5 – amaliy mashg‘ulot Assembler tilida asosiy operatorlar, Assembler tilida dasturlash. Topshirdi: Mustafayev. B qabul qildi: Qodirov. F. E assembler tili

Dasturlashtirish tili tasnifi
Ko'plab dasturlash tillari mavjud, biroq biz Assembler tiliga e'tibor qaratamiz.
Hozirgi vaqtda dasturchi Assemblerdan ancha sodda dasturlash tillarini qo'llashi mumkinligiga qaramasdan, Assembler bilimi va unda dasturlash qobiliyati hech qachon ortiq bo'lmaydi. Bu quyidagi dalillar bilan tasdiqlangan:
1. Boshqa dasturiy tillardan talablarni to'liq qondiradigan prilojeniyalar yozish har doim ham mumkin emas. Va ba'zi hollarda butunlay mumkin emas. Assembler dasturlash tilida siz har qanday dasturni yozishingiz mumkin.
2. Ba'zan yuqori darajali dasturlash tillari kerakli tezlikni ta'minlay olmaydi. Assemblerda yaratilgan dasturlar esa har doim tez.
3. Yuqori darajadagi tillarda yaratilgan dasturlarning hajmi Assemblerda yaratilgan dasturlarga qaraganda ancha katta.
4. Assembler tili sizga to'g'ridan-to'g'ri apparat bilan ishlash imkonini beradi, bu esa ba'zi hollarda dasturchiga afzallik va istalgan natijani beradi. Yuqori darajadagi tilda dastur apparat qurilmalari bilan yozma modul orqali ishlaydi, ya'ni dasturchiga biron bir narsani o'zgartirishga ruxsat bermaydi va shuning uchun kerakli natijani olish imkoni ega bo’lmaydi.
5. Assembler tilini bilish faqat yuqori darajadagi tillarda dasturga ega bo'lganlarga nisbatan katta afzallik beradi. Assembler biladigan dasturchi kompyuterning tuzilishini va apparat apparatlarining tuzilishini biladi.
Assemblerda tuziladigan dasturlar mikroprotsessor imkoniyati va resurslarini to‘liq hisobga olgan holda amalga oshiriladi, masalan, 16-bit, 32-bit va hk. Dasturlarni assemblerlash va bog‘lanish muharrirlari yordamida exe-faylga yig‘ish uchun turli kompilyatorlar ishlab chiqilgan. Masalan:


MASM (Macro Assembler) - Microsoft firmasining paketi. DOS bilan bir vaqtda Windows 9x/NT uchun assembler dasturlarini kompilyatsilashda ishlatiladi. Yangi versiyasi paketi MASM32 deb nomlanadi;

TASM (Turbo Assembler) - Borland firmasining mahsuloti. DOS dasturlarini kompilyatsiya qilishda qo‘llaniladi. Yangi versiyasi TASM5 yoki TASM5+ (TASM5Plus) deb ataladi;

WASM (Watcom Assembler) - Watcom firmasi tomonidan ishlab chiqilgan. DOS va Windows uchun tuzilgan dasturlarni kompilyatsiyalashda juda sodda interfeysga ega;