5- мавзу: Пул тизими ва унинг элементлари


Бунинг натижасида мамлакатимиз пул тизимини ташкил топишининг биринчи босқичида қуйидаги муаммолар мавжуд эди


Download 175.91 Kb.
bet2/3
Sana19.04.2023
Hajmi175.91 Kb.
#1364455
1   2   3
Bog'liq
7 мавзу Ўзбекистон Республикаси пул тизими ва унинг элементлари

Бунинг натижасида мамлакатимиз пул тизимини ташкил топишининг биринчи босқичида қуйидаги муаммолар мавжуд эди:

  • Бунинг натижасида мамлакатимиз пул тизимини ташкил топишининг биринчи босқичида қуйидаги муаммолар мавжуд эди:
  • – банклар орқали мижозлар ва аҳолини нақд пул билан таъминлашдаги муаммолар. Дастлаб Россия Давлат банки “рубл зонасида”ги мамлакатларга бераётган ҳар бир рублини 25 фоизи миқдорида тўлов белгилаган, яъни ўзи берган 100 рублнинг 25 рублини қайтариб олиб қолиш шарти билан маблағ берган бўлса, аста секин бу тўлов миқдори ошиб борди. Россияда товарларга, жумладан, озиқ – овқат моллари ва пахтага эҳтиёжнинг кучайганлиги сабабли ўзидан олиб келаётган маблағни 100 фоиз товар билан таъминлаш шартини қўйди. Яъни Ўзбекистон ўзи олиб кетаёган қадрсизланган қоғоз пуллар ўрнига жаҳон бозорида қиймати олтин билан ўлчанадиган пахта толаси беришга мажбур бўлаётган эди;

- собиқ Иттифоқ республикалари ўртасида иқтисодий муносабатларнинг узилиши билан боғлиқ, шунингдек, ҳисоб – китобларни амалга оширишда вужудга келган муамммолар. Собиқ Иттифоқ барҳам топган бўлсада, унинг таркибига кирган республикалар ўртасидаги мавжуд иқтисодий алоқаларни бирдан тўхтатиб қўйишнинг имконияти мавжуд эмас эди. Бу ўз навбатида пул маблағлари билан боғлиқ ҳисоб – китобларни ташкил этишни талаб этарди. Бироқ собиқ Иттифоқ даврида амал қилган рублларнинг кескин қадрсизланиши, шу билан бирга, ўзаро ҳисоб – китоб ишларининг издан чиқиши ушбу ишларни амалга оширишни қийинлаштириб юборди. Шу боис ҳам, 1993 йил май ойидан мамлакатимиз Марказий банки миллий валютасини жорий этган МДҲ мамлакатлари ва Ўзбекистон ўртасидаги тузилган битимларни қайта кўриб чиқиб, тижорат банкларига Марказий банк вакиллик ҳисобварағини четлаб ўтиб, тўғридан – тўғри ҳисоб – китобларни олиб бориши таъқиқланди;

- собиқ Иттифоқ республикалари ўртасида иқтисодий муносабатларнинг узилиши билан боғлиқ, шунингдек, ҳисоб – китобларни амалга оширишда вужудга келган муамммолар. Собиқ Иттифоқ барҳам топган бўлсада, унинг таркибига кирган республикалар ўртасидаги мавжуд иқтисодий алоқаларни бирдан тўхтатиб қўйишнинг имконияти мавжуд эмас эди. Бу ўз навбатида пул маблағлари билан боғлиқ ҳисоб – китобларни ташкил этишни талаб этарди. Бироқ собиқ Иттифоқ даврида амал қилган рублларнинг кескин қадрсизланиши, шу билан бирга, ўзаро ҳисоб – китоб ишларининг издан чиқиши ушбу ишларни амалга оширишни қийинлаштириб юборди. Шу боис ҳам, 1993 йил май ойидан мамлакатимиз Марказий банки миллий валютасини жорий этган МДҲ мамлакатлари ва Ўзбекистон ўртасидаги тузилган битимларни қайта кўриб чиқиб, тижорат банкларига Марказий банк вакиллик ҳисобварағини четлаб ўтиб, тўғридан – тўғри ҳисоб – китобларни олиб бориши таъқиқланди;


Download 175.91 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling