5- мавзу: Пул тизими ва унинг элементлари

Пул тизими мазмуни, турлари ва элементлари.

РЕЖА:

• Пул тизими тушунчаси.

2. Пул тизими турлари ва уларнинг ривожланиш босқичлари.

3. Ўзбекистон пул тизимининг ташкил топиши ва ривожланиши.

4. Пул тизимининг асосий элементлари.

Тизим - деганда ўзаро боғлиқ элементларнинг бирлиги тушунилади.

• Тизим - деганда ўзаро боғлиқ элементларнинг бирлиги тушунилади.
• Пул тизими – бу бир-бири билан ўзаро боғлиқ ҳолда ҳаракатланувчи ва пул тизимининг яхлитлигини таъминловчи элементларнинг йиғиндисидир.
• Пул тизими – бу мамлакатда ёки алоҳида олинган иқтисодий ҳудудда пул муомаласини ташкил қилишнинг давлат-ҳуқуқий шаклидир.
• Пул тизими – бу мамлакатда тарихан таркиб топган ва миллий қонунчилик билан тасдиқланган пул муомаласини ташкил қилиш шаклидир.

Пул тизимини объектив ва субъектив асослари мавжуд.

Пул тизимини объектив ва субъектив асослари мавжуд.

Пул тизимининг объектив асосларига товар пул муносабатларининг ривожланганлик даражаси киради.

Пул тизимининг субъектив асосларига тўлов ҳужжатларини ва воситаларини ҳамда улардан фойдаланиш тартибини қонунчилик ҳужжатларида белгилаб қўйилиши киради.

ВЕЛИКОБРИТАНИЯ ЕВРОПА США ЯПОНИЯ

Пул тизимининг иккита жиҳати мавжуд:

Пул тизимининг иккита жиҳати мавжуд:

• Функционал жиҳати - пул тизимининг бу жиҳати пул муомаласини ташкил қилиш тамойиллари, шакллари ва усулларининг йиғиндисидан иборат.
• Институтционал жиҳати - бу жиҳатида пул тизими, пул муомаласини ташкил қилувчи ва тартибга солувчи институтларнинг мавжудлиги. Бундай институтларга Марказий банк, тижорат банклари, клиринг марказлари, ҳисоб уйлари каби муассасалар киради.

Пул тизимини ташкил қилиш қуйидаги тамойиллари асосида амалга оширилади:

Пул тизимини ташкил қилиш қуйидаги тамойиллари асосида амалга оширилади:

1. Пул тизимининг барқарорлиги ва эластиклиги тамойили.