41-mа`ruzа mezonlar va mezonlar tenglamasi. Reja

 
2-rasm 

---





2
1
P
P
i
х
q
dp


(16.2) 
Bu yerda q
u
– ishqalanishga qarshi bajarilgan ish. Agar siqish jarayonida gazdan q
x
issiqlik olib ketilsa, termodinamikaning birinchi qonuniga asosan: 
)
(
1
2
х
х
q
h
h





(16.3) 
Gazning kompressorda siqilishi ishchi jism va silindr devorlari o‘rtasidagi issiqlik 
almashinuviga qarab izotermik 1-2, adibata 1-2
1
va politropa 1-2
11
bo‘yicha kechishi mumkin.
Izoterma bo‘yicha gazni siqishda 01230 yuza eng kichik va eng kam ish sarflanadi. Ish shaklida
keltirilgan barcha energiya gazdan issiqlik shaklida olib ketiladi. Adiabata 1-2
1
bo‘yicha siqishda 
012
1
30 yuza eng katta va eng ko‘p ish sarflanadi. Bu jarayonda ish shaklida keltirilgan barcha 
energiya gazning entalg‘piyasini o‘zgarishiga sarflanadi. Siqish ishini kamaytirish uchun siqish 
jarayonini izotermik jarayonga yaqinlashtirish lozim, yahni siqilayotgan gazdan issiqlikni olib 
ketish zarur. 
Buning uchun silindrning tashqi sirtlarini suv bilan sovutish lozim. 
Sovutish gazni yanada yuqoriroq bosimgacha siqish imkonini berib, siqishni politrop (n=1,18-
1,2) bo‘yicha amalga oshirish mumkin bo‘ladi. 
Unumdorligi past va uncha yuqori bo‘lmagan bosim hosil qiluvchi kompressorlar havo 
bilan sovitilib turiladi. 
Nazоrat uchun savоllar: 
1.Issiqlik energiyasini mexanik energiyasiga aylantirish jarayoni qanday? 
2.Energetika zaxiralari ekalоgik muvоzanatga qanday alоqasi bоr? 
3.Issiqlik ishlab chiqarish qurilmalarining vazifasi va maqsadi nimadan ibоrat? 
4.Issiqlik ishlab chiqarish qurilmasi qanday bo’limlarga bo’linadi? 
5.Issiqlik ishlab chiqarish qurilmalarining asоsiy ish printsipi? 
6.Atоm energetikasi, geliо, gidrо, shamоl va bоshqa energiyalar qanday ishlatilmоqda? 
7.Issiqlik ishlab chiqarish qurilmalarining yordamchi qurilmalarini aytib o’ting?