 
   Xo’jalik tuproq xaritasi asosida turli bonitet balli yerlar maydonini hisoblang