4 reja kirish asosiy qism

51 
 
borilgan ixtiyoriy tajribalarda iloji boricha ko‘proq ma’lumotlarni chiqarib olishga 
xarakat qilamiz. Xarakteristikalarni sochilib ketmasligi uchun bir qancha metodlar 
(asosan, tanlanmalarni olish jarayonlari bilan bog‘liq bo‘lgan) taklif qilingan. Bu 
metodlar tanlanmalar o‘lchami hamda tajribalar sonini kamaytirishga imkon 
berishi mumkin. Juda katta tanlanmalardan foydalanish oxir oqibatda imitatsion 
modellashtirishning barcha muammolarini xal qilishi mumkin, ammo, buning 
uchun katta sarf-xarajat (mashina vaqti, mablag‘, texnik va insoni resurslar) talab 
qilinadi.
Imitatsion model qanchalik murakkab bo‘lsa, tajribalar uchun taktik 
rejalashtirish bosqichi shunchalik muhim.
G‘OYALARNI AMALGA OSHIRISH VA XUJJATLASHTIRISH
Modellashtirish topshirig‘iga kiritiladigan oxirgi ikki element g‘oyalarni 
amalga oshirish va xujjatlashtirish xisoblanadi. Modellashtirish bo‘yicha xar 
qanday topshiriq bo‘yicha yaratilgan model tushunilib, foydalanish uchun qabul 
qilinmasa, 
tugallangan 
xisoblanmaydi. 
Boshqaruv 
muammolari 
bildan 
shug‘ullanuvchi mutaxassislarning eng ko‘p muvafaqqiyatsizliklari ularning 
maxsulotini qaubl qilinishi va foydalanilishi bilan bog‘liq bo‘ladi. Model ishlab 
chiqish uchun sarflanadigan vaqt quyidagicha taqsimlanadi: 25% vaqt – maslalani 
shakllantirish va qo‘yish, 25% - statistik ma’lumotlarni yig‘ish va tahlil qilish,
40% - mashinali modelni ishlab chiqish, va 10% - tatbiq etish.
Jarayonlar 
tadqiqoti 
va 
boshqaruv 
nazariyalari 
sohasidagi 
loyixa 
topshiriqlarining 
asosiy 
kamchiligi 
odatda 
modellashtirish 
natijalarini 
foydalanuvchilar tomonidani noto‘g‘ri tushunilishidan iborat. Bu esa g‘oyalarni
etarli darajada amalga oshirilmasligiga olib kelishi mumkin.
Xujjatlashtirish amalga oshirish bilan chambarchas bog‘langan. Modelni 
ishlab chiqish va tajribalar o‘tkazish jarayonining sinchkovlik bilan to‘la 
xujjatlashtirish ularning xayotini uzaytiradi, muvafaqqiyat bilan tatbiq qilish 

---